Ιερώνυμος: Άγνωστο το «θρησκευτικά ουδέτερο» του πρωθυπουργού (aud)

«Η Πολιτεία και η Εκκλησία δεν είναι αντίπαλα πράγματα. Πρέπει να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και όταν ο λαός μας υποφέρει να είμαστε κοντά του και να του συμπαραστεκόμαστε. Ωστόσο, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πρώτα τι εννοούμε “θρησκευτική ουδετερότητα” της Πολιτείας. Ο πρωθυπουργός δεν ξέρω τι εννοεί, θα μας πει τι εννοεί», δήλωσε πριν από λίγη ώρα ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για την πρόταση της κυβέρνησης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.

Όπως ανέφερε ο Μακαριώτατος «θρησκευτικά ουδέτερο είναι ένα κράτος στη Γερμανία. Θα ήθελα να ζήσω στη Γερμανία και να είμαι θρησκευτικά ουδέτερος. Το κράτος βοηθάει την Εκκλησία και συνεργάζονται άριστα. Θρησκευτικά ουδέτερο κράτος είναι η Γαλλία, αλλά είναι εχθρικές οι σχέσεις με την Εκκλησία. Δεν θα μου άρεσε. Το Βέλγιο, οι Βρυξέλλες, είναι θρησκευτικά ουδέτερο, αλλά όλους τους μισθούς των θρησκευτικών λειτουργών τους καλύπτει το κράτος. Το θέμα μας απασχολεί».

Ο Αρχιεπίσκοπος είπε στους δημοσιογράφους πως η πρόταση της κυβέρνησης δεν προκάλεσε έκπληξη στην Εκκλησία γιατί είναι κάτι που συζητούν εδώ και πολύ καιρό. «Την Πολιτεία και την Εκκλησία πρέπει να την απασχολούν η Ελλάδα ως έθνος. Όχι ο ελλαδισμός, αλλά ο ελληνισμός και αυτό το ξεχνάμε. Είναι μια ευκαιρία και η Αναθεώρηση του Συντάγματος και οι διαφορές που έχουμε να γίνουν οι αφορμές, ώστε να αποφασίσουμε πράγματα που θα ωφελήσουν τον λαό μας είτε λέγεται Εκκλησία είτε λέγεται Πολιτεία. Το θέμα είναι να καταλήξουμε στο τι εννοούμε θρησκευτικά ουδέτερη Πολιτεία».

Όπως σημείωσε ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, «το ιδανικό για εμάς είναι ο καθένας να είναι στο σπίτι του, αλλά να δουλεύουμε μαζί για να περνάμε καλά όλοι. Η Πολιτεία και η Εκκλησία δεν είναι αντίπαλα πράγματα. Ήταν μια ευκαιρία τώρα να επανεξετάσουμε πολλά πράγματα και να αλλάξουμε και μερικές ιδέες και εμείς την αυστηρότητα και η Πολιτεία την προχειρότητα».

Πού εστιάζει η Εκκλησία

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Εκκλησία της Ελλάδος εστιάζει το ενδιαφέρον της κυρίως στο άρθρο 3, καθώς είναι αυτό που την επηρεάζει ως προς τη δομή της. Ως προς το άρθρο 3 η προτεινόμενη διάταξη από την κυβέρνηση συμπτύσσεται σε μία παράγραφο, ενώ εξαφανίζονται όλοι οι θεολογικοί όροι και ειδικά οι λέξεις Αγία Τριάδα και Χριστός. Συγκεκριμένα προτάσσεται η διακήρυξη ότι η ελληνική Πολιτεία είναι θρησκευτικά ουδέτερη και ακολουθεί η αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως επικρατούσας θρησκείας.

Μάλιστα, για ιστορικούς λόγους, διευκρινίζεται περιγραφικά ότι είναι δογματικά ενωμένη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και τις άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες, τηρεί τους αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες και την εκκλησιαστική παράδοση, είναι αυτοκέφαλη και διοικείται σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της, τον Πατριαρχικό Τόμο του 1850 και τη Συνοδική Πράξη του 1928. Επίσης, σημειώνεται ότι δεν θίγεται το εκκλησιαστικό καθεστώς της Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Βέβαια, εδώ θα έπρεπε να συμπεριλάβουν και την Πατριαρχική Εξαρχία της Πάτμου, κάτι που προφανώς η κυβέρνηση θα φροντίσει να διορθώσει το προσεχές διάστημα.

Το άρθρο συμπληρώνεται από ερμηνευτική δήλωση, με την οποία διευκρινίζεται ότι ο όρος «επικρατούσα θρησκεία» δεν αποτελεί αναγνώριση επίσημης κρατικής θρησκείας και, κυρίως, δεν συνεπάγεται δυσμενείς συνέπειες σε βάρος άλλων θρησκευμάτων και γενικότερα στην απόλαυση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας. Αν και αυτό προσιδιάζει προς στο γερμανικό μοντέλο, όπως σημειώνουν εκκλησιαστικοί κύκλοι, που το κράτος δεν παρεμβαίνει, αλλά αναγνωρίζει καθεστώς δημοσίου δικαίου στις θρησκείες, ωστόσο θα πρέπει η κυβέρνηση να απαντήσει στο ποια θρησκευτική ουδετερότητα επιθυμεί.

Όπως επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι, ο όρος επικρατούσα θρησκεία χρησιμοποιείται με την έννοια της γνωμοδότησης που έκαναν το 1985 οι δύο μεγάλοι καθηγητές, Μάνεσης και Βαβούσκος. Τα ίδια προβλήματα υπήρχαν και εκείνη την περίοδο οπότε μια λύση ήταν να τον απαλείψουν από το Σύνταγμα, κάνοντας όχι ερμηνευτική δήλωση, αλλά γνωμοδότηση. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος θα συνεδριάσει και αύριο, οπότε και αναμένεται να καταλήξει σε επίσημη τοποθέτηση για το συγκεκριμένο θέμα.