Στήριξη εκ των έσω ζητά το Οικουμενικό Πατριαρχείο

Το σίγουρο είναι ότι σ’ αυτό το εκκλησιαστικό «μπρά ντε φερ» το Φανάρι θα χρειαστεί «στηρίγματα» γι’ αυτό και το βλέμμα του είναι στραμμένο στους δικούς του αρχιεπισκόπους και μητροπολίτες.

Είναι κοινή πεποίθηση πολλών ιεραρχών πως στο τιμόνι των βασικών πυλώνων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, Αυστραλίας, Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, καθώς και της Κρήτης βρίσκονται υπερήλικες ιεράρχες, με σοβαρές οικονομικές και διοικητικές δυσκολίες. Επαρχίες που αδυνατούν σε μια τόσο κρίσιμη φάση για το Οικουμενικό Πατριαρχείο να του προσφέρουν χείρα βοηθείας.

Μάλιστα, σε μια περίοδο που το ουκρανικό ζήτημα και η ρήξη με το Πατριαρχείο Μόσχας απαιτεί το Φανάρι να χρησιμοποιήσει όλα τα «βέλη» που έχει στη φαρέτρα του για να αντέξει τους κλυδωνισμούς που αναπόφευκτα έχουν προκύψει.

Αντίθετα, πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Οικουμενικός Θρόνος εμφανίζεται ως ένας «γίγαντας με πήλινα πόδια». Την άποψη αυτή την ισχυροποιεί το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη διαμάχη δεν υπήρξε έστω και η παραμικρή υποστηρικτική δήλωση από τους ιεράρχες των προαναφερθέντων Αρχιεπισκοπών.

Σύμφωνα με εκκλησιαστικούς κύκλους «σημαντικές Αρχιεπισκοπές που παραδοσιακά στηρίζουν τη Μητέρα Εκκλησία πρέπει άμεσα να προετοιμάσουν το έδαφος για την επόμενη μέρα και να ξεκινήσουν την ανανέωση του δυναμικού τους. Πρόκειται για φυσιολογικό επακόλουθο ιεράρχες άνω των 85 ετών να μην διαθέτουν τη φλόγα, το σθένος και τη ζωντάνια ώστε να ορθώσουν το ανάστημά τους και να σταθούν στο πλευρό του Προκαθημένου της Ορθοδοξίας».

Είναι ιδιαίτερα παράδοξη, σύμφωνα με τους ίδιους, «η καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί στη λήψη αποφάσεων που θα ενδυνάμωναν το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη δύσκολη αυτή χρονική στιγμή».

Ενδεικτικά αναφέρουν το παράδειγμα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής που θεωρείται το «Διαμάντι του Στέμματος» για τον Οικουμενικό Θρόνο και που ήδη έπρεπε στην προηγούμενη Σύνοδο της Ιεραρχίας να τεθεί το θέμα αντικατάστασης του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου κατά προτεραιότητα. Φευ… Η Σύνοδος δεν το έπραξε για μία ακόμη φορά, με αποτέλεσμα το θέμα της διαδοχής να «σέρνεται» στο διηνεκές.

Βέβαια, δεν είναι μόνο η Αρχιεπισκοπή Αμερικής που έχει σοβαρά προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Μπορεί λοιπόν το Φανάρι να μην επέλεξε να ακολουθήσει αυτή την οδό, για λόγους που εκείνο γνωρίζει, ωστόσο θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι το προσεχές διάστημα και ίσως στην επόμενη Σύνοδο του Οικουμενικού Θρόνου θα δρομολογηθούν σημαντικές αλλαγές σ' αυτές τις Αρχιεπισκοπές, ξεκινώντας από την πολύπαθη, αλλά τόσο σημαντική Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Αν και ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος υπήρξε προσωπική επιλογή του κ. Βαρθολομαίου, φαίνεται πως όταν του ζητήθηκε η αποχώρησή του λόγω της προχωρημένης ηλικίας του, καθώς οδεύει προς το 91 έτος της ηλικία του, ο ίδιος αρνήθηκε πεισματικά να το πράξει.

Δυστυχώς, η σημερινή κατάσταση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής που αναζητεί απελπισμένα την ταυτότητά της και η εν γένει παραλυτική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει, με κορυφαίο ζήτημα την οικονομική της ύφεση, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια.

Ο κ. Δημήτριος προΐσταται της Αρχιεπισκοπής Αμερικής από το 1999, έχοντας επιτελέσει σοβαρό έργο, αλλά έπειτα από σχεδόν 19 χρόνια οι ανάγκες έχουν αλλάξει ριζικά, ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι η ισχυρότερη εκκλησιαστική επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου μπορεί να εδρεύει στη Νέα Υόρκη, αλλά περιλαμβάνει 525 ενορίες και είκοσι μονές στις πενήντα πολιτείες των ΗΠΑ.

Εξίσου σημαντική Αρχιεπισκοπή θεωρείται και αυτή της Αυστραλίας, στην οποία ηγείται ο κ. Στυλιανός, ένας από τους καλούς ποιμενάρχες που διαθέτει ο Οικουμενικός Θρόνος. Απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, κορυφαίος θεολόγος που όμως λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει τον εμποδίζουν να ασκήσει ακόμη και τα ποιμαντορικά του καθήκοντα. «Αγκάθι» όμως αποτελεί το γεγονός ότι ο κ. Στυλιανός περίμενε ότι το 1999 θα εκλεγόταν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής αντί του Δημητρίου. Θεωρώντας τον εαυτό του αδικημένο, δυσαρεστημένος από το Φανάρι περιόρισε τις μεταξύ τους επαφές, όπως και προσωπικά με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Έκτοτε οι σχέσεις τους είναι ψυχρές.

Έτερος απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είναι και ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος. Δυστυχώς, στην ηλικία των 85 ετών, ο κατά τ’ άλλα εξαίρετος ιεράρχης, δεν μπορεί να σηκώσει στους ώμους του σημαντικές ευθύνες και να πάρει πρωτοβουλίες στήριξης του Οικουμενικού Θρόνου. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι για το ζήτημα της Ουκρανίας δεν έχει εμφανιστεί πουθενά έστω και μία δήλωσή του που να εκφράζει τη σύμπνοιά του με τις αποφάσεις της Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Αντίστοιχη περίπτωση είναι και η Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας που στο «τιμόνι» της βρίσκεται ο κ. Γρηγόριος. Από το 1988 έως και σήμερα ποιμαίνει την περιοχή με επιμονή, σκληρή δουλειά και αφοσίωση στο καθήκον του. Ωστόσο, έφτασε η στιγμή, όπως αναφέρουν εκκλησιαστικοί κύκλοι, «να δώσει τη σκυτάλη σε έναν νεότερο ιεράρχη, καθώς ο ίδιος έχει συμπληρώσει 91 χρόνια ζωής».

Η δυναμική της διαμάχης για την αυτοκεφαλία της Ουκρανίας επιτάσσει τη λήψη γενναίων αποφάσεων ώστε να αναδειχθούν νέοι και δυναμικοί ιεράρχες που θα μπορούν να προσφέρουν στήριγμα στη Μητέρα Εκκλησία. Το ισχυρό και οικονομικά εύρωστο Πατριαρχείο Μόσχας δεν θα είναι ένας ευκολοκατάβλητος αντίπαλος.