Δολώματα-φονιάδες για την άγρια ζωή σε Πίνδο, Πρέσπες και Ροδόπη

Η Ιόλη θα…αλωνίσει το Εθνικό Πάρκο Πεσπών, αναζητώντας δηλητηριασμένα δολώματα, τα οποία αφανίζουν την άγρια ζωή. Η Ιόλη είναι η ειδικά εκπαιδευμένη σκυλίτσα της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και έκανε μια σειρά επιδείξεων προς τους υπεύθυνους των Εθνικών Πάρκων Πρεσπών, Ροδόπης και Βόρειας Πίνδου, μαζί με την χειρίστριά της, Βικτώρια Σαράβια. 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, την τριετία 2012-2015 καταγράφηκαν 163 περιστατικά δηλητηρίασης άγριων ζώων, ενώ οι επιστήμονες επισημαίνουν πως ο αριθμός των νεκρών ζώων που εντοπίζονται είναι ελάχιστος σε σχέση με τα πραγματικά περιστατικά.

Είναι χαρακτηριστικό πως τον Απρίλιο του 2019 μέσα σε έναν μόλις μήνα βρέθηκαν 5 αρπακτικά πουλιά νεκρά στην περιοχή της Θράκης, ενώ στο τέλος Μαρτίου κυνηγός εντόπισε 5 σκύλους-φύλακες νεκρούς στα Λάβαρα του Έβρου και λίγο νωρίτερα εντοπίστηκαν ένας χρυσαετός και ένας μαυρόγυπας νεκρά στο Δάσος της Δαδιάς. Σε όλες τις περιπτώσεις τα ζώα είχαν καταναλώσει κομμάτια κρέατος εμποτισμένο με ισχυρά φυτοφάρμακα.

Οι εταίροι του έργου LIFE ARCPROM, ανάμεσά τους και οι εκπρόσωποι των τριών φορέων διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων Πρεσπών, Ροδόπης και Βόρειας Πίνδου, συναντήθηκαν στις Πρέσπες και συζήτησαν το σοβαρότατο πρόβλημα με τα δηλητηριασμένα δολώματα. To πρόγραμμα LIFE ARCPROM, είναι πενταετές, ξεκίνησε την υλοποίησή του τον Οκτώβριο του 2019 και αφορά στην ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων για την διαχείριση των αλληλεπιδράσεων ανθρώπου-αρκούδας, η εφαρμογή μέτρων πρόληψης ζημιών από μεγάλα σαρκοφάγα στην γεωργική οικονομία και η ελαχιστοποίηση παράνομων πρακτικών που έχουν οριζόντιες επιπτώσεις στην πανίδα και στα οικοσυστήματα. Τελευταίο περιστατικό με νεκρή από δηλητηρίαση αρκούδα είναι αυτό του Απριλίου του 2017 όταν ένα ενήλικο ζώο βρέθηκε στις παρυφές της Φλώρινας και όπως προέκυψε είχε καταναλώσει δηλητηριασμένο δόλωμα. Η αρκούδα βρέθηκε αρκετά κοντά σε μια πηγή και οι ειδικοί εκτίμησαν τότε ότι προσπαθούσε να προσεγγίσει την πηγή και να πιει νερό, σε μια προσπάθεια να καθυστερήσει τον μαρτυρικό της θάνατο.

Τα κίνητρα για την χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι άγνωστα. Κάποιοι θέλουν να εξοντώσουν μεγάλα σαρκοφάγα ζώα επειδή αυτά κατεβαίνουν χαμηλά και κάνουν καταστροφές στις καλλιέργειες, ενώ δεν λείπουν και οι αντιδικίες μεταξύ κτηνοτρόφων. Τα δηλητήρια που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος χημικών ουσιών και κάποιες φορές κυανιούχο άλας επενδύεται με παραφίνη. Το είδος που κυρίως εξολοθρεύεται είναι οι αλεπούδες και ακολουθούν οι γερακίνες, ο μεγαλύτερος αριθμός των οποίων πλήττεται στην Κρήτη. Σχεδόν τα μισά από τα ζώα που δηλητηριάζονται είναι τα σκυλιά-ποιμενικά και κυνηγετικά. Στην πλειονότητα των περιστατικών δηλητηριάσεων δεν εντοπίζεται δόλωμα, καθώς είτε είναι μικρά σε μέγεθος, είτε τοποθετημένα με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην φαίνονται. Επιπλέον, τα δολώματα μπορεί να έχουν αλλοιωθεί σημαντικά λόγω παλαιότητας, λόγω έντονων καιρικών συνθηκών (λ.χ. έντονες βροχοπτώσεις), ή μπορεί να έχουν «χαθεί» μαζί με το ζώο.