Σαν σήμερα 17 Ιουλίου, αρχίζει στην Ισπανία ο αιματηρός Εμφύλιος

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

Στις 17 Ιουλίου 1936, ισπανικά στρατεύματα με επικεφαλής τον στρατηγό Φρανθίσκο Φράνκο στασίασαν εναντίον της λαοφιλούς αριστερής δημοκρατικής κυβέρνησης, πέντε μόλις μήνες μετά τη νόμιμη εκλογή της. Η αιφνιδιαστική επίθεση υπήρξε πολύ αποτελεσματική, καταλαμβάνοντας σε μια εβδομάδα το ένα τρίτο της χώρας. Ωστόσο, τα δεξιά εθνικιστικά στρατεύματα απέτυχαν να κυριαρχήσουν σε όλη την Ισπανία και οι πολίτες στρατεύτηκαν σε πολιτοφυλακές για να καταστείλουν την ανταρσία. Η Ισπανία χωρίστηκε στα δύο.

Οι Δημοκρατικοί μάχονταν για την ελευθερία με την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης. Οι Εθνικιστές υποστήριζαν ότι πολεμούσαν εναντίον των «άθεων» κομμουνιστών και έτσι κέρδισαν την υποστήριξη της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας. Στο πλευρό των Δημοκρατικών στρατεύτηκαν 40.000 σοσιαλιστές, κομμουνιστές και ιδεαλιστές από όλο τον κόσμο. Ακολούθησε ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Τα κύρια πεδία μαχών εναντίον των Εθνικιστών ήταν η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη.

Η τελευταία έπεσε τον Ιανουάριο του 1939 και λίγο μετά ακολούθησε η Μαδρίτη. Τον Απρίλιο ο Φράνκο διακήρυξε τη νίκη του, εκτελώντας 50.000 Δημοκρατικούς που προστέθηκαν στα 200.000 άτομα που είχαν σκοτωθεί σε μάχες ή σε άλλες βίαιες εκδηλώσεις στη διάρκεια του πολέμου. Ο Φράνκο κυβέρνησε την Ισπανία ως δικτάτορας μέχρι τον θάνατό του το 1975.

Τα αίτια του Εμφυλίου

Τη δεκαετία του 1930, η Ισπανία ήταν μια διχασμένη χώρα με τους εργάτες, τους αγρότες και τους σοσιαλιστές να είναι υπέρ των αριστερών Δημοκρατικών, ενώ οι μοναρχικοί, οι τσιφλικάδες, οι επιχειρηματίες, οι στρατιωτικοί και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία υποστήριζαν τους δεξιούς Εθνικιστές. Κυρίως εξαιτίας της Οικονομικής Ύφεσης, η στρατιωτική δικτατορία που κυβερνούσε τη χώρα από το 1923 κατέρρευσε το 1929 και όταν οι Δημοκρατικοί ήρθαν στην εξουσία το 1931, ο βασιλιάς παραιτήθηκε.

Την περίοδο που ακολούθησε οι δύο αντίπαλοι εναλλάσσονταν στην εξουσία αλλά η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν ο Φράνκο κατέστειλε μια απεργία ανθρακωρύχων σκοτώνοντας χίλια άτομα. Οι πολιτικές παρατάξεις συγκρότησαν πολιτοφυλακές και η βία ξέσπασε στους ισπανικούς δρόμους. Στις 16 Φεβρουαρίου 1936 εξελέγη ο αριστερός συνασπισμός του Λαϊκού Μετώπου που απαγόρευσε το φασιστικό Κόμμα της Φάλαγγας και άρχισε να υποβιβάζει δεξιούς στρατηγούς και να προωθεί Δημοκρατικούς. Όταν αυτή η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο ο Φράνκο ανέλαβε δράση.

Οι αντιμαχόμενοι ηγέτες

Φρανθίσκο Φράνκο - 4 Δεκεμβρίου 1892 - 20 Νοεμβρίου 1975: Συμμετείχε στην ομάδα των στρατηγών που σχεδίασαν το πραξικόπημα. Ηγήθηκε του εθνικιστικού στρατού εξοντώνοντας όποιον στεκόταν στον δρόμο του.
Μανουέλ Αθάνια - 10 Ιανουαρίου 1880 - 3 Νοεμβρίου 1940: Ο Αθάνια βοήθησε στη συγκρότηση του Λαϊκού Μετώπου και ήταν πρόεδρος όταν ξέσπασε ο εμφύλιος. Παρέμεινε στο αξίωμα μέχρι τη νίκη των Εθνικιστών.
Αδόλφος Χίτλερ - 20 Απριλίου 1889 - 30 Απριλίου 1945: Στις 26 Ιουλίου 1936, ο Χίτλερ εκδήλωσε δημόσια την υποστήριξή του προς τον Φράνκο και έστειλε αεροπλάνα και στρατεύματα για να παγιώσει τις σχέσεις με την Ιταλία και την Ισπανία.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History (Ιούλιος 2019).

Επίσης σαν σήμερα: Το 1918, το RMS «Carpathia», το πλοίο που διέσωσε 705 επιζώντες από τον Τιτανικό, βυθίζεται ανοικτά της Ιρλανδίας από το γερμανικό υποβρύχιο SM U-55. Πέντε άτομα χάνουν τη ζωή τους.

Το 1918 επίσης, ο τσάρος Νικόλαος Β΄ της Ρωσίας, η οικογένειά του και οι υπηρέτες του εκτελούνται από τους Μπολσεβίκους στο Γεκατερίνμπουργκ της Ρωσίας.

Το 1945 πραγματοποιείται η Διάσκεψη του Πότσδαμ. Οι τρεις κύριοι ηγέτες των συμμαχικών δυνάμεων, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Χάρυ Τρούμαν και ο Ιωσήφ Στάλιν, συναντώνται στη γερμανική πόλη Πότσδαμ για να αποφασίσουν για το μέλλον της ηττημένης Γερμανίας.

Διαβάστε ακόμη