Απόβαση της Νορμανδίας: Το πρώτο βήμα για την ήττα των ναζί στη Δυτική Ευρώπη και η αρχή του τέλους για τον Χίτλερ

Η ναζιστική Γερμανία... πιάστηκε στον ύπνο

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Ήταν το βράδυ της 5ης Ιουνίου του 1944. Όπως κάθε φορά έτσι και εκείνη την ημέρα τα μέλη της γαλλικής αντίστασης στις δυτικές ακτές της χώρας βρισκόταν αγκαλιά με τα ραδιόφωνα του συντονίζοντας τα στο BBC περιμένοντας τα μηνύματα που προοριζόταν για αυτούς από τις συμμαχικές μυστικές υπηρεσίες.

Η εκπομπή κυλούσε δίχως απρόοπτα όταν ο εκφωνητής είπε δύο φράσεις: «Ο κύβος ερρίφθη» και «κάνει ζέστη στο Σουέζ». Αφού συνήλθαν από την έκπληξη και τη χαρά, οι αντιστασιακοί ξεκίνησαν για να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους: Να σαμποτάρουν σιδηροδρομικές και τηλεφωνικές γραμμές, κρίσιμα για την επικοινωνία και τη μεταφορά στρατευμάτων της ναζιστικής Γερμανίας.

Με αυτές τις δύο φράσεις η μεγαλύτερη ενδεχομένως απόβαση στη στρατιωτική ιστορία άρχιζε και επίσημα. Στη Νορμανδία θα στρεφόταν τα βλέμματα όλου του πλανήτη και οι κρισιμότερες ίσως 24 ώρες του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμο, ο οποίος από εκείνη τη στιγμή μετρούσαν αντίστροφα.

Απόβαση της Νορμανδίας/Το σχέδιο μάχης των συμμαχικών δυνάμεων

Τα πρώτα στρατεύματα πατούν γαλλικό έδαφος

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 5ης προς 6η Ιουνίου, τα πρώτα συμμαχικά στρατεύματα θα έπεφταν με αλεξίπτωτα στην ηπειρωτική Ευρώπη, για πρώτη φορά μετά την ταπεινωτική ήττα της Γαλλίας από τις στρατιές του Χίτλερ το 1940: Ήταν οι 82η και η 101 αερομεταφερόμενες μεραρχίες των ΗΠΑ, η 6η Βρετανική και ένα γαλλικό σύνταγμα, που προσγειώθηκαν σε όλη την περιοχή της Νορμανδίας, πίσω από την πρώτη γραμμή των γερμανικών στρατευμάτων που περίμεναν υπομονετικά εδώ και μήνες την απόβαση στις ακτές.

Παρότι η επιχείρηση αντιμετώπισε δυσκολίες, αφού πολλές φορές οι ρίψεις των αλεξιπτωτιστών έγινε άτακτα και υπό την πίεση σφοδρών αντιαεροπορικών πυρών, ο βασικός στόχος επετεύχθη. Τεράστια σύγχυση διασκορπίστηκε σε όλη την περιοχή μπερδεύοντας τους αξιωματικούς της Βέρμαχτ, κατά τη διάρκεια της νύχτας άρχισαν να λαμβάνουν τις πρώτες δραματικές αναφορές, ενώ κατελήφθησαν διάφορες κωμοπόλεις και σημεία – κλειδιά του οδικού δικτύου όπως γέφυρες και δρόμοι.

Η πρώτη φάση της επιχείρησης Ποσειδών (Neptune) είχε στεφθεί από επιτυχία. Το «απόρθητο» κατά τα λεγόμενα της ναζιστικής προπαγάνδας «τοίχος του Ατλαντικού» είχε απλά υπερκεραστεί από αέρος και τα πρώτα στρατεύματα άνοιξαν το δρόμο για να γίνει δυνατή η πραγματοποίηση του κύριου σχεδίου.

Οι αποβάσεις

Τα ξημερώματα της 6ης Ιουνίου, οι αξιωματικοί υπηρεσίας των δυνάμεων της στα φρούρια των ακτών της Νορμανδίας αντίκρισαν ένα μοναδικό θέαμα: Περισσότερα από 6.000 πλοία – η μεγαλύτερη αρμάδα που συγκεντρώθηκε στην ιστορία του πολέμου- έφτασαν στον προορισμό τους και άρχισαν να αποβιβάζουν αμερικανικά, βρετανικά, καναδικά και γαλλικά στρατεύματα.

Το συμμαχικό σχέδιο προέβλεπε την απόβαση 9 μεραρχιών σε πέντε παραλίες με τις κωδικές ονομασίες Γιούτα, Ομάχα, Γκολντ, Σουρντ και Τζούνο, αφού τα αμερικανικά βομβαρδιστικά και πλοία θα ισοπέδωναν με τα πυρά τους τις παράκτιες οχυρώσεις των στρατευμάτων που διοικούσε ο θρυλικός στρατάρχης Έρβιν Ρόμελ – φόβητρο για τους συμμάχους από τις μάχες στην βόρεια Αφρική.

Στις 6:30 τοπική ώρα, τα πρώτα αμερικανικά στρατεύματα συνοδευόμενα από καταδρομείς -τους περίφημους rangers- επιβιβάστηκαν στα αποβατικά σκάφη και κινήθηκαν προς τις παραλίες, ενώ ακολούθησαν οι Βρετανοί και οι Καναδοί λίγη ώρα αργότερα.

Στα περισσότερα σημεία – κλειδιά η άμυνα των Γερμανών κατέρρευσε μέσα σε λίγη ώρα, και τα στρατεύματα άρχισαν να προωθούνται προς τα ενδότερα της Νορμανδίας, όχι όμως και στην παραλία Ομάχα. Εκεί οι επιτιθέμενοι της ξακουστής 1ης αμερικανικής μεραρχίας πεζικού (Big Red One ήταν το προσωνύμιο της) συνεπικουρούμενοι από την 29η μεραρχία αντιμετώπισαν αποφασισμένη και φανατική αντίσταση από τους Γερμανούς που πρόσφατα είχαν ενισχύσει τη θέση τους.

Μετά από πέντε ώρες όταν και η γραμμή άμυνας διασπάστηκε από τα αμερικανικά στρατεύματα, η παραλία έμοιαζε κυριολεκτικά με σφαγείο. Οχήματα και αποβατικά σκάφη τυλιγμένα στις φλόγες, τραυματίες να παρακαλούν για βοήθεια, πτώματα να επιπλέουν στη θάλασσα βάφοντας κόκκινα τα νερά της Θάλασσας. Οι 3.000 νεκροί και τραυματίες που έπεσαν στο συγκεκριμένο πεδίο μάχης ήταν το βαρύ τίμημα που πλήρωσαν οι συμμαχικές δυνάμεις για να εξασφαλίσουν την σημαίνουσας σημασίας τοποθεσία, και κατ επέκταση, να διασφαλίσουν το πολυπόθητο προγεφύρωμα στη Νορμανδία ώστε να αποβιβάσουν περισσότερα στρατεύματα για τις επιχειρήσεις που θα ακολουθούσαν.

Μια σχετικά ακριβής περιγραφή του τι αντιμετώπισαν οι σύμμαχοι κατά την απόβαση της Νορμανδίας περιλαμβάνεται στην επική ταινία «Η διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν», με τον Τομ Χανκς και τον Ματ Ντέιμον.

Αργά αλλά σταθερά, όσο περνούσε η ημέρα τόσο περισσότερο έδαφος κέρδιζαν οι Σύμμαχοι στην περιοχή. Και παρότι νωρίς το απόγευμα οι πανίσχυρες τεθωρακισμένες μεραρχίες των Γερμανών έλαβαν διαταγές από το Βερολίνο να αντεπιτεθούν, όλοι γνώριζαν πλέον ότι ήταν αργά. Με δεδομένη τη συντριπτική υπεροχή των αμερικανικών και βρετανικών δυνάμεων στον αέρα (13.500 αεροσκάφη έναντι 850 που είχε στη διάθεσή της η Λουφτβάφε) , κάθε δυνατότητα ανάληψης επιθετικής πρωτοβουλίας ήταν καταδικασμένη εκ προοιμίου και η γερμανική αντεπίθεση απέτυχε παταγωδώς.

Όταν το βράδυ έπεσε, όλοι γνώριζαν πως η επιχείρηση Ποσειδών μπορεί να μην είχε πετύχει όλους τους αντικειμενικούς σκοπούς που είχαν τεθεί, αλλά απείχε πάρα πολύ από το να χαρακτηριστεί αποτυχημένη παρά τις βαριές απώλειες (12.000 συνολικά, πάνω από 4.000 νεκροί): Περισσότεροι από 150.000 στρατιώτες είχαν αποβιβαστεί και πέντε προγεφυρώματα είχαν δημιουργηθεί παρότι δεν ενώθηκαν όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.

Η ναζιστική Γερμανία... πιάστηκε στον ύπνο

Παρότι η στρατιωτική ηγεσία της ναζιστικής Γερμανίας είχε τελικά προβλέψει την τοποθεσία της απόβασης, κανείς δεν περίμενε ότι αυτή θα πραγματοποιούταν την 6η Ιουνίου, λόγω της κακοκαιρίας που επικρατούσε στη Μάγχη. Είναι χαρακτηριστικό πως την ώρα που η επιχείρηση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο Έρβιν Ρόμελ, διοικητής της ομάδας στρατιών που είχε επωμιστεί την άμυνα της δυτικής Γαλλίας, βρισκόταν με άδεια στο Βερολίνο για τα γενέθλια της γυναίκας του και μπόρεσε να φτάσει εκ νέου στο στρατηγείο του μόλις το βράδυ της απόβασης.

Ο Χίτλερ – που είχε τον τελευταίο λόγο στις στρατιωτικές αποφάσεις- κοιμόταν... μακάρια μέχρι το μεσημέρι όταν και ενημερώθηκε για πρώτη φορά σχετικά με την κατάσταση που επικρατούσε.

Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί φοβήθηκαν να δεσμεύσουν τις ισχυρές δυνάμεις τους που στάθμευαν στην Ολλανδία και το Βέλγιο, καθώς και τις τεθωρακισμένες εφεδρείες του αφού είχαν πέσει θύματα ενός πρωτοφανούς σχεδίου παραπλάνησης που έστησαν οι συμμαχικές δυνάμεις: Μέσω ενός δικτύου διπλών πρακτόρων άφησαν να διαρρεύσουν πληροφορίες για ακόμη μία απόβαση με ισχυρές δυνάμεις στο Καλέ, υπό τον τρομερό στρατηγό Τζόρτζ Πάτον, η οποία ποτέ δεν έγινε, στερώντας έτσι από τη Βέρμαχτ κρίσιμες δυνάμεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ώστε να αποκρουστεί η πραγματική επίθεση.

Κάπως έτσι η «μεγαλύτερη ημέρα» (σ.σ. Longest Day), όπως χαρακτηρίστηκε έφτασε στο τέλος της. Ενάμιση χρόνο μετά την υπόσχεση των δυτικών στον Στάλιν, το δεύτερο μέτωπό άνοιγε στην Ευρώπη. Το κυριότερο όμως ήταν πως το πρώτο βήμα για την επικράτηση επί της ναζιστικής Γερμανίας τελικά έγινε, αλλάζοντας οριστικά την κατεύθυνση του πολέμου…

Διαβάστε ακόμη