Πολ Σαρμπάνης: Ο ελληνικής καταγωγής πολιτικός γίγαντας της Αμερικής

Ο Πολ Σαρμπάνης πέθανε πριν λίγες μέρες. Ηταν ο πρώτος ελληνικής καταγωγής Γερουσιαστής των ΗΠΑ. Γεννήθηκε στο Salisbury της πολιτείας Μέριλαντ το 1933. Οι γονείς του Ματίνα Τσιγκούνη και Σπύρος Σαρμπάνης μετανάστευσαν από την Λακωνία και εγκαταστάθηκαν στο Σαλισμπερι, όπου άνοιξαν εστιατόριο.

Απόφοιτος των Πανεπιστημίων Πρίνστον, Οξφόρδης και της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, τελειώνοντας το πρώτο του πτυχίο στο Πρίνστον, αριστούχος, κέρδισε την υποτροφία Rhodes Scholarship, to 1954 για να σπουδάσει στο Balliol College της Οξφόρδης από όπου επίσης αποφοίτησε το 1957 με άριστα.

Το 1977 εκλέγεται γερουσιαστής και παραμένει σε αυτή τη θέση για 30 χρόνια μέχρι το 2007. Πιστός φίλος του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου, διηγείτο το κουράγιο του Αρχιεπισκόπου όταν στην ιστορική πορεία του 1965 στο Selma της Αλαμπάμα, βάδισε κρατώντας το χέρι του Martin Luther King, στιγμή ορόσημο για την Ορθόδοξη Εκκλησία και τους Έλληνες της Αμερικής.

Όταν το 2005 εκοιμήθη ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, η Λορέτα Σκοτ Κινγκ είπε: ‘’Σε μία εποχή που πολλοί από τους εξέχοντες κληρικούς του Έθνους ήταν σιωπηλοί, ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος υποστήριξε με θάρρος το κίνημα ελευθερίας μας και βάδισε δίπλα στον άντρα μου και συνέχισε να υποστηρίζει το μη βίαιο κίνημα κατά της φτώχιας, του ρατσισμού και της βίας σε όλη του τη ζωή’’.  Ο Σαρμπάνης έλεγε ότι αυτό το παράδειγμα θάρρους προσπάθησε να ακολουθήσει στην πολιτική του καριέρα. Γνωστός, για το νόμο Sarbanes-Oxley, τον λεγόμενο SOX, που θεσπίστηκε το 2002 και νομοθέτησε την πρόληψη της εταιρικής, λογιστικής απάτης από μεγάλες εταιρείες όπως η Enron. O SOX θέσπισε νέους αυστηρούς κανόνες ελέγχου μεγάλων εταιρειών.

Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι ο άλλος «μεγάλος» και φίλος και συνάδελφος του στο Κογκρέσο ο John Bradenas, μεγάλωσε και αυτός «πάνω» στα τραπέζια του οικογενειακού εστιατορίου τους, έχοντας πάρει το πρώτο του πτυχίο με τους ακαδημαϊκούς επαίνους «Magna Cum Laude» και «Phi Beta kappa» έλαβε επίσης την περιζήτητη υποτροφία «Rhodes Scolarship» και σπούδασε στο κολέγιο Brasenose της Οξφόρδης, ο οποίος επίσης αποφοίτησε με άριστα.

Αργότερα το 1974 οι δύο διανοούμενοι ελληνικής καταγωγής μέλη του Κογκρέσου μαζί τους επίσης ελληνικής καταγωγής μέλη του Κογκρέσου Peter Kynos, Gus Yatron και Skip Bafalis υποχρέωσαν την κυβέρνηση Φόρντ και ιδιαίτερα τον Υπουργό εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ , τον οποίο θεωρούσαν υπεύθυνο «για την αποτυχία της Αμερικανικής πολιτικής στην Ελλάδα και στην Κύπρο» να επιβάλει εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας.

Παρά τη μεγάλη προσπάθεια του Κίσινγκερ και του Προέδρου Φορντ, επέβαλαν τις διατάξεις του νόμου περί Εξωτερικών Στρατιωτικών Πωλήσεων του 1968. Η επιβολή του εμπάργκο όπλων ενάντια στην Τουρκία ήταν η μοναδική στην ιστορία της Αμερικής που το Κογκρέσο ανέτρεψε θέση του Λευκού Οίκου σε θέμα εξωτερικής πολιτικής.

Σε μια εκδήλωση βράβευσης των Σαρμπάνη και Μπραδήμα, ο Edward Kennedi μου είπε «χωρίς την αξιοπιστία των Brademas και Sarbanes, το εμπάργκο όπλων, ενάντια στην Τουρκία, δεν θα είχε ψηφιστεί στην Βουλή των Αντιπροσώπων».

Στα ελληνικά και κυπριακά θέματα, οι ανώτατοι αξιωματούχοι του Αμερικανικού Υπουργείου των Εξωτερικών μιλούσαν για το «υπερβολικό ενδιαφέρον» του Γερουσιαστή Σαρμπάνη. Πολιτειακός βουλευτής στο Meryland από το 1967 μέχρι το 1971, εκλέγεται βουλευτής στο Αμερικανικό Κογκρέσο από το 1971 μέχρι το 1977. 

Ένθερμος υποστηρικτής προστατευτικών μέτρων, υπέρ των καταναλωτών, έλεγε «για να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των καταναλωτών και την οικονομική τους ευημερία, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην φωνή των ψηφοφόρων και στα ειδικά συμφέροντα». Για αυτή την αφοσίωση του στο καταναλωτικό κίνημα χαρακτηρίστηκε ως «ένας γίγαντας που αξίζει μία θέση δίπλα στον Iron Man».

Όταν η Ουάσιγκτον Ποστ αποκάλυψε την υπόθεση Watergate και χρειάστηκε να συνταχτούν τα άρθρα για την αποπομπή του Προέδρου Nixon, ο Γερουσιαστής Σαρμπάνης συνέταξε το πρώτο άρθρο του κατηγορητηρίου κατά του Προέδρου.

Μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, μαζί με τους Γερουσιαστές και μετέπειτα Προέδρους των ΗΠΑ, Barack Obama και Joe Biden, προσπάθησε να σταματήσει τον διορισμό του Μπόλτον στη θέση του Πρέσβη στον ΟΗΕ.

Με την υπογραφή του Προέδρου Ομπάμα του νόμου για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, από τα ξένα Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (FFI), o Γερουσιαστής Σαρμπάνης «σφράγισε» μια ακόμη μεγάλη μεταρρύθμιση.

Αδελφικός φίλος της οικογένειας Μανάτος , με μεγάλη αίσθηση του χιούμορ, τον θυμάμαι ένα Πάσχα στο σπίτι των Μανάτος, να βοηθάει στο ψήσιμο του παραδοσιακού αρνιού και όπως λέει ο Andy Manatos «O Πωλ ήταν πάντοτε η καρδιά ου Πάσχα και πρωταθλητής στο σπάσιμο των αυγών».

Φιλότιμος και πάντοτε σεβάσμιος προς όλους τους συνομιλητές του, άνοιξε το δρόμο των ελληνικής καταγωγής πολιτικών προς τη Γερουσία. Ακολούθησαν ο Paul Tsongas στην Μασαχουσέτη και η Olympia Snow στο Μέϊν.