Γρίπη των πτηνών: Όταν σφάζονταν τα κοτόπουλα κατά εκατομμύρια και οι άνθρωποι τρομοκρατούνταν – Κι ύστερα ήρθε ο κορονοϊός

Δυο 10ετίες πριν ο κορονοϊός χτυπήσει την πόρτα της ανθρωπότητας, η Γρίπη των Πτηνών είχε τρομοκρατήσει τον πλανήτη. Κοτόπουλα εξοντώθηκαν κατά εκατομμύρια και οι άνθρωποι έβλεπαν πτηνό και… πετούσαν.
Μια μέρα σαν σήμερα, 29 Δεκεμβρίου του 1997, στο Χονγκ Κονγκ σφάζονται 1,4 εκατομμύρια κοτόπουλα μετά το θάνατο 4 ανθρώπων από τη γρίπη των πουλερικών. Στη Βρετανία οδηγήθηκαν στη σφαγή 500.000 πουλερικά, έπειτα από έξαρση της νόσου σε ορνιθοτροφεία.

Η ημερομηνία την οποία υιοθετούν οι επιστήμονες για την πρώτη εμφάνισης του ιού - αρχικά γνωστή ως λοιμός των πουλερικών - είναι το 1878. Μέχρι τη δεκαετία του ‘50, στον όρο Λοιμό των Πουλερικών συμπεριλαμβάνονταν και η Ασθένεια Νιούκαστλ ή αλλιώς Ψευδοπανώλη, μια άκρως μολυσματική μεταδιδόμενη ασθένεια των πουλερικών που οφείλεται σε ιό και θεωρείται ως μια από τις πιο σημαντικές ασθένειες των πουλερικών παγκοσμίως.

Μεταξύ του 1959 και του 1995, υπήρχαν 15 καταγεγραμμένες περιπτώσεις υψηλά μεταδοτικού τύπου σε πουλερικά, με ελάχιστα περιστατικά να καταλήγουν σε θάνατο. Μεταξύ του 1996 και του 2008 ωστόσο, υπήρξαν 11 περιστατικά με τον υψηλά μεταδοτικό τύπο με τέσσερα από αυτά να αφορούν μετάδοση σε εκατομμύρια πτηνά.
Κατά την δεκαετία του 1990, ο διεθνής πληθυσμός των πουλερικών αυξήθηκε κατά 76% στις αναπτυσσόμενες χώρες, και κατά 23% στις ανεπτυγμένες, κάτι που συνέβαλε στην διάδοση της γρίπης. Ο τύπος της γρίπης Α/H5N1 παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε οικόσιτη χήνα - πού αλλού - στην Κίνα το 1996, και το 1997 αναφέρθηκαν περιστατικά με μόλυνση ανθρώπων στο Χονγκ Κονγκ.

Η γρίπη των πουλερικών προκάλεσε τότε τον τρόμο σε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο. Κάτι τα μέσα ενημέρωσης, κάτι οι αστικοί μύθοι έκαναν ό,τι πετούσε να φαντάζει επικίνδυνο… Στην πραγματικότητα η νόσος των πτηνών πρόκειται για λοιμώδη ζωονόσο, η οποία προκαλείται από έναν ιό που είναι «μακρινός συγγενής» της γρίπης που προσβάλλει τον άνθρωπο. Ορισμένα στελέχη της μπορούν να μεταδοθούν σε ανθρώπους, όμως αυτό είναι πολύ σπάνιο και συνήθως συμβαίνει μέσω της πολύ στενής επαφής με μολυσμένα πτηνά ή άλλα ζώα. Αν και θεωρείται ότι όλα τα είδη των πτηνών και - πιο σπάνια - οι χοίροι είναι ευάλωτοι στη νόσο, τα εκτρεφόμενα πουλερικά κινδυνεύουν περισσότερο.

Οι εξάρσεις της νόσου μπορούν να προκαλέσουν ραγδαία επιδημίες μεταξύ των πληθυσμών των πτηνών. Τα πτηνά αποβάλλουν τον ιό Η5Ν1 που προκαλεί τη νόσο, στα κόπρανα τους, όταν αυτά αποξηρανθούν και κονιορτοποιηθούν, η σκόνη που προκύπτει και που ενδέχεται να εισπνέουν οι άνθρωποι, περιέχει τον ιό που προκαλεί τη νόσο. Υπάρχουν και άλλοι ιοί που προκαλούν τη γρίπη στα πουλερικά αλλά μόνο ο ιός Η5Ν1 μπορεί να προσβάλει τον άνθρωπο.

Ο ιός της γρίπης των πουλερικών δεν μεταδίδεται από την κατανάλωση κρέατος ή άλλων προϊόντων των πουλερικών. Επίσης το καλό ψήσιμο σκοτώνει τους ιούς της γρίπης αφού αυτοί δεν αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες.
Κι αν όλα αυτά συνέβησαν το 1997 και τα πουλιά από τους γλάρους μέχρι τα γεράκια θύμιζαν στον κόσμο τα ανατριχιαστικά Πουλιά του Χίτσκοκ, η ανθρωπότητα θα περίμενε 20 χρόνια και κάτι για να καταλάβει πανδημία και πραγματικός τρόμος τι σημαίνουν.