Κι όμως αληθινό: πώς για ένα κομμένο αυτί αιματοκυλίστηκε η Ευρώπη – 55.000 νεκροί, αγνοούμενοι και πάνω από 600 κατεστραμμένα πλοία

Για ένα κομμένο αυτί 55.000 άνθρωποι νεκροί; Κι όμως αληθινό! Έχουμε γράψει στο παρελθόν για περίεργες αφορμές που πυροδότησαν έναν πόλεμο· μια μέρα σαν σήμερα λοιπόν, 23 Οκτωβρίου του 1739, αρχίζει ο Πόλεμος του Κομμένου Αυτιού με βασικές αντιμαχόμενες πλευρές τη Βρετανία και την Ισπανία.

Στην Ιστορία καταγράφηκε και ως Πόλεμος του Αυτιού του Τζένκις και η υπόθεση έχει ως εξής: το 1731, στα ανοικτά των ακτών της Φλόριντα (ισπανική κτήση τότε), μια ομάδα από το ισπανικό περιπολικό σκάφος της Ακτοφυλακής «La Isabela», επιβιβάστηκε στο βρετανικό μπρίκι «Rebecca» και το έθεσε υπό τις διαταγές του Χουάν ντε Λεόν Φαντίνιο, ενός ιδιώτη ισπανού ναυτικού.

Ο Φαντίνιο, κατηγόρησε για λαθρεμπόριο τον καπετάνιο του βρετανικού πλοίου «Rebecca», Ρόμπερτ Τζένκινς και πάνω σε έντονη λογομαχία του έκοψε το αριστερό αυτί! Ο Φαντίνιο, φέρεται μάλιστα να είπε στον Τζένκινς: «Πήγαινε και πες στον Βασιλιά σου ότι θα πάθει τα ίδια, αν τολμήσει να κάνει ό,τι κι εσύ». Αυτά όλα συμβαίνουν το 1731.

Τον Μάρτιο του 1738, επτά χρόνια μετά και ενώ το κομμένο αυτί είχε σαπίσει στη μνήμη, ο Τζένκινς οδηγήθηκε να καταθέσει ενώπιον του Βρετανικού Κοινοβουλίου, για να επαναλάβει την ιστορία του, μπροστά σε μια επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων. Σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, είχε προσκομίσει και το κομμένο αυτί του (που διατηρούσε σε οινόπνευμα, λένε), ως πειστήριο των ισχυρισμών του. Το περιστατικό εξετάστηκε παράλληλα και με άλλες περιπτώσεις «ισπανικών προκλήσεων κατά των Βρετανών» και αμέσως κατέστη σαφές ότι επρόκειτο για προσβολή της τιμής της Βρετανίας, συνεπώς: casus belli, δηλαδή αιτία πολέμου!

Για του αφέντη το φαΐ...

Όταν έγινε γνωστό το περιστατικό, από την πρώτη κιόλας μέρα, ουδείς έδωσε την σημασία που απέκτησε μετά 7 χρόνια. Γιατί; Γιατί τότε δεν είχε κανένα μα κανένα ενδιαφέρον για τους κεφαλαιούχους, παρά μονάχα ως θέμα συζητήσεων των αργόσχολων διανθισμένων με ειρωνικά σχόλια. Όμως, το 1739 όταν η βρετανική Ανώνυμη Εταιρεία «South Sea Company», βλέποντας τους Ισπανούς να κυριαρχούν στις θάλασσες του κόσμου και εκείνοι να χάνουν το εμπορικό κομμάτι των νησιών της Καραϊβικής, κάποιο - Γκόλντεν Μπόι, θα τον λέγαμε σήμερα - στέλεχος της Εταιρείας θυμήθηκε το «κομμένο αυτί», που θα έκανε τους κρατικούς αξιωματούχους να ακούσουν αλλιώς την ιστορία. Επίσης το δουλεμπόριο ήταν κάτι που έφερνε πολύ χρήμα εκείνους τους καιρούς και οι Βρετανοί ήθελαν να έχουν το μονοπώλιο.
Το Κοινοβούλιο και ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ έδωσαν τη συγκατάθεσή τους και άρχισε ο Πόλεμος με μικρές αψιμαχίες στη Φλόριντα και τη Τζόρτζια στην αρχή και μετά το 1742 η φωτιά του πολέμου απλώθηκε στην Ευρώπη σε εκείνον που καταγράφηκε στην Ιστορία ως Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής, όπου συμμετείχαν οι περισσότερες από τις δυνάμεις της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης, και έληξε το 1748.

Για ένα κομμένο αφτί, λοιπόν, έχασαν τη ζωή τους πάνω από 55.000 άνθρωποι, και χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν· περίπου 600 πλοία ανακάλυψαν τι ήταν κάτω από τις καρίνες τους: ο βυθός. Οι Ισπανοί μετά το κομμένο αφτί, τράβηξαν… το άλλο αφτί της Βρετανίας κι έπειτα «τα βρήκαν» μεταξύ τους και όλα καλά.

Και η Ευρώπη είχε ξανά αιματοκυλιστεί όχι για ένα αφτί όπως ήταν η (ανεπίσημη) αφορμή, αλλά για των αφεντάδων τα πλούτη.
Και για να βάλουμε τα «πράγματα» στη θέση τους: ο Πόλεμος του αυτιού του Τζένκινς πήρε το όνομά του έναν αιώνα αργότερα, όταν ο ιστορικός Τόμας Κάρλαϊλ επινόησε τον όρο, γράφοντας τη βιογραφία του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσίας το 1858.