Αναζητώντας έναν ευγενή στα χαντάκια του πεδίου της μάχης του Νανσί – Το οικτρό τέλος του Καρόλου του Τολμηρού

Ήταν ο αρχηγός τους, ένας δόυκας, ένας ευγενής κι έπρεπε να τον βρούν με κάθε θυσία. Το πεδίο της μάχης του Νανσί ακόμα νωπό και τα πτωματα χιλιάδες στα λασπωμένα χαντάκια...

Οι δικοί του τον αναζητούσαν ολόκληρη τη μέρα κι όταν έπεσε ο ήλιος στο πεδίο της μάχης, δεν έπαψαν, με δαυλούς και κεριά, να τον ψάχνουν. Τέλος, δυο μέρες μετά, κάποιος στρατιώτης φώναξε έντρομος: «αυτός, αυτός πρέπει να είναι»!

Σε ένα χαντάκι, που το νερό είχε κρυσταλλιάσει, κείτονταν ένα κομματιασμένο κορμί από τα σπαθιά του εχθρού· το κεφάλι του ήταν χωρισμένο στα δυο από το κρανίο μέχρι το σαγόνι και το σώμα του χιλιοτρυπημένο και φαγωμένο από τα αρπακτικά πουλιά. Ο νεαρός στρατιώτης που τον είχε βρει, τον αναγνώρισε από τα κλειστά του μάτια που σκεπάζονταν από σμιχτά φρύδια και για να σιγουρευτεί είχε σύρει έξω από το νερόλακκο τις πατούσες του· όταν είδε τα μακριά νύχια των ποδιών, που μεγάλωναν προς τα μέσα πείστηκε: «αυτός, αυτός είναι ο Κάρολος!»…

Ήταν ο Κάρολος ο Τολμηρός, όπως τον κατέγραψε η Ιστορία ή ο Απερίσκεπτος ή ο Ριψοκίνδυνος, όπως κυριολεκτικά μεταφραζόταν το προσωνύμιό του: «temeraire». Ο Κάρολος ήταν ο τελευταίος δούκας της Βουργουνδίας από τον Οίκο των Βαλουά, κόμης της Βουργουνδίας, της Φλάνδρας, του Αινώ και του Αρτουά. Ο δούκας της Βουργουνδίας, είχε σκοτωθεί λίγο έξω από την πρωτεύουσα του αντιπάλου του, την πόλη Νανσί, μια μέρα σαν σήμερα, 5 Ιανουαρίου του 1477. Ο Κάρολος είχε πέσει μαχόμενος, σφαγιασμένος από ελβετούς μισθοφόρους, για το δουκάτο της Βουργουνδίας.
Ο Κάρολος ήταν κοντός, γεροδεμένος, με σκούρα ατίθασα μαλλιά και πνεύμα οξύθυμο και ευέξαπτο που του είχε προσδώσει το προσωνύμιό του.

Σύνορα ακαθόριστα...

Το δουκάτο της Βουργουνδίας ήταν χωρισμένο σε βόρειο και νότιο τμήμα· ήταν ένα προσωπικό φέουδο που είχε σχηματιστεί- με τα χρόνια- μέσω πολιτικών γάμων και επεκτατικών πολέμων και επ’ ουδενί ήταν μια περιοχή ενοποιημένη υπό κάποια σύγχρονη έννοια εθνότητας.

Οι διάσπαρτες κτήσεις του δούκα εκτείνονταν από την ακτή της Βόρειας Θάλασσας, περνώντας μέσα από το Λουξεμβούργο, εδάφη της Αλσατίας και της Λορένης, μέχρι την περιοχή της Γαλλίας που μέχρι και τις μέρες μας αποκαλείται Βουργουνδία. Μετά το θάνατο του Καρόλου, και την απουσία διαδόχων, οι εκτάσεις του διαμοιράστηκαν ανάμεσα στους ισχυρούς γείτονες: τη Γαλλία και την Αυτοκρατορία των Αψβούργων. Ή Βουργουνδία δεν είναι μόνο μια απλή ιστορική περίπτωση, η ακμή και η παρακμή της είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της χαοτικής και εφήμερης φύσης των ευρωπαϊκών συνόρων. Εκείνη την εποχή τα σύνορα δεν ήταν τίποτα περισσότερο από προϊόν ενός συμφωνημένου γάμου ή μιας χαμένης μάχης.

Οι πόλεμοι για την επέκταση της Βουργουνδίας, έφεραν τον Κάρολο αντιμέτωπο με τους Ελβετούς Συνομοσπονδιακούς, τους Λοραίους και τους Αλσατούς. Αυτός ο συνασπισμός, που υποστηριζόταν οικονομικά από τον Γάλλο βασιλιά και εξάδελφό του, Λουδοβίκο ΙΑ΄, τον νίκησε τελικά στη μάχη του Νανσί. Ο Κάρολος, έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος τού στρατού του από το ψύχος, έμεινε μόνο με μερικές χιλιάδες άνδρες στο πεδίο της μάχης, όπου σκοτώθηκαν όλοι σχεδόν μαζί τους και ο ίδιος.

Και η κληρονομιά που άφησε στην Ευρώπη; Η μοναχοκόρη του, η Μαρία, για να αντιμετωπίσει τις αξιώσεις του Γάλλου βασιλιά, παντρεύτηκε τον αρχιδούκα Μαξιμιλιανό της Αυστρίας, το πρώτο στάδιο της 100ετούς αντιπαλότητας μεταξύ της Γαλλίας και των Αψβούργων. Και οι πόλεμοι συνεχίζονται και η Ευρώπη ακόμα ζει...