Οι κάτοικοι του Λονδίνου ζουν έναν εφιάλτη: επί μέρες αιθαλομίχλη τυλίγει την πόλη – Κάποιοι θυμήθηκαν τον πόλεμο…

Ο εφιάλτης που έζησαν οι κάτοικοι του Λονδίνου επί μέρες είχε να κάνει με την πυκνή αιθαλομίχλη που σκέπασε την πόλη. Μια μέρα σαν σήμερα, 4 Δεκεμβρίου του 1952 (κάτι που είχε αρχίσει μια εβδομάδα πριν), το Λονδίνο ήταν παραδομένο στον κλοιό του «Great Smog». Τι ήταν το «Great Smog»; Smog είναι λέξη σύνθετη που αποτελείται από το smoke που θα πει καπνός και το fog που σημαίνει ομίχλη· όλο μαζί στα ελληνικά: «αιθαλομίχλη».

Εκείνες τις μέρες επικρατούσαν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και ιδιαίτερη άπνοια με αποτέλεσμα ο μολυσμένος αέρας αιωρείτο πάνω από την πρωτεύουσα της Βρετανίας. Η κατάσταση επιβαρυνόταν από τη χρήση άνθρακα: το Λονδίνο είχε πολλούς ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς που χρησιμοποιούσαν αυτό το καύσιμο, ενώ οι άνθρωποι έκαιγαν στα σπίτια τους περισσότερο κάρβουνα από ό,τι συνήθως, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών.

Τα σωματίδια της στάχτης έδιναν στην ομίχλη ένα μουντό κίτρινο χρώμα. Το Λονδίνο βίωνε συχνά τέτοιες καταστάσεις από πολλά χρόνια πριν, αλλά εκείνη τη χρονιά η αιθαλομίχλη-έλεγαν όσοι γνώριζαν- ήταν πιο πυκνή από κάθε άλλη φορά. Και επίσης όσοι γνώριζαν, στη μόλυνση της αιθαλομίχλης που έπνιξε το Λονδίνο το 1952, απέδιδαν περίπου 4000 βραχυπρόθεσμους θανάτους και ακόμα 6000 σε βάθος χρόνου. Και αν συνυπολογιστούν τα αναπνευστικά προβλήματα και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, εκτιμάται πως πολύ περισσότεροι άνθρωποι νόσησαν έπειτα από εκείνη την ομιχλώδη χρόνια. Επίσης η ορατότητα ήταν περιορισμένη, η οδήγηση στους δρόμους δύσκολη και οι μετακινήσεις επικίνδυνες.

Όταν έπεφτε το σκοτάδι, ο δημοτικός φωτισμός δεν επαρκούσε να φωτίσει και πολλοί από τους πεζούς βάδιζαν όπως οι τυφλοί ψηλαφώντας. Τότε ήταν που οι δημόσιες συγκοινωνίες ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Ο επικίνδυνος αέρας έμπαινε ακόμα και μέσα στα σπίτια, σε δημόσιους χώρους, σε εργασιακούς χώρους· κάποια θέατρα κατέβασαν ρολά. Λέγεται ότι οι θεατές αδυνατούσαν, λόγω της ομίχλης, να παρακολουθήσουν την παράσταση. Οι πιο παλιοί έβγαλαν από τα σεντούκια τους τις μάσκες για τα δηλητηριώδη αέρια! Δεν είχε περάσει ούτε μία δεκαετία από το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου και οι πολίτες του Λονδίνου υπέμεναν υπομονετικά, δίχως διαμαρτυρία, ακόμα έναν… αποκλεισμό.

Εκείνο το γεγονός οδήγησε στην άμεση λήψη μέτρων για την βελτίωση του ατμοσφαιρικού αέρα. Οι Νόμοι περί Καθαρού Αέρα περιλάμβαναν απαγόρευση καύσης ξύλου και κάρβουνου στις οικίες, ενώ οι ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί απομακρύνθηκαν από τον αστικό ιστό. Η κατάσταση βελτιώθηκε σημαντικά, αν και στη δεκαετία του ’60 παρατηρήθηκε ακόμα έναν έντονο φαινόμενο Smog…

Πηγή: Dan Snow: On Thiw Day In History - John Murray 2018