Γιατί έμεινε στην Ιστορία το όνομα της 60ης Στρατιάς της Σοβιετικής Ένωσης – Ένα γεγονός που την μυθοποίησε

Το όνομα της 60ης Στρατιάς των Σοβιετικών έχει γίνει μύθος. Γιατί; Όταν σχεδιάστηκε η Επιχείρηση Vistula-Oder το φθινόπωρο του 1944, το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς ήταν ακόμα άγνωστο (για κάποιους...). Τα σοβιετικά στρατεύματά έμαθαν για την ύπαρξη του στρατοπέδου μόλις στις 20 Ιανουαρίου του 1945.

Οι παράξενες φωτιές, ο πυκνός καπνός και οσμή του καμένου κρέατος, μαζί με τις διηγήσεις των κατοίκων της περιοχής, έκαναν τους Σοβιετικούς να καταλάβουν ότι κάτι ασυνήθιστο συνέβαινε εκεί.

Κι’ όταν άρχισε η επίθεση και εξελίχθηκε, ο διοικητής της 60ης Στρατιάς, στρατηγός Pavel Alekseevich Kurochkin, άλλαξε την κατεύθυνση του κύριου σώματος του στρατεύματός του- της 60ης Μεραρχίας Πεζικού-, κατευθύνοντάς το προς το Άουσβιτς.
Και οι Σοβιετικοί, έπειτα από μάχη, άνοιξαν τις πύλες του στρατοπέδου του θανάτου. Μια μέρα σαν σήμερα, 27 Ιανουαρίου του 1945, απελευθερώθηκε το κύριο στρατόπεδο του Άουσβιτς από σοβιετικούς στρατιώτες. 

Με τα όπλα στραμμένα στο έδαφος

Ένας από τους συμμετέχοντες στην απελευθέρωση του Άουσβιτς- διοικητής λόχου- θυμόταν αργότερα: «Κρατούσα το όπλο μου με την κάνη στραμμένη στο έδαφος· δεν πυροβόλησα. Σκεφτήκαμε τις ζωές των κρατουμένων. Ήταν η πρώτη φορά που δεν ρίξαμε ούτε μια σφαίρα!».

Στα απομνημονεύματα του Vasily Vasilyevich Gromadsky (το 1945 ήταν υπολοχαγός, διοικητής διμοιρίας) διαβάζουμε: «Δεν είχαμε ιδέα για το τι είχαμε ανακαλύψει. Δεν γνωρίζαμε το παραμικρό για την ύπαρξη του στρατοπέδου συγκέντρωσης, πολύ περισσότερο για το τι συνέβαινε εκεί. Υπήρχε μια κλειδωμένη πύλη, δεν ξέρω καν αν ήταν η κεντρική είσοδος ή κάτι άλλο. Διέταξα να σπάσουν την κλειδαριά. Δεν υπήρχε κανείς εκεί. Περπατήσαμε περίπου διακόσια μέτρα και είδαμε κρατούμενους να τρέχουν προς το μέρος μας· περίπου 300 άνθρωποι με ριγέ στολές. Ήμασταν επιφυλακτικοί, μας είχαν προειδοποιήσει ότι οι Γερμανοί μεταμφιέζονταν... Αλλά αυτοί ήταν πραγματικοί αιχμάλωτοι. Έκλαιγαν, μας αγκάλιαζαν, μια γυναίκα προσπάθησε να μας φιλήσει. Έλεγαν κάτι ακατάληπτα, ότι εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν εδώ. Μας έδειξαν την καμινάδα του κρεματόριου και είπαν ότι εκεί μέσα κάηκαν άνθρωποι. Ήθελαν να επιθεωρήσουμε το στρατόπεδο».

Αυτοί που επέζησαν

Ειδική ιατροδικαστική επιτροπή, η οποία εξέτασε 2.819 διασωθέντες κρατούμενους, μετά την απελευθέρωση του στρατοπέδου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 2.189 από αυτούς αρρώστησαν λόγω υποσιτισμού και 233 ήταν άρρωστοι από φυματίωση.
Υπήρχε ένα ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των ασθενών στο κινητό νοσοκομείο,που στήθηκε στο Άουσβιτς, αλλά ήταν χαμηλό. Οι γιατροί κατάφεραν να σώσουν τους περισσότερους από τους απελευθερωμένους· εκείνοι που ήταν πιο βαριά διακομίστηκαν για περαιτέρω περίθαλψη στο σοβιετικό στρατιωτικό νοσοκομείο.
Το 1985, ο Γάλλος Marcel Paul, πρόεδρος της Επιτροπής Πρώην Κρατουμένων του Άουσβιτς, μιλώντας αντιφασιστική συγκέντρωση, είπε: «Τότε ήμουν φυλακισμένος και δεν είχα καμιά ελπίδα πια ότι θα γλυτώσουμε. Και ήρθαν οι Σοβιετικοί. Η 60η Στρατιά μπήκε στο στρατόπεδο. Κι αν ακόμα δεν θα είχε κάνει τίποτα άλλο κατά τη διάρκεια του πολέμου εκτός από την απελευθέρωση των αιχμαλώτων του Άουσβιτς, αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για να μείνει το όνομα αυτής της μεραρχίας στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».