Το σπουδαίο κατόρθωμα των πυρπολητών στην Ερεσό και οι ακραίες αντιδράσεις των Οθωμανών

Ήταν το πρώτο μεγάλο ναυτικό κατόρθωμα Ελλήνων Επαναστατών· η πρώτη «ναυμαχία» που έδωσαν Έλληνες εναντίον τουρκικού πολεμικού πλοίου: η Ναυμαχία της Ερεσού, όπως την έχει υιοθετήσει η Ιστορία.

Μια μέρα σαν σήμερα, 27 Μαΐου του 1821, ο Ιάκωβος Τομπάζης, ο πρώτος Ναύαρχος της επανάστασης του 1821, που διηύθυνε την Επιχείρηση και ο Δημήτριος Παπανικολής, έρχονται αντιμέτωποι με πολεμικό πλοίο δίκροτο, του Οθωμανικού Στόλου. Ουσιαστικά δεν μπορεί να θεωρηθεί ναυμαχία: από τη μια μεριά ήταν ένα υπό οθωμανική διοίκηση δίκροτο- γαλιόνι, («δίκροτο» ονομαζόταν διότι είχε δύο σειρές από κανόνια πάνω και κάτω στις δυο πλευρές του) ένα μεγάλου μεγέθους τύπος καραβιού με τρία καταστρώματα, με 76 κανόνια και 400 άνδρες πλήρωμα από τους οποίους οι 60 ήταν Έλληνες, και απέναντί του ελληνικά πυρπολικά πλοιάρια.

Οι Οθωμανοί χρησιμοποιούσαν τους έμπειρους στα ναυτικά Έλληνες για να επανδρώνουν τον στόλο τους, αλλά μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης η ποσόστωση μειώθηκε, οι Έλληνες μειοψηφούσαν και έτσι μειώθηκε και η δυναμικότητα των πολεμικών πλοίων τους!
Το δίκροτο των Οθωμανών αποκομμένο από τη μοίρα του στόλου προσπαθούσε να επιστρέψει στα στενά των Δαρδανελίων· το πλήρωμά του είχε στασιάσει, είχε εξοντώσει τον κυβερνήτη και υπό τις διαταγές του Υπάρχου είχε αγκυροβολήσει στον όρμο της Ερεσού, όπου παρέμενε επί τρία μερόνυχτα.

Ο ήρωας Παπανικολής

Ο ψαριανός πυρπολητής Δημήτριος Παπανικολής με τον Ιωάννη Θεοφιλόπουλο – Καραβόγιαννο στο τιμόνι του σκάφους πυρπόλησε τουρκικό πλοίο με επιτυχία το πρωινό της 27ης Μαΐου του 1821. Το οθωμανικό καράβι διαλύθηκε με πάταγο και οι επιβαίνοντες εξοντώθηκαν από τα γύρω ελληνικά πλοιάρια!
Εκείνο το πρώτο σπουδαίο κατόρθωμα των Επαναστατών προκάλεσε τα σκληρά αντίποινα των Τούρκων, που κατέσφαξαν κατοίκους στην Ερεσό και στον Μεσότοπο και στη Μυτιλήνη, αλλά και σε πόλεις της Μικράς Ασίας, όπως το Αϊβαλί, που κατέκαυσαν και εξανδραπόδισαν κατοίκους του.
Οι Ευρωπαίοι «χειροκρότησαν» την ελληνική επιτυχία και μάλιστα ο Τύπος της Γαλλίας αφιέρωσε εκτενή δημοσιεύματα.
Να σημειώσουμε ότι τα τρία πυρπολικά σκάφη (καυστικά λέγονταν αρχικώς) που πήραν μέρος στην όλη Επιχείρηση, ήταν ναυπηγημένα και εξοπλισμένα από τον «Γιάννη από την Πάργα», τον Ιωάννη Δημολίτσα, έναν λησμονημένο, σήμερα, Αγωνιστή.

Επίσης σαν σήμερα…

1679: Γίνεται θεσμός στην Αγγλία το Habeas Corpus (γενικά: ένταλμα που απαιτείται για τη σύλληψη υπόπτου), που προστατεύει τους πολίτες από την αυθαιρεσία της Εξουσίας.
1835: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποφυλακίζεται έπειτα από χάρη του βασιλιά Όθωνα.
1941: Το γερμανικό θωρηκτό «Μπίσμαρκ» βυθίζεται στον βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό.
1942: Δολοφονείται στην Πράγα από Τσέχους και Σλοβάκους αντιστασιακούς ο διαβόητος αρχηγό της Γκεστάπο, Ράινχαρτ Χάιντριχ.
1960: Ο τούρκος στρατηγός Τζεμάλ Γκιουρσέλ ανατρέπει με πραξικόπημα τον εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας Τζελάλ Μπαγιάρ και τον πρωθυπουργό Αντνάν Μεντερές.
1963: Καταλήγει από τα τραύματά του ο Γρηγόρης Λαμπράκης.