Όταν το… βαρύ πυροβολικό πανικοβάλλεται, η μάχη έχει χαθεί - Η στιχομυθία των στρατηγών που έμεινε στην Ιστορία

Όταν το… βαρύ πυροβολικό πανικοβάλλεται, η μάχη έχει χαθεί· νόμος απαράβατος... Έχει καταγραφεί μια στιχομυθία ανάμεσα σε δυο σπουδαίους στρατηγούς που τους καταχώρησε η Ιστορία με ανάγλυφα στοιχεία. Η στιχομυθία, ίσως και να είναι ένας γοητευτικός μύθος, που όμως ταξίδεψε με τον καιρό κόντρα- περίπου 2.230 χρόνια πριν- και ακόμα, σαν την διαβάσεις, σε συναρπάζει…

Συναντήθηκαν, λέει, πολλά χρόνια μετά τη Μάχη της Ζάμας, που έγινε μια μέρα σαν σήμερα, 19 Οκτωβρίου του 202 π.Χ., οι πρωταγωνιστές της αναμέτρησης, ο Σκιπίων, που η Ιστορία ονόμασε Αφρικανό εξ’ αιτίας εκείνης της μάχης και ο Αννίβας ο Καρχηδόνιος.

Η μια κουβέντα έφερε την άλλη και κάποια στιγμή ο ρωμαίος στρατηγός ρώτησε τον παλιό του αντίπαλό ποιον θεωρούσε ως τον σπουδαιότερο στρατηγό. Ο Αννίβας απάντησε δίχως σκέψη: «ο Μέγας Αλέξανδρος», και το αιτιολόγησε: «...με ελάχιστο στρατό κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να νικήσει τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία του τότε κόσμου».
Ο Σκιπίων συμφώνησε και ρώτησε τον Αννίβα ποιον θα κατέτασσε στη δεύτερη θέση. Ο Αννίβας απάντησε ότι 2ος ήταν ο Πύρρος, ο Βασιλιάς της Ηπείρου γιατί κατάφερε να πετύχει στη Δύση ό,τι είχε πετύχει ο Αλέξανδρος στην Ανατολή. Και στην Τρίτη θέση, ο Αννίβας τοποθέτησε τον εαυτό του: «κατάφερα να μείνω αήττητος επί 17 χρόνια πολεμώντας σε ξένο και εχθρικό έδαφος», είπε αιτιολογώντας την επιλογή του.
Ο Σκιπίων ενοχλημένος, τότε, τον ρώτησε πώς μπορεί να βρίσκεται εκείνος στην τρίτη θέση αφού ηττήθηκε από τον ίδιο στη Ζάμα. Ο Αννίβας τότε του απάντησε κοφτά: «Αν εγώ σε είχα νικήσει στη Ζάμα θα ήμουν πρώτος κι’ όχι ο Αλέξανδρος»!
Ο Αππιανός, ο ρωμαίος ιστορικός- ελληνικής καταγωγής- τα έχει καταγράψει αυτά στα «Ρωμαϊκά» του.

Κι αν όλα τούτα κινούνται στη σφαίρα του μύθου, η Ιστορία έχει καταγράψει: Μάχη της Ζάμας· από τη μια ο Ρωμαίος Σκιπίων και από την άλλη ο Αννίβας, που είχε την ευκαιρία να ισοπεδώσει τη Ρώμη, αλλά την έχασε…
Στη Ζάμα, οι Ρωμαίοι μέτρησαν περίπου 2000 νεκρούς στρατιώτες και οι Καρχηδόνιοι δεκαπλάσιους. Ήταν η πρώτη ήττα του Αννίβα, που σηματοδότησε τη συνθηκολόγηση της Καρχηδόνας: θα περιορίζονταν στην Αφρική και θα κατέβαλαν μεγάλη πολεμική αποζημίωση στη Ρώμη. Και επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται, μια μέρα σαν σήμερα, 19 Οκτωβρίου του 439, οι Βάνδαλοι κατέλαβαν και ισοπέδωσαν την Καρχηδόνα, περίπου 600 χρόνια μετά τη Μάχη της Ζάμας.

Τέλος, να αναφέρουμε μια λεπτομέρεια της κρίσιμης αναμέτρησης του 202 π.Χ.: ο Αννίβας έριξε πρώτους στη μάχη 80 ελέφαντες, που μόλις άκουσαν να ηχούν οι ρωμαϊκές σάλπιγγες πανικοβλήθηκαν και τράπηκαν σε άτακτη φυγή συμπαρασύροντας στο βαρύγδουπο διάβα τους τα πάντα· ήταν το κομβικό σημείο όπου ένα… βαρύ οπλικό σύστημα αποδείχτηκε αχίλλειος πτέρνα του κατέχοντος...

Επίσης σαν σήμερα…

1812: Γιατί ο Ναπολέων δεν θα ξεχάσει ποτέ αυτή την ημέρα.
1912: Α' Βαλκανικός Πόλεμος: αρχίζει η Μάχη των Γιαννιτσών με τον ελληνικό στρατό να επιτίθεται κατά των τουρκικών δυνάμεων. Την ίδια μέρα απελευθερώνεται η Σαμοθράκη.
1924: Η κραυγή «φωτιά» στέλνει στο θάνατο 25 παιδιά που παρακολουθούσαν ταινία σε κινηματογράφο της Αθήνας.
1925: Το επεισόδιο στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και οι απίθανες αιτίες: ένας σκύλος ή η πρέφα – Νεκροί σε πόλεμο που δεν έγινε.
1964: Το λαϊκό ορατόριο του Μίκη Θεοδωράκη «Άξιον Εστί» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Ρεξ, στην Αθήνα.
1970: Καραντίνα επιβάλλεται στον Πειραιά προκειμένου να αποφευχθεί η είσοδος της επιδημίας χολέρας, που έπληξε τη γειτονική Τουρκία με πάνω από 2.000 κρούσματα και 150 νεκρούς μέχρι εκείνη την ημέρα.
1987: Κάποιοι θυμήθηκαν με τρόμο την Μεγάλη Ύφεση, κάποιοι άλλοι, απλά… αυτοκτόνησαν. Η Μαύρη Δευτέρα του Χρηματιστήριου ήταν δυνατό σοκ για τις παγκόσμιες αγορές.