Λειψυδρία: Έργα «fast-track» από ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ σε όλη την Ελλάδα

Για την κήρυξη μιας περιοχής σε έκτακτη ανάγκη θα αρκεί η απόφαση του υπουργού ύστερα από γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ)

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Τα ηνία των κρίσιμων έργων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας ακόμα και ...εκτός έδρας και με διαδικασίες fast track αναλαμβάνουν ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ με νομοθετική ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αφορά τις περιοχές, οι οποίες θα κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας.

Για την κήρυξη μάλιστα μιας περιοχής σε έκτακτη ανάγκη θα αρκεί η απόφαση του υπουργού ύστερα από γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Στις περιπτώσεις που αφορά νησιωτικές περιοχές, θα απαιτείται και η γνώμη του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.

Τα εν λόγω έργα μπορούν να προχωρούν με το μοντέλο των επενδύσεων στρατηγικής σημασίας με διαδικασίες εξπρές τόσο για τη χωροθέτηση όσο και για την αδειοδότηση και με δυνατότητα ωρίμανσης από το Υπερταμείο, ενώ οι δύο εταιρείες ύδρευσης θα μπορούν να προσλαμβάνουν το απαιτούμενο προσωπικό από την αγορά με συμβάσεις έργου διάρκειας έως και δύο ετών.

Υστερα από τουλάχιστον δύο χρόνια συζητήσεων για τη μείωση των αποθεμάτων ύδατος, έως σήμερα δεν έχουν αναληφθεί συγκεκριμένες πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση με τα δεδομένα να είναι δυσχερέστερα χρόνο με τον χρόνο. Τα αποτελέσματα της ξηρασίας είναι ήδη εμφανή σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας, ενώ στους τρεις ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ που υδροδοτούν την Αττική τα αποθέματα είναι 600 εκ. κυβικά μέτρα, όταν τρία χρόνια πριν υπερέβαιναν το 1,3 δισεκ. κυβικά μέτρα. Πρόκειται για μία μείωση μεγαλύτερη από το μισό με την Αττική να κινδυνεύει να ξεμείνει από νερό σε περίπου 2,5 χρόνια εφόσον συνεχιστούν οι ίδιες υδρολογικές συνθήκες.

Να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος των έργων υποδομής που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Ελλάδα μέχρι το 2030 υπολογίζεται σε περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως είχε αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης σε πρόσφατη εκδήλωση που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) και η ΕΥΔΑΠ.

Ο ίδιος είχε τονίσει πως οι πόροι αυτοί δεν είναι σήμερα διαθέσιμοι από τον κρατικό προϋπολογισμό. «Πρόκειται για μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά, εξηγώντας πως γίνονται προσπάθειες για εύρεση πρόσθετων πηγών χρηματοδότησης, ακόμα και από τομείς που δεν σχετίζονται άμεσα με το νερό. «Ανακατανέμουμε πόρους, δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες για ύδρευση», υπογράμμισε.

Τόνισε, πάντως, πως για την υλοποίηση των αναγκαίων έργων θα χρειαστεί και συμμετοχή των υφιστάμενων παρόχων ύδρευσης, οι οποίοι ανέρχονται σε περίπου 280 σε όλη τη χώρα. «Η τιμολόγηση του νερού θα πρέπει να αντανακλά και μέρος του κόστους των έργων», δήλωσε, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης των τιμολογίων σε ορισμένες περιοχές.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση για την υπερτοπική διαχείριση των έργων από τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ συμπεριλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για το βιομεθάνιο και το υδρογόνο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας την Τρίτη. Πρόκειται για μία διάταξη, η οποία τίθεται για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες σε δημόσια διαβούλευση καθώς είχε συμπεριληφθεί και στο νομοσχέδιο το οποίο είχε παρουσιάσει το υπουργείο τον περασμένο Φεβρουάριο και περιλάμβανε και τις συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ. Το νομοσχέδιο εκείνο ύστερα από τις αντιδράσεις, τελικώς δεν κατατέθηκε ποτέ προς ψηφιση στη Βουλή με την εν λόγω διάταξη να επανέρχεται τώρα σε ένα άλλο νομοσχέδιο με άσχετο αντικείμενο. Η μοναδική διαφορά είναι ότι στο προηγούμενο σχέδιο νόμου για την κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας είχαν λόγο και οι κατά τόπους Περιφερειάρχες. Αντίστοιχη αναφορά δεν υπάρχει στη νέα μορφή της διάταξης, καθώς προφανώς η έκφραση γνώμης των τοπικών αρχών θεωρήθηκε περιττή.

Η απόσχιση της συγκεκριμένης διάταξης, πάντως, από το νομοθέτημα για τις ΔΕΥΑ ερμηνεύεται από ορισμένους και ως ένδειξη ότι η σημερινή ηγεσία του υπουργείου κάνει δεύτερες σκέψεις, αναφορικά με τις ρυθμίσεις που είχε προτείνει η προηγούμενη ηγεγια το πλαίσιο λειτουργίας των ΔΕΥΑ.

Τι προβλέπεται

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, μόλις τεθεί σε ισχύ το καθεστώς έκτακτης ανάγκης σε κάποια περιοχή, με κοινή απόφαση των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Οικονομικών και Ανάπτυξης και κατόπιν εισήγησης από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ ή της ΕΥΑΘ, οι δύο εταιρείες θα μπορούν να αναλαμβάνουν ρόλο αναθέτοντα φορέα για δημόσια έργα και συμβάσεις, ανεξαρτήτως αν αυτά εμπίπτουν στην υφιστάμενη χωρική ή θεσμική τους αρμοδιότητα. Προϋπόθεση αποτελεί η σύνδεση των έργων με κρίσιμες υποδομές για την αποτροπή ή αποκατάσταση προβλημάτων λειψυδρίας.

Παράλληλα, σε περιπτώσεις που οι δύο εταιρείες το επιλέξουν, δύνανται να αναθέσουν την ευθύνη για την ωρίμανση, τη δημοπράτηση και την παρακολούθηση των έργων στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (Υπερταμείο).

Τα έργα που υπάγονται στο νέο πλαίσιο θα μπορούν να αντιμετωπίζονται ως στρατηγικές επενδύσεις, απολαμβάνοντας έτσι όλα τα προβλεπόμενα κίνητρα της νομοθεσίας. Μεταξύ αυτών:

Έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) από το ΥΠΕΝ με απλοποιημένη διαδικασία και κατά παρέκκλιση άλλων διατάξεων,
Ειδικό καθεστώς χωροθέτησης μέσω Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ),
Ταχεία αδειοδότηση εντός 45 ημερών για κάθε απαραίτητη άδεια ή έγκριση (συμπεριλαμβανομένων και των χωροταξικών).

Προβλέπεται, επιπλέον, ταχύρρυθμη εκδίκαση τυχόν ένδικων διαφορών που προκύπτουν σε σχέση με την υπαγωγή ενός έργου στο καθεστώς στρατηγικής επένδυσης. Συγκεκριμένα, η εκδίκαση των υποθέσεων θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών, με την έκδοση της απόφασης επίσης εντός τριμήνου, ενώ επιτρέπεται μόνο μία αναβολή και αυτή με αυστηρό χρονικό περιθώριο έως 30 ημερών.

Ένωση ΔΕΥΑ: Εξαιρούν ακόμα και τις δυνατές ΔΕΥΑ

«Δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί το προνόμιο των έργων θα έχουν μόνο η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, τη στιγμή που υπάρχουν ΔΕΥΑ, οι οποίες έχουν λάβει διαχειριστική επάρκεια. Για παράδειγμα εμείς στο Ρέθυμνο λάβαμε πρώτοι. Θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε τα έργα έχοντας τα προνόμια των στρατηγικών επενδύσεων και τα πλεονεκτήματα που δίνει η νομοθεσία», επισημαίνει στο «Εθνος» ο δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της Ενωσης ΔΕΥΑ, Γιώργος Μαρινάκης. Και προσθέτει: «Δεν αντεκδικούμε με φορείς που μπορούν να συνεισφέρουν, αλλά δεν καταλαβαίνουμε γιατί εξαιρούνται οι ΔΕΥΑ που θα μπορούσαν να προσφέρουν. Βρίσκονται στην περιοχή και έχουν καλύτερη γνώση της ανθρωπογεωγραφίας και των δεδομένων».

Ο κ. Μαρινάκης εκφράζει την ικανοποίησή του που το υπουργείο αντιλαμβάνεται ότι το ζήτημα της λειψυδρίας είναι υψηλής προτεραιότητας και επείγει η προτεραιοποίηση των αναγκών και η ανακατεύθυνση των πόρων. Σημειώνει όμως πως «Το πρόβλημα μας βρήκε απροετοίμαστους. Συζητάμε δύο χρόνια και ασχολούμαστε με διοικητικά σχήματα αντί να καθήσουμε να κουβεντιάσουμε τα σοβαρά θέματα. Κάποιοι θα πρέπει να απολογηθούν γι΄αυτό και αυτές δεν είναι οι ΔΕΥΑ», καταλήγει.

Διαβάστε ακόμη