Ακρίβεια: Ο δύσκολος χειμώνας των νοικοκυριών και τα μέτρα - εφεδρείες της κυβέρνησης

Τρία δύσκολα θέματα- την ακρίβεια στα τρόφιμα, το νέο ενεργειακό ράλι και την πορεία των επιτοκίων - καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση, για να αποφευχθεί μία οικονομική «βαρυχειμωνιά» στα νοικοκυριά. Τα … κομπιουτεράκια στο οικονομικό επιτελείο έχουν πάρει φωτιά για να εξεταστεί αν υπάρχουν περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης, καθώς δεν πρέπει να τεθεί εν κινδύνω η δημοσιονομική ισορροπία.

Στο δρόμο προς τις επόμενες εκλογές - που εκτός απροόπτου θα προκηρυχθούν την Άνοιξη- στο Μέγαρο Μαξίμου εστιάζουν σε ένα θετικό αφήγημα και το μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως η ελληνική οικονομία έχει ισχυρά «αντισώματα». Ωστόσο, στο γαλάζιο στρατόπεδο αναγνωρίζεται πως οι πολίτες ενδιαφέρονται πρωτίστως για τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς, με την ακρίβεια - όπως προκύπτει και από όλες τις δημοσκοπήσεις - να αποτελεί το βασικό πρόβλημα.

Η μάχη θα δοθεί σε τρία «καυτά» μέτωπα:

1. Οι τιμές σε βασικά αγαθά συνεχίζουν να αυξάνονται, γεγονός που πιέζει τα εισοδήματα. Τα τελευταία στοιχεία του προϋπολογισμού προσφέρονται άλλωστε για πολλαπλές αναγνώσεις. Από τη μία πλευρά υπάρχει ικανοποίηση στο οικονομικό επιτελείο για το ό,τι συνεχίστηκε και τον Νοέμβριο η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Ωστόσο, προβληματισμό προκαλεί πως ο δείκτης τροφίμων σημείωσε μια ακόμα - έστω και μικρή - αύξηση και πήγε από 12,3% στο 12,8%. Στην κυβέρνηση εστιάζουν στο «καλάθι του νοικοκυριού» και επισημαίνουν πως είναι μια πρωτοβουλία που αποδίδει. Παράλληλα στόχος είναι να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα αισχροκέρδειας στην αγορά ενόψει και της εορταστικής περιόδου.
2. Οι τιμές στην ενέργεια πήραν ξανά την ανηφόρα, γεγονός που αν συνεχιστεί θα απαιτήσει πρόσθετα κονδύλια για την στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως οι τιμές στο φυσικό αέριο ξεπέρασαν τα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καθώς μετά από ένα σχετικό ήπιο από πλευρά καιρού Νοέμβριο οι θερμοκρασίες αρχίσουν να υποχωρούν και οι ανάγκες αυξάνονται. Είναι λοιπόν εμφανές πως το ενεργειακό αποδεικνύεται σε δυσεπίλυτο γρίφο, που θα συνεχίσει να απασχολεί τα ευρωπαϊκά κράτη και τους επόμενους μήνες. Τα βλέμματα είναι στραμμένα στην επόμενη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας που θα γίνει στις 13 Δεκεμβρίου, ενώ δύο ημέρες μετά θα ακολουθήσει σύνοδος κορυφής των ευρωπαίων ηγετών. Αυτό που επισημαίνεται από την κυβέρνηση είναι πως ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα απαιτεί και ευρωπαϊκή απάντηση, ενώ να σημειωθεί πως η Ελλάδα αλλά και έξι ακόμα χώρες εντείνουν τις πιέσεις για ένα πιο αποτελεσματικό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου
3. Η ανοδική πορεία των επιτοκίων- που υιοθετεί η ΕΚΤ για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό - «πιέζει» τα νοικοκυριά που έχουν στεγαστικό δάνειο. Χθες πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα με τους τραπεζίτες, ωστόσο σε μια σειρά θεμάτων δεν βγήκε λευκός καπνός και ανανεώθηκε το ραντεβού σε δύο εβδομάδες. Προς το παρόν πάντως η λύση που προκρίνεται αφορά περίπου 20.000 με 30.000 ευάλωτα νοικοκυριά, που έχουν πάρει δάνειο και βλέπουν την δόση να ανεβαίνει λόγω της πορείας των επιτοκίων.

Τα «κλειδωμένα» μέτρα και το πακέτο εν αναμονή

«Ναι» σε στοχευμένα μέτρα στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης αλλά «όχι» σε μια ακατάσχετη παροχολογία λένε από την κυβέρνηση. Ένα πακέτο μέτρων στήριξης υλοποιείται σε δόσεις και ήδη έχουν ανακοινωθεί : η έκτακτη οικονομική ενίσχυση 2.3 εκατομμυρίων πολιτών το Δεκέμβριο, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και το ξεπάγωμα των συντάξεων τον Ιανουάριο, η υλοποίηση ενός νέου στεγαστικού προγράμματος για νέους το πρώτο τρίμηνο του 2023 και η αύξηση του κατώτατου μισθού την Άνοιξη.

Από εκεί και πέρα εναλλακτικά σενάρια έχουν εξεταστεί και θεωρείται πιθανόν να μπουν σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα για να αντιμετωπιστεί το κύμα των ανατιμήσεων. Μια σαφέστερη εικόνα για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης θα υπάρξει στη συζήτηση του προϋπολογισμού στη Βουλή και στην ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις 17 του μήνα.

Στο Μέγαρο Μαξίμου εστιάζουν σε μια σειρά θετικών ειδήσεων από το μέτωπο της οικονομίας, όπως οι επενδύσεις, η ιδιαίτερα καλή πορεία του τουρισμού, τα αυξημένα φορολογικά έσοδα κ.α. Και αυτό που επισημαίνεται είναι πως εφόσον χρειαστεί υπάρχουν τα κονδύλια για πρόσθετα μέτρα χωρίς να απειληθεί η δημοσιονομική σταθερότητα και χωρίς να κινδυνεύσει ο στόχος για επενδυτική βαθμίδα το 2023.