Αλέξης Τσίπρας: Το τρίπτυχο του πρώην πρωθυπουργού – Οι επιθέσεις κατά πάντων και η «πορεία στο λαό»

Στην πρώτη του συνέντευξη σε ελληνικό μέσο από το 2023, ο πρώην πρωθυπουργός με σκληρές εκφράσεις θέλησε να ορίσει την πορεία του, να βρει κοινωνικούς συμμάχους και να αποκόψει τους αντιπάλους του. Σε ποιους απευθύνεται και ποιους κινδύνους αντιμετωπίζει.

Επίκληση στο ήθος - επίθεση στην προοδευτική αντιπολίτευση - «πορεία στο λαό». Αυτό το τρίπτυχο πρόβαλε ο Αλέξης Τσίπρας με την συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών.

Σκιαγραφώντας τις επόμενες κινήσεις του, ο πρώην πρωθυπουργός εμφανίζεται να θέλει να κόψει γέφυρες με τους υπάρχοντες κομματικούς σχηματισμούς και να συγκινήσει το μερίδιο της κοινωνίας που κινείται στην δημοσκοπική «γκρίζα ζώνη».

Υπεράνω όλων η Ηθική

Οι αναφορές του Αλέξη Τσίπρα στο ηθικό κομμάτι της επιλογής του να αποστασιοποιηθεί από την σημερινή Βουλή και τα υπάρχοντα κόμματα του προοδευτικού χώρου, ήταν παραπάνω από εμφανής στην συνέντευξη που παραχώρησε στην Εφημερίδα των Συντακτών.

Περιέγραψε την απόφασή του να παραιτηθεί από βουλευτής ως μια «αντισυμβατική πρωτοβουλία με ηθικά κίνητρα», ενώ αρκετές φορές επικαλέστηκε την ηθική ως θεμέλιο της νέας πολιτικής του πορείας.

Μίλησε άλλωστε για την ανάγκη να υπάρξει ένα «σοκ εντιμότητας, δικαιοσύνης και δημοκρατίας», ενώ χρησιμοποίησε σκληρές εκφράσεις όπως «σήψη» ή «κατάσταση πολιορκίας» για να περιγράψει το σημερινό πολιτικό και κοινωνικό σκηνικό.

Η επιλογή του πρώην πρωθυπουργού να χρησιμοποιήσει τέτοιες φράσεις δεν είναι καινούργια. Πολλοί ήταν οι πολιτικοί και τα κόμματα που στο παρελθόν, στην Ελλάδα και τον κόσμο, επικαλέστηκαν ζητήματα ηθικής για να διαφοροποιηθούν από τους πολιτικούς τους αντιπάλους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η (θετική ή αρνητική) επίκληση στο «ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς» ή η διαχρονική αντίστιξη μεταξύ «νόμιμου» και «ηθικού». Τα ζητήματα ηθικής διαπερνούν άλλωστε τις δημόσιες ομιλίες της Μαρίας Καρυστιανού, ενώ το σύνθημα περί «Έντιμης Ελλάδας» χρησιμοποίησε πρόσφατα ο Παύλος Πολάκης.

Αψηφά τους δύο κινδύνους

Η επίκληση στην ηθική, βέβαια, εμπεριέχει δύο κινδύνους. Αφενός η συζήτηση περί ηθικής ρέπει συχνά προς την ηθικολογία και τον διδακτισμό. Αφετέρου οι ηθικολογικές αντιπαραθέσεις οδηγούν συχνά στην τοξικότητα, αλλά και στα περί «συνέπειας» λόγων και πράξεων.

Ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να αψηφά αυτούς τους κινδύνους, παρά το γεγονός πως ως πρώην πρωθυπουργός θα ελεγχθεί για τα πεπραγμένα του και οι πολιτικοί αντίπαλοι θα χρησιμοποιήσουν το παρελθόν του για να ακυρώσουν το παρόν και το μέλλον του.

Εγκαταλείπει οριστικά τους συνοδοιπόρους του

Προκειμένου να αποφύγει αυτές τις «κακοτοπιές», ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να αποκόψει εαυτόν από τους μέχρι χτες συνοδοιπόρους του. Η αντιπολίτευση, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι «συμφιλιωμένη με τη σημερινή σήψη και δεν διακινδυνεύει υπερβάσεις», ενώ είναι «πολυκερματισμένη» σε περίκλειστα και αναξιόπιστα σχήματα. Αναφέρεται δε σε «ΙΧ κόμματα» και σε κόμματα που «γεννήθηκαν με τον εμβρυουλκό της διάσπασης -ακόμα και της ιδιοποίησης βουλευτικών εδρών».

Οι φράσεις που χρησιμοποιεί για την σημερινή προοδευτική αντιπολίτευση δεν έχουν σκοπό να πλήξουν κυρίως το ΠΑΣΟΚ, με την ηγεσία του οποίου άλλωστε δεν είχε ποτέ καλές σχέσεις. Αποτελούν σοβαρές μομφές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά, τις ηγεσίες τους και τα στελέχη τους, αποδίδοντάς τους ουσιαστικά κομφορμισμό στο σκηνικό που στήνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά και έλλειψη πολιτικής εντιμότητας.

«Εισβολή νέων ηθών»

Ο στόχος του Αλέξη Τσίπρα σκιαγραφείται από τον ίδιο σε άλλο σημείο της συνέντευξης. Πρέπει να υπάρξει, λέει, «εισβολή» νέων ηθών και προσώπων στην πολιτική. Με άλλα λόγια ο πρώην πρωθυπουργός διαμηνύει ότι θα εγκαταλείψει πλήρως στελέχη ανεξάρτητα από το εάν συμπορεύτηκαν επί δεκαετίες στην Κουμουνδούρου, εάν κάθισαν στις ίδιες αίθουσες συνεδρίων, εάν υπηρέτησαν το πολιτικό σχέδιο του ιδίου, εάν κάθισαν στα ίδια βουλευτικά έδρανα, εάν συγκυβέρνησαν, εάν τα ανέδειξε σε σημαντικές θέσεις. Σκοπός, δηλαδή του πρώην πρωθυπουργού είναι να μην αποφύγει το «βάσανο» να απολογείται για πράξεις άλλων, που έγιναν όσο ήταν ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ και ένοικος του Μαξίμου.

Στην κολυμπήθρα της κοινωνίας

Και αν δεν συμπορευτεί με υπάρχοντα στελέχη, που εξ ορισμού λειτουργούν ως «ενδιάμεσοι» ανάμεσα στην κοινωνία και την πολιτική εξουσία, που εκπροσωπούν στην κοινωνική βάση σχηματισμούς και πολιτικές, τότε τι θα πράξει;

Ο Αλέξης Τσίπρας επισημαίνει πως θέλει να μπει «στην κολυμπήθρα της κοινωνίας, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του λαού», ενώ σημειώνει πως «μια κοινωνία που επιμένει, εξεγείρεται, αντιστέκεται, απαιτεί αυτό που για το καθεστώς είναι “ανέφικτο”, τότε θα παράγει και τα πολιτικά στελέχη και τα σχήματα εκείνα που θα την εκπροσωπήσουν».

Παράλληλα βέβαια επισημαίνει πως «αν κάποιος καταλαβαίνει την απόφασή μου να μην είμαι πια βουλευτής και να επιχειρήσω μια “πορεία στον λαό” ως ανταγωνιστική, τότε κάνει λάθος. Είναι απόφαση υπέρβασης και όχι ανταγωνισμού». Με άλλα λόγια ο Αλέξης Τσίπρας, θεωρώντας όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι παρωχημένα, αναποτελεσματικά ή «συμβιβασμένα», δηλώνει πως θα συμμετάσχει σε μια αναζήτηση νέων μορφών πολιτικής ενασχόλησης και εκπροσώπησης με την κοινωνία «γενικώς».

Αφενός η «κολυμπήθρα της κοινωνίας» δεν είναι απαραίτητα και «κολυμβήθρα του Σιλωάμ». Αφετέρου τέτοια πειράματα έχουν αποδειχτεί στην Ελλάδα θνησιγενή ή κινδυνεύουν να χάσουν το πολιτικό τους στίγμα καταλήγοντας να αποσυντίθενται. Επιπρόσθετα, μια τέτοια κοινωνική αναζήτηση απαιτεί και χρόνο και ευρηματικότητα.

Το ερώτημα είναι, υπάρχουν αυτές οι «πολυτέλειες», πολύ παραπάνω όταν οι υπάρχοντες συσχετισμοί είναι πιθανόν να αναπαραχθούν για ακόμα μια τετραετία; Και τι εξασφαλίζει πως η «κοινωνία» θα εμπλακεί στις αναζητήσεις του πρώην πρωθυπουργού και δεν θα στραφεί -όπως συμβαίνει στην Ευρώπη- σε υποτιθέμενα «αντισυστημικά» κόμματα που έχουν προτεραιότητες και ρητορική της Ακροδεξιάς;

Άγνωστες θάλασσες

Η συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα ήταν αναμφίβολα πολυαναμενόμενη. Απομένει όμως να αποδειχτεί εάν το σχέδιό του, εμφανώς ακόμα ασαφώς διαμορφωμένο, μπορεί να παράξει απτό πολιτικό αποτέλεσμα. Τα όσα είπε στην συνέντευξή του, αλλά και οι δύο προηγούμενες κινήσεις του, η ομιλία στη Θεσσαλονίκη και η παραίτησή του από τη βουλευτική έδρα, δείχνουν πως ο πρώην πρωθυπουργός αναζητά ακροατήριο στον κοινωνικό χώρο που με χαλαρούς όρους οριοθετήθηκε στις συγκεντρώσεις για τα Τέμπη.

Ο πρώην πρωθυπουργός, όμως, αναζητά και το πολιτικό στίγμα που θα πλαισιώσει την ισχυρή επικοινωνιακή του παρουσία. Μέχρι στιγμής στρέφεται κατά πάντων, ελπίζοντας πως οι πρόθυμοι πολίτες θα είναι περισσότεροι από όσους εμπιστεύονται ακόμα τους οργανωμένους πολιτικούς του αντιπάλους. Το αν θα πετύχει αυτό το παράτολμο και πρωτοφανές πείραμα ή στην πορεία θα στρέψει το πηδάλιο σε γνωστά νερά, απομένει να φανεί.

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε σε ηλικία 13 ετών να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης την ημέρα