MenuClose
  • Πολιτική
  • Οικονομία
    • Market
  • Ελλάδα
  • Κόσμος
  • Αθλητισμός
  • Απόψεις
  • Videos
  • Ψυχαγωγία
    • Τηλεόραση
  • Food & Drink
    • Συνταγές
  • Travel
  • Υγεία
  • Πολιτισμός
    • Βιβλίο
    • Θέατρο
    • Μουσική
    • Cinema
  • Καιρός
  • Τεχνολογία
  • Auto
  • Moto
  • Viral
  • Ιστορία
    • Σαν σήμερα
  • Κατοικίδιο
  • Fashion & Design
  • Πρωτοσέλιδα
αναζήτηση άρθρου
Ακολουθήστε το Έθνος στα κοινωνικά δίκτυα
Subscribe to our YouTube ChannelFollow us on FaceBookFollow us on TwitterFollow us on Instagram
Κατέβαστε την εφαρμογή του Έθνους για κινητά
ΕΘΝΟΣ on AppStoreΕΘΝΟΣ on PlayStore
ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ COOKIES
ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
youtubefacebooktwitterinstagram
Τελευταία Νέα
  • Πολιτική
  • Οικονομία
  • Ελλάδα
  • Κόσμος
  • Αθλητισμός
  • Ψυχαγωγία
  • Food & Drink
  • Travel
  • Viral
  • Videos
BREAKING NEWS:
Βρέθηκαν 80 διαβατήρια που είχαν κλαπεί από όχημα εταιρείας κούριερ στην Καλλιθέα - Πώς εντοπίστηκανΠροφυλακίστηκαν οι συνοριοφύλακες που κατηγορούνται για διακίνηση μεταναστών στον Έβρο - Απολογούνταν πάνω από 9 ώρεςΤην Τρίτη η απολογία του ιερέα που κατηγορείται για ασέλγεια σε ανήλικο παιδί στο Ναύπλιο - Δήλωσε στον ανακριτή ότι πρόκειται για «λάθος»
Homepage |   Κόσμος   |   12.09.2021 11:06
Αφροδίτη Γκόγκογλου
Αφροδίτη Γκόγκογλου

Συντάκτρια

Πώς οδηγήθηκε η Χιλή στο πραξικόπημα του 1973

Η πρώτη 11η Σεπτεμβρίου δεν έγινε σε αμερικανικό έδαφος

επόμενο άρθροnext-article
Associated Press
Associated Press

Ακόμη και πριν το Νοέμβριο του 1970, όταν ο μαρξιστής Σαλβαδόρ Αλιέντε, ανέλαβε την προεδρία της Χιλής ως ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, οι αμερικανικές κυβερνήσεις υπήρξαν ιδιαίτερα ανήσυχες με τις εξελίξεις στη λατινοαμερικανική χώρα. Όπως έμελλε να αποκαλύψει αργότερα η έκθεση του 1975 της επιτροπής Frank Church του αμερικανικού Κογκρέσου, ρεπουμπλικάνοι και δημοκρατικοί, είχαν επενδύσει στην εκστρατεία κατά του Αλιέντε σε τέσσερις διαδοχικές προεδρικές εκλογές – το 1952, το 1958, το 1964 και το 1970-. Σύμφωνα με τις μετέπειτα αποκαλύψεις, μόνο στις εκλογές του 1964, η CIA δαπάνησε, ανά κάτοικο Χιλής, περισσότερα χρήματα από τις καμπάνιες ρεπουμπλικανών και δημοκρατικών μαζί, στις εκλογές των ΗΠΑ της ίδιας χρονιάς.

 

Η Χιλή υπήρξε από τις λίγες, μεγάλες χώρες της Νότιας Αμερικής με μακρά, αδιάσπαστη δημοκρατική παράδοση, ήδη από το 1927. Τα έντονα προοδευτικά στοιχεία στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή της προκαλούσαν συχνά την αντίδραση των συντηρητικών γειτόνων της οι οποίοι συντηρητικοποιήθηκαν ακόμα περισσότερο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι ΗΠΑ επέκτειναν αδιάκοπα την επιρροή τους στη Λατινική Αμερική, διατηρώντας άριστες σχέσεις με τα δικτατορικά καθεστώτα στον περιοχή – στη Βολιβία, τη Βραζιλία, την Παραγουάη, την Ουρουγουάη, ή την Αργεντινή- μέσω γενναιόδωρων χρηματοδοτήσεων και στρατιωτικών παροχών. Τα καθεστώτα, με τη σειρά τους, επέτρεπαν στην υπερδύναμη απεριόριστη πρόσβαση στις αγορές και τους φυσικούς πόρους τους.

Η Χιλή, με το ζωντανό σοσιαλιστικό και εργατικό κίνημά της, ήταν ένα αγκάθι για τις ΗΠΑ, και ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον παρακολουθούσε με αυξανόμενη απογοήτευση τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1970 στη Χιλή. Το ενδεχόμενο ο Αλιέντε να μην ήταν ο επόμενος πρόεδρος της χώρας ήταν πολύ μικρό, ενώ, η εκλογή του απαιτούσε και την επικύρωση του Κογκρέσου. Ο Νίξον είχε συμφωνήσει, χρόνια πριν την εκλογή Αλιέντε, με τον σύμβουλο ασφαλείας των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, ότι δεν θα άφηναν τη Χιλή «να πάει κατά διαόλου». Η συντηρητική ιδιοσυγκρασία των ΗΠΑ της περιόδου, προκαλούνταν από τα ισχυρά, σοσιαλιστικά διαπιστευτήρια του Αλιέντε, ο οποίος ηγείτο του συνασπισμού στον οποίο συμμετείχε και το κομμουνιστικό κόμμα της Χιλής. Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, δεν θα κάθονταν με σταυρωμένα χέρια. Με επικεφαλής τον Κίσινγκερ θεσπίστηκε η «Επιτροπή των 40», με εντολή τον συντονισμό και την επίβλεψη των μυστικών επιχειρήσεων σαμποτάζ για την ματαίωση της υποψηφιότητας Αλιέντε- ακόμα και με τη μεθόδευση στρατιωτικού πραξικοπήματος, αν αυτό κρινόταν απαραίτητο- γεγονός που αποκαλύφθηκε χρόνια αργότερα.

Σχέδιο ανατροπής και τρομοκρατίας

ap18254769998721.jpg
(APImages)

Το 1999- 2000, υπό διεθνείς πιέσεις, η κυβέρνηση Κλίντον υποχρεώθηκε να δώσει στη δημοσιότητα απόρρητα έγγραφα αναφορικά με τις επιχειρήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στη Χιλή. Στο φως ήρθαν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ενός σκοτεινού σχεδίου ανατροπής και τρομοκρατίας με σκοπό την ανατροπή του χιλιανού προέδρου. Όπως προέκυψε, υπήρξε χρηματοδότηση και συντονισμός, από μέρους της CIA για την απαγωγή του Χιλιανού στρατηγού Σνάιντερ, ο οποίος αρνήθηκε να συνωμοτήσει για την απομάκρυνση του εκλεγμένου προέδρου στη χώρα του. Ο Σνάιντερ σκοτώθηκε σε μία αποτυχημένη απόπειρα απαγωγής του ενώ, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις των εγγράφων, η CIA ήταν αυτή που βοήθησε τους επίδοξους απαγωγείς να διαφύγουν στις ΗΠΑ, «για ανθρωπιστικούς λόγους». Μετά την αποτυχία στην αποτροπή της ορκωμοσίας Αλιέντε, ο Νίξον προέτρεψε τον Κίσινγκερ να εξαϋλώσει την χιλιανή  οικονομία. Ο καταποντισμός της οικονομίας της Χιλής, θα άφηνε λίγα περιθώρια στα κράτη υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ να αναθαρρήσουν εναντίον τους. Ταυτόχρονα, εγκρίθηκαν από τον Αμερικανό πρόεδρο τεράστιες επιχορηγήσεις σε αντίπαλους στον Αλιέντε πολιτικούς σχηματισμούς και επιχειρήσεις. Ο μεγαλύτερος όμιλος μέσω ενημέρωσης της Χιλής, ο El Mercurio, απέσπασε υπέρογκα ποσά, με σκοπό την παραπληροφόρηση και προπαγάνδα κατά της νεοεκλεγμένης κυβέρνησης.

ap954082122561.jpg
(APImages)

Πρώτες μεταρρυθμίσεις υπέρ της εργατικής τάξης

Από την πρώτη μέρα της εκλογής του Αλιέντε, στόχος του ήταν να θέσει τα θεμέλια μίας ισότιμης κοινωνίας στη χώρα του. Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις που δρομολόγησε, υπήρξαν αυτή της γης, με τη διάλυση των μεγάλων αγροτικών ιδιοκτησιών, αλλά και η κρατικοποίηση της βιομηχανίας του χαλκού, που ήταν η μεγαλύτερη της χώρας. Τα αμέσως επόμενα βήματα του σοσιαλιστή προέδρου ήταν η κοινωνική ασφάλιση στο σύνολο του πληθυσμού, η ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης -με προτεραιότητα στις μητέρες και τα νεογέννητα-, η επέκταση της εκπαίδευσης και σε τμήματα του πληθυσμού που δεν είχαν ποτέ πρόσβαση σε αυτήν, μέσω εκτεταμένων εκστρατειών κατά του αναλφαβητισμού, η αύξηση δια νόμου του κατώτατου μισθού, η εξορθολόγηση της φορολογίας εισοδήματος. Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις Αλιέντε είχαν σαν αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των ποσοστών ανεργίας και πληθωρισμού καθώς και τη σημαντική αύξηση ΑΕΠ και βιομηχανικής παραγωγής στη χώρα. Άμεσα, η κυβέρνηση Αλιέντε στήριξε νέες πολιτιστικές πρωτοβουλίες, ενώ ανέλαβε και την επιχορήγηση της εκτύπωσης και διανομής μαζικά βιβλίων της χιλιανής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η κίνηση που ξεχείλισε το ποτήρι, όμως, για την ηγεσία των ΗΠΑ, ήταν η εγκαθίδρυση των διπλωματικών σχέσεων της Χιλής με την Κούβα. Το 1971, ο Φιντέλ Κάστρο, ως επίσημος προσκεκλημένος της Χιλιανής κυβέρνησης, περιόδευσε σε κάθε άκρη της χώρας, όπου και έχαιρε συγκινητικής υποδοχής. Ο Κάστρο εντυπωσιάστηκε από τις προσπάθειες του Αλιέντε για την οικοδόμηση μίας σοσιαλιστικής κοινωνίας, με απολύτως ειρηνικά μέσα.

Η επίσκεψη Κάστρο

ap7111100116.jpg
(APImages)

Οι φωτογραφίες από την περιοδεία Κάστρο έκαναν τον γύρο του κόσμου ενώ η αμερικανική κυβέρνηση, που σύντομα θα έφτανε στο τέλος της διαδρομής της, παρακολουθούσε με αμηχανία. Ο Κίσινγκερ, υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης, ήταν πλέον υποχρεωμένος να καταφύγει στη δεύτερη επιλογή του- την σαφή διάσπαση. Αν οι Χιλιανοί δεν ήξεραν τι ήταν καλό για τη χώρα τους, οι ΗΠΑ – η παλαιότερη δημοκρατία του κόσμου – όφειλε, όχι απλώς να τούς το δείξει, αλλά να το κάνουν γι’ αυτούς, φέρεται να δήλωνε τότε. «Δεν μπορούμε να πυροδοτήσουμε τις αντιδράσεις του κόσμου, όταν η Χιλή είναι μία γαλήνια λίμνη. Το καύσιμο για τη φωτιά πρέπει να προέρχεται από το εσωτερικό της χώρας. Ο σταθμός (της CIA στο Σαντιάγο) θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να δημιουργήσει αυτή τη φλόγα», δήλωνε τότε ανώτερο στέλεχος της CIA.

Η φλόγα άναψε, τελικά, το 1972 με την γενναία χρηματοδότηση ομάδων του στρατού και την ενθάρρυνσή τους σε εξέγερση. Ταυτόχρονα, υπήρξε σημαντική μείωση σε πολλές βιομηχανικές μονάδες που επιτεύχθηκε ως και με την εξαγορά ομάδων εποπτών και τεχνοκρατών που δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις πρωτοβουλίες του προέδρου τους υπέρ των φτωχών κοινωνικών στρωμάτων. Η δωροδοκία εμπόρων και χονδρεμπόρων δημιούργησε τεχνητές ελλείψεις σε βασικά βιομηχανικά και καταναλωτικά είδη, ενώ διοργανώθηκε και μία μαραθώνια απεργία μεταξύ των οδηγών φορτηγών της χώρας, που επιδείνωσε περαιτέρω αυτές τις ελλείψεις. Στο παιχνίδι μπήκαν και οι δικαστές της χώρας που ήρθαν σε ανοιχτή ρήξη με την κυβέρνηση και η μεσαία τάξη, εκτεθειμένη σε έναν χείμαρρο παραπληροφόρησης σχετικά με τις ενέργειες και τις προθέσεις της κυβέρνησης, άρχισε να φωνάζει για αλλαγή.

 

Το γεγονός ότι, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή υπήρξε, σε παγκόσμιο επίπεδο απότομη πτώση των τιμών του χαλκού και η συνεπαγόμενη μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές έκανε τα πράγματα χειρότερα. Οι ΗΠΑ είχαν προ πολλού διακόψει τη βοήθεια προς τη Χιλή, και είχαν επιβάλλει σε πιστωτικούς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ να πράξουν το ίδιο.   Ο Αλιέντε είχε, πλέον, απέναντί του σύσσωμη την αντιπολίτευση που απαιτούσε σημαντικές πολιτικές ανακατατάξεις. Το ανώτατο δικαστήριο της Χιλής έπαιξε τον δικό του, βοηθητικό αλλά και καταλυτικό ρόλο.

Ο πρόεδρος Αλιέντε, εγκλωβισμένος, άρχισε να κάνει παραχωρήσεις σε συμφέροντα, και ιδίως στον στρατό της χώρας. Τον Ιούνιο του 1973, ο αντισυνταγματάρχης Ρομπέρτο Σούπερ ηγήθηκε μίας απόπειρας για πραξικόπημα, περικυκλώνοντας με τανκς το προεδρικό μέγαρο. Το πραξικόπημα απέτυχε, αλλά ο στρατηγός Κάρλος Πρατς, διοικητής του χιλιανού στρατού και υπουργός Εσωτερικών που βοήθησε στον αφοπλισμό των ανταρτών, σύντομα ενεπλάκη σε μια διαμάχη που υποδαυλίστηκε από τη CIA και αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη θέση του. Διάδοχός του δεν ήταν άλλος από τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ. Άγνωστος μέχρι εκείνη τη στιγμή στον Αλιέντε, ο Πινοσέτ είχε ήδη συνάψει τη δική του συμφωνία με τη CIA. Ο δρόμος για την 11Η Σεπτεμβρίου είχε ανοίξει.

Στο κάδρο ο Πινοσέτ

ap18254770017959.jpg
(APImages)

Κινούμενος γρήγορα, ο Πινοσέτ τα ξημερώματα της 11ης Σεπτεμβρίου του 1973, εγκατέστησε με αστραπιαία ταχύτητα, σε ζωτικές εγκαταστάσεις και κυβερνητικά κτίρια σε όλο το Σαντιάγο, μονάδες του στρατού. Στο κέντρο της πόλης οι πυροβολισμοί μαίνονταν όταν ο Πινοσέτ κάλεσε τον Αλιέντε να παραδοθεί. Ο Αλιέντε αρνήθηκε, όπως έκανε και με την πρόταση ασφαλούς αποχώρησης από τη χώρα, ορκιζόμενος ότι θα πεθάνει μαχόμενος στη θέση ευθύνης του.  

Όσο το προεδρικό μέγαρο της Χιλής βομβαρδιζόταν, ο εκλεγμένος σοσιαλιστής πρόεδρος της χώρας αποχαιρέτησε τους συμπολίτες του με ένα ραδιοφωνικό διάγγελμα που μεταδόθηκε ζωντανά. Το τελευταίο του μήνυμα ήταν αυτό της ελπίδας.

ap18254769847519.jpg
(APImages)

«Εργάτες της χώρας μου. Έχω πίστη στη Χιλή και στο πεπρωμένο της. Κάποιοι θα ξεπεράσουν τη σκοτεινή και πικρή στιγμή που η προδοσία προσπαθεί να επικρατήσει. Να έχετε κατά νου ότι, πιο σύντομα απ΄ όσο φαίνεται θα ανοίξουν και πάλι οι μεγάλες λεωφόροι και από αυτές θα περάσουν άνθρωποι ελεύθεροι, με σκοπό να οικοδομήσουν μία καλύτερη κοινωνία. Ζήτω η Χιλή! Ζήτω ο Λαός! Ζήτω οι Εργάτες!»

Ο Αλιέντε και οι άντρες της ασφάλειάς του έδωσαν μία γενναία, αλλά χαμένη εξ’ αρχής μάχη για κάποιες ώρες μέχρι που ο πρόεδρος αποφάσισε να αφαιρέσει ο ίδιος τη ζωή του, το απόγευμα της ίδιας ημέρας, χρησιμοποιώντας ένα όπλο που τού είχε χαρίσει ο φίλος του, Φιντέλ Κάστρο. Σύντομα, την εξουσία ανέλαβε ο εκλεκτός της CIA, Πινοσέτ ο οποίος δημιούργησε μία κοινωνία καταστολής και τρόμου. Ο Πινοσέτ υπήρξε δικτάτορας της Χιλής για 17 χρόνια. Την περίοδο της εξουσίας του δεκάδες χιλιάδες πολίτες σκοτώθηκαν ή «εξαφανίστηκαν», πολλές χιλιάδες άλλοι φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν ενώ, πολλοί επέλεξαν την εξορία. Οι ζηλωτές της ελεύθερης αγοράς έκαναν πάρτι στο οικονομικό τοπίο της χώρας, μετατρέποντας τη Χιλή σε μία από τις πολιτείες με τις μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες του κόσμου.

 

επόμενο άρθροRead next Article
#TAGS
  • πραξικόπημα
  • Χιλή
  • CIA
  • 11η Σεπτεμβρίου
  • Σαλβαδόρ Αλιέντε
  • Αουγκούστο Πινοσέτ
Ανακάλυψε την φθηνότερη ασφάλεια για το αυτοκινητό σου εύκολα και γρήγορα!
Gowise.gr, Κάνε σύγκριση ανμέσα απο 27 ασφαλιστικές εταιρίες
Ethnos on Google News
Ακολούθησε το Έθνος στο Google News!
Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.ethnos.grRegister on Ethnos at Google News
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΑΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΑ| 03.06.2023 09:00
Χρέη σε ΑΑΔΕ - ΕΦΚΑ: Λίφτινγκ στη νέα ρύθμιση οφειλών σε 36 έως 72 δόσεις μετά τις εκλογές
ΗΜΕΡΗΣΙΑ| 03.06.2023 08:15
Συντάξεις: Ποιοι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να φύγουν πριν τα 62 - Παραδείγματα
MENSHOUSE
«Δεν πάω…»: Το επικό ανέκδοτο του Καλυβάτση που γονάτισε on air τον Γιώργο Μητσικώστα (Vid)
MENSHOUSE
Αν δεν βρέξεις πόδι δεν πας: Η πιο εξωτική παραλία στην Ελλάδα που θα ζήλευε κι η Μύκονος δεν είναι σε νησί (Pics)

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

01
03-06-2023 17:18
Δύο ηχηρές απουσίες από την ορκωμοσία του Ερντογάν - Ποια μέλη της οικογένειάς του δεν παρευρέθηκαν
02
03.06.2023 20:01
Βλάβη της σηματοδότησης «δείχνουν» τα πρώτα στοιχεία για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στην Ινδία - Τουλάχιστον 288 οι νεκροί
03
03.06.2023 11:46
Με ποια κριτήρια ψήφισε η νέα γενιά στην Τουρκία και τι πιστεύει για τα ελληνοτουρκικά - Τι την απασχολεί περισσότερο
04
03.06.2023 18:58
Ενωτικός εμφανίστηκε στον πρώτο του λόγο ως 13ος πρόεδρος της Τουρκίας ο Ερντογάν - Δεν παρέλειψε την αναφορά στη «Γαλάζια Πατρίδα»
05
02.06.2023 12:21
Πέθανε η γυναίκα που παρουσιαζόταν ως «η αληθινή μητέρα του Πούτιν» - Ο Ρώσος πρόεδρος δεν αποδέχτηκε ποτέ την ιστορία της

POPULAR VIDEOS

Κεντρικό δελτίο 03/06/2023
Κεντρικό... | 03.06.2023 20:01
Κεντρικό δελτίο 03/06/2023
Νέο τρικ Κασιδιάρη: Κατεβαίνει στις εκλογές με συνασπισμό ανεξάρτητων υποψηφίων
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ... | 03.06.2023 20:13
Νέο τρικ Κασιδιάρη: Κατεβαίνει στις εκλογές με συνασπισμό ανεξάρτητων υποψηφίων
Σιδηροδρομική τραγωδία στην Ινδία: Τουλάχιστον 288 νεκροί και 900 τραυματίες
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ... | 03.06.2023 13:28
Σιδηροδρομική τραγωδία στην Ινδία: Τουλάχιστον 288 νεκροί και 900 τραυματίες
Οργή Μητσοτάκη για τον κυνισμό Δούκα – Λιβανού
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ... | 07.02.2022 19:05
Οργή Μητσοτάκη για τον κυνισμό Δούκα – Λιβανού
Σιδηροδρομική τραγωδία στην Ινδία: Εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες στα συντρίμμια των τρένων
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ... | 03.06.2023 13:25
Σιδηροδρομική τραγωδία στην Ινδία: Εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες στα συντρίμμια των τρένων