| Κόσμος | 10.12.2022 20:49

Πριν από εκατομμύρια χρόνια ο Νατοβενάτορας ζούσε στη Μογγολία και ήταν ο πρώτος υδρόβιος δεινόσαυρος

Τα μακριά σαγόνια και τα πολλά, μικροσκοπικά δόντια του Νατοβενάτορα θα μπορούσαν να χρησιμεύουν ώστε αυτός να αρπάζει μικρά, σπαρταριστά θηράματα από το νερό (Yusik Choi)

Τους βιότοπους της Γης γέμιζαν, για περισσότερα από 150 εκατομμύρια χρόνια εκπληκτικά είδη δεινοσαύρων σε κάθε σχήμα και μέγεθος. Γίγαντες με ατελείωτους λαιμούς, σαρκοφάγα με δόντια – ξυράφια και πτηνά σε εκτυφλωτικά χρώματα πολλαπλασιάστηκαν στα μετά – μεσοζωικά χρόνια.

Παρά την ποικιλομορφία και την επικράτησή τους, ωστόσο, οι δεινόσαυροι φαίνεται να δίσταζαν να μπουν στο νερό. Μέσα σε δύο αιώνες ερευνών και ανακαλύψεων παλαιοντολόγων δε βρέθηκαν ποτέ στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι, οι προϊστορικοί γίγαντες είχαν τη δυνατότητα να κολυμπήσουν. Η μετάβαση, από τη στεριά στο νερό, έγινε, κατά την εξέλιξη, τα μετέπειτα ερπετά. Πλέον, όμως, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα νέο είδος δεινοσαύρου με την ικανότητα να κολυμπάει.

Το νέο είδος, το οποίο περιγράφηκε την Πέμπτη (08/12) στην επιθεώρηση Communications Biology, δεν ήταν μία γιγαντιαία σαύρα. Ο μικρός κολυμβητής είχε μήκος μόλις 30 εκατοστά και έζησε στην προϊστορική Μογγολία πριν από περίπου 71 εκατομμύρια χρόνια. Παρότι ήταν «ξάδερφος» αιχμηρόδοντων αρπακτικών, όπως ο Βελοσιράπτορας, ο υδρόβιος δεινόσαυρος είχε πολύ διαφορετική, εξελιγμένη εμφάνιση και μακριά σαγόνια γεμάτα μικροσκοπικά δόντια. Ο παλαιοντολόγος Sungjin Lee του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ και οι συνεργάτες του ονόμασαν τον δεινόσαυρο Natovenator polydontus («πολυδοντικό κυνηγό που κολυμπάει»).

Το νέο είδος δεινοσαύρου ανακαλύφθηκε στην έρημο Γκόμπι

Το νέο αυτό είδος δεινοσαύρου ανακαλύφθηκε στην έρημο Γκόμπι, σε ένα σημείο γνωστό μεταξύ των παλαιοντολόγων για τη διατήρηση απολιθωμάτων πολλαπλών ειδών δεινοσαύρων και άλλων μορφών προϊστορικής ζωής, που ονομάζεται Hermiin Tsav. Πριν γίνει εμφανής η ιδιόμορφη φύση του νέου αυτού είδους, απαιτήθηκε προσεκτική προετοιμασία των οστών του. Αφότου αυτά αποκαλύφθηκαν, όπως σημείωσε ο Lee, «συνειδητοποιήσαμε ότι επρόκειτο για κάτι ξεχωριστό. Ήταν καλά διατηρημένο, με καλοσχηματισμένο κρανίο και εξαιρετικά μακρύ λαιμό». Κοιτάζοντας πιο προσεκτικά το απολίθωμα οι ειδικοί παρατήρησαν ότι δείχνει να μοιράζεται κάποια χαρακτηριστικά με τον Halszkaraptor, το είδος που ανακαλύφθηκε το 2017 και, αρχικά, καταγράφηκε ως υδρόβιος.

Η ανακάλυψη του δεινοσαύρου δημιούργησε μεγάλη συζήτηση εντός της επιστημονικής κοινότητας και ο Lee με τους συν – συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν εξονυχιστικά τα οστά του Natovenator και διαπίστωσαν ότι, όντως, υπήρξε κολυμβητής. «Πιστεύουμε ότι έμοιαζε με κορμοράνο της Κρητιδικής περιόδου», σημειώνει ο Lee. Φυσικά, οι παλαιοντολόγοι άργησαν εκατομμύρια χρόνια για την παρατήρηση του Natovenator ώστε να βγάλουν συμπεράσματα για το πώς θα μπορούσε να κολυμπά ένας δεινόσαυρος. Θα πρέπει, περαιτέρω, να διαπιστώσουν τον τρόπο με τον οποίο η ανατομία του προϊστορικού ερπετού επιδρά στη συμπεριφορά του. «Παρότι τα στοιχεία δεν είναι απολύτως πειστικά, νομίζω ότι ορισμένες ανατομικές πληροφορίες από τον Natovenator μάς δίνουν ισχυρές ενδείξεις ότι πιθανότατα επρόκειτο για αμφίβιο ον», σημείωσε ο παλαιοντολόγος του Μουσείου Φυσικών Επιστημών της Αργεντινής, Federico Agnolin, ο οποίος, δεν ανήκει στην ομάδα της μελέτης.

Τα μακριά σαγόνια και τα πολλά, μικροσκοπικά δόντια του Natovenator θα μπορούσαν να χρησιμεύουν ώστε αυτός να αρπάζει μικρά, σπαρταριστά θηράματα από το νερό. Επιπλέον, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης, τα καλοδιατηρημένα πλευρά του έχουν κλίση προς τα πίσω, παρόμοια με αυτή των πιγκουίνων και των γλαυκόπουλων. Η διάταξη αυτή της σπονδυλικής στήλης εικάζεται ότι θα επέτρεπε στον Natovenator να κολυμπάει πιο αποτελεσματικά στις λίμνες και τα ρέματα της Κρητιδικής περιόδου. Αυτού του είδους η σκελετική διαμόρφωση δεν έχει παρατηρηθεί σε κανένα άλλο από τα γνωστά είδη δεινοσαύρου.

Υπάρχουν, βέβαια, ενδείξεις ότι υπήρξαν αμφίβιοι δεινόσαυροι – που έμπαιναν, δηλαδή, σποραδικά στο νερό. Σε διάφορα μέρη του κόσμου έχουν βρεθεί γρατζουνιές σε λασπώδη ιζήματα που «χρεώνονται» σε άλλα είδη δεινοσαύρων. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα ίχνη αυτά έγιναν από θερόποδους δεινόσαυρους καθώς διέσχιζαν ποτάμια ή περπατούσαν στα ρηχά σε αναζήτηση τροφής. Ως αμφίβιος, από τα μεγαλύτερα είδη, έχει καταγραφεί ο Spinosaurus, ωστόσο, η συζήτηση για το αν υπήρξε δεινός κλολυμβητής ή απλώς κυνηγούσε θηράματα κάτω από το νερό, παραμένει ανοιχτή. Τα πυκνά οστά και τα σαγόνια του που παραπέμπουν σε κροκόδειλο υποδεικνύουν ότι είχε τουλάχιστον τη δυνατότητα να περιπλανιέται στα ρηχά αναζητώντας το επόμενο γεύμα του.

Αυτό που δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί είναι ο τρόπος με τον οποίο τα προϊστορικά είδη ζωής κολυμπούσαν στην πραγματικότητα. Αν και έμοιαζε με κορμοράνο, ο Natovenator φαίνεται να κολυμπούσε με τα μπροστινά του άκρα, σε μία πρωτόγονη εκδοχή της κίνησης των αμφίβιων πτηνών του σήμερα, όπως είναι οι πιγκουίνοι. Οι ίδιες κινήσεις που χρησιμοποιούν τα πτηνά για να πετάξουν είναι εξίσου χρήσιμες και κάτω από τη στάθμη του νερού.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Natovenator δε θα είναι ο τελευταίος δεινόσαυρος που θα εγείρει τέτοια ερωτήματα σχετικά με τις ικανότητές του. Η φαινομενική απουσία υδρόβιων ειδών δεινοσαύρων έχει να κάνει περισσότερο με τη φύση των αρχείων απολιθωμάτων στη διάθεση των επιστημόνων παρά με οτιδήποτε άλλο. Μέχρι σήμερα πάνω από 1.000 είδη δεινοσαύρων έχουν ανακαλυφθεί, με διαφορετικούς σωματότυπους, και άλλα διακριτά στοιχεία. Οι παλαιοντολόγοι εξακολουθούν να ανακαλύπτουν καθημερινά και περισσότερα νέα είδη, ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί ότι, και είδη γνωστά είδη των προϊστορικών γιγάντων είχαν απροσδόκητα χαρακτηριστικά.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ