Πώς η εξάρθρωση των περιφερειακών συμμάχων του Ιράν άνοιξε τον δρόμο για την επίθεση του Ισραήλ

Η επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ εναντίον του Ιράν την Παρασκευή αποτελεί τον πιο πρόσφατο κρίκο σε μια αλυσίδα γεγονότων που ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς από τη Γάζα στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023. Κάθε ένα από αυτά τα γεγονότα αποδυνάμωσε σταδιακά την Τεχεράνη και ενίσχυσε στρατιωτικά το Ισραήλ, δημιουργώντας το έδαφος για την τωρινή επιχείρηση απευθείας κατά του Ιράν.

Η αρχή έγινε με τη μακρά και αιματηρή ισραηλινή επιχείρηση στη Γάζα. Παρά το βαρύ κόστος σε ανθρώπινες ζωές, ιδίως Παλαιστινίων, η Χαμάς είχε αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην αποτελεί πλέον άμεση απειλή για την ασφάλεια των Ισραηλινών πολιτών. Η Χαμάς, ως μέλος του αποκαλούμενου «άξονα της αντίστασης» —του δικτύου οργανώσεων που είχε συγκροτήσει το Ιράν για να προβάλλει ισχύ και να αποτρέπει πλήγματα κατά του πυρηνικού του προγράμματος—, αποτελούσε σημαντικό κρίκο της ιρανικής στρατηγικής.

Τον Απρίλιο του 2024, το Ισραήλ έπληξε το συγκρότημα της ιρανικής πρεσβείας στη Δαμασκό, σκοτώνοντας επτά άτομα. Το Ιράν απάντησε για πρώτη φορά άμεσα με επίθεση κατά του Ισραήλ, εξαπολύοντας μια αποτυχημένη επίθεση με drones. Έτσι, η μακροχρόνια αντιπαράθεση που διεξαγόταν μέσω πληρεξουσίων και μυστικών επιχειρήσεων, μεταφέρθηκε πλέον στο προσκήνιο.

Μετά την εξουδετέρωση της Χαμάς, το Ισραήλ στράφηκε κατά της Χεζμπολάχ. Τον Σεπτέμβριο, εξόντωσε την ηγεσία της και κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του οπλοστασίου της, καταλαμβάνοντας το νότιο Λίβανο χωρίς αξιόλογη αντίσταση. Η Χεζμπολάχ υπέστη σοβαρή ήττα, σύμφωνα και με ομολογίες υποστηρικτών της. Το Ιράν αντέδρασε ξανά με ανεπαρκείς αεροπορικές επιθέσεις, που επέτρεψαν στο Ισραήλ να πλήξει τις ιρανικές αντιαεροπορικές άμυνες και να ανοίξει τον δρόμο για την πρόσφατη ευρείας κλίμακας επιχείρηση.

Η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ άφησε ακάλυπτο το καθεστώς Άσαντ στη Συρία. Οι αντάρτες κατέλαβαν εδάφη και η πτώση του Άσαντ τον Δεκέμβριο έβαλε τέλος στη συμμαχία Δαμασκού-Τεχεράνης. Οι ιρανικές δυνάμεις στη Συρία και στο Ιράκ απέφυγαν να υλοποιήσουν απειλές κατά του Ισραήλ, ενώ μόνο οι Χούθι στην Υεμένη συνέχισαν επιθέσεις χωρίς στρατηγικό αποτέλεσμα.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου εκμεταλλεύτηκε το «παράθυρο ευκαιρίας» που δημιουργήθηκε. Παρά την αποτυχία των συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα, το Ισραήλ προχώρησε στην επίθεση, με τον Νετανιάχου να δηλώνει προς τον ιρανικό λαό ότι η επιχείρηση στοχεύει να «ανοίξει τον δρόμο για την ελευθερία του».

Οι πρώτοι στόχοι της ισραηλινής επιχείρησης περιλάμβαναν υψηλόβαθμους αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης, βετεράνους του πολέμου Ιράν-Ιράκ και επιστήμονες του πυρηνικού προγράμματος. Το πλήγμα αυτό ενδέχεται να αποδυναμώσει καίρια την ηγεσία που ανέλαβε την εξουσία μετά την πτώση του Σάχη το 1979 και διατήρησε το επαναστατικό καθεστώς μέχρι σήμερα.

Παρότι η επιστροφή του Ιράν σε φιλοϊσραηλινή ή φιλοαμερικανική πολιτική θεωρείται απίθανη, η ισχύς της παλιάς φρουράς της Ισλαμικής Επανάστασης φαίνεται πως κλονίζεται ίσως ανεπανόρθωτα.

Διαβάστε ακόμη

«Μας έσωσε το δέντρο»: Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες των θαμώνων που παρασύρθηκαν στο Κολωνάκι - Αφέθηκε ελεύθερος ο παρακαδόρος

Πυροβολισμοί σε καφετέρια στον Κολωνό με δύο τραυματίες – Διακομίστηκαν και νοσηλεύονται

Η Λιβύη με ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ αμφισβητεί τη μέση γραμμή της Ελλάδας στην Κρήτη - Τι απαντούν διπλωματικές πηγές

Στον Κορυδαλλό η Ειρήνη Μουρτζούκου: Προφυλακίζεται με βαρύ κατηγορητήριο μετά την απολογία της