Μπλόφα για επίθεση ή διπλωματία για παύση πυρός; Το μεγάλο δίλημμα Τραμπ για τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έκανε γνωστό πως θα αποφασίσει για την ενδεχόμενη αμερικανική συμμετοχή στους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στο Ιράν «κατά τη διάρκεια των δυο επόμενων εβδομάδων», μοιάζοντας να αφήνει περιθώριο στη διπλωματία, καταρχάς στη συνάντηση ανάμεσα στους επικεφαλής της διπλωματίας ευρωπαϊκών χωρών και της ΕΕ με αυτόν του Ιράν σήμερα στην Ελβετία, ώστε να υπάρξει πρόοδος προς διπλωματική λύση, έπειτα από μια εβδομάδα πολέμου.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ διαβεβαίωσε πως οποιαδήποτε βοήθεια θα ήταν «καλοδεχούμενη» για να τερματιστεί το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Τεχεράνης. Αυτή η τελευταία διαψεύδει την κατηγορία πως επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο κι επιμένει να τονίζει πως είναι δικαίωμά της να διαθέτει πολιτικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας.

Υποστηρίζοντας πως το Ιράν βρισκόταν πολύ κοντά στο να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, το Ισραήλ εξαπέλυσε την περασμένη Παρασκευή 13η Ιουνίου μαζικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κάτι που οδήγησε σε ιρανικά αντίποινα. Έκτοτε ιρανικές αεροπορικές επιδρομές και ιρανικά πυραυλικά πλήγματα διαδέχονται οι μεν τα δε.

Κάνοντας λόγο για «ουσιαστική πιθανότητα διαπραγματεύσεων» με το Ιράν «στο εγγύς μέλλον», ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ανέφερε χθες πως «θα πάρω την απόφαση μου» εντός «των δυο προσεχών εβδομάδων».

Αν υπάρχει «ευκαιρία για τη διπλωματία», ο Ρεπουμπλικάνος την αξιοποιεί «πάντα», αλλά, σε κάθε περίπτωση, «δεν φοβάται» να διατάξει στρατιωτική δράση, διαβεβαίωσε από την πλευρά της η εκπρόσωπός του Κάρολαϊν Λέβιτ, επιμένοντας στην επείγουσα φύση του ζητήματος λόγω της προόδου που καταγράφει κατ’ αυτή το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Το μόνο που χρειάζονται είναι απόφαση του ανώτατου ηγέτη για αυτό», κατόπιν θα απαιτούνταν «περίπου δεκαπέντε ημέρες για να επιτύχουν την παραγωγή» ατομικής βόμβας», πρόσθεσε.

 «Παράθυρο για να καταλήξουμε σε διπλωματική λύση»

Η αναβολή που ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον θα επιτρέψει την επιδίωξη διπλωματικής προόδου. «Υπάρχει τώρα παράθυρο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες για να καταλήξουμε σε διπλωματική λύση», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ντέιβιντ Λάμι αφού συναντήθηκε με τον αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο στον Λευκό Οίκο χθες.

Ο κ. Λάμι πρόσθεσε πως σήμερα θα μεταβεί στη Γενεύη για να συναντήσει, μαζί με τον γάλλο ομόλογό του Ζαν-Νοέλ Μπαρό, τον γερμανό ομόλογό του Γιόχαν Βάντεφουλ και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας με τον επικεφαλής της διπλωματίας του Ιράν, τον Αμπάς Αραγτσί.

Η συνάντηση έχει σκοπό να «καλέσουμε να υπάρξει επιστροφή στη διπλωματική οδό και να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα», ανέφερε από την πλευρά του το Κε ντ’ Ορσέ.

Κατά τη διάρκεια συνδιάλεξης των υπουργών Εξωτερικών Μπαρό και Ρούμπιο, ο δεύτερος «υπογράμμισε πως οι ΗΠΑ είναι έτοιμες για απευθείας επαφή με τους Ιρανούς ανά πάσα στιγμή», ανέφερε πηγή του AFP στο υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας.

Την όγδοη ημέρα του πολέμου, drone που εξαπέλυσε το Ιράν αναχαιτίστηκε τη νύχτα από την ισραηλινή αεροπορία στη Χάιφα, στο βόρειο Ισραήλ, ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός.

Απαίτησε κατά τη διάρκεια της νύχτας ο πληθυσμός να απομακρυνθεί εσπευσμένα από βιομηχανική ζώνη στο βόρειο τμήμα της χώρας όπου επρόκειτο να προχωρήσει σε πλήγματα «εναντίον στρατιωτικής υποδομής», αναφερόμενος σε πυρηνική εγκατάσταση.

«Κάθε βοήθεια είναι ευπρόσδεκτη»

Από τη 13η Ιουνίου, έχουν εξαπολυθεί πλήγματα εναντίον εκατοντάδων στόχων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων και στοιχείων του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.

«Οι μισοί και πλέον» από τους εκτοξευτήρες ιρανικών πυραύλων καταστράφηκαν, διαβεβαίωσε χθες ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με την οποία οι «υπαρξιακές απειλές» που εγείρει το Ιράν για τη χώρα του είναι δύο, «η πυρηνική και αυτή των βαλλιστικών πυραύλων».

«Κάθε βοήθεια είναι ευπρόσδεκτη», πρόσθεσε παρότι διατράνωσε ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να «πλήξει όλες τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις».

Το Ισραήλ θέλει να διατηρείται η ατμόσφαιρα αβεβαιότητας –όχι και τόσης πολλής, πάντως– σχετικά με το εάν κατέχει το ίδιο πυρηνικό οπλοστάσιο.

Διαθέτει περίπου 90 πυρηνικές κεφαλές, σύμφωνα με το διεθνές ινστιτούτο έρευνας για την ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη, το SIPRI.

Ο στρατός των ΗΠΑ είναι ο μόνος που διαθέτει τη διατρητική βόμβα GBU-57, που μπορεί να φθάσει σε μεγάλο βάθος και δυνητικά να πλήξει ιρανικές πυρηνικές μονάδες βαθιά στο υπέδαφος όπως στο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στη Φορντό, νότια της Τεχεράνης.

Ανένδοτο το Ιράν

Την Τετάρτη, ο αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, τόνισε πως η χώρα του δεν θα παραδοθεί «ποτέ». Προειδοποίησε πως εάν η Ουάσιγκτον εμπλακεί στον πόλεμο θα υποστεί «ανεπανόρθωτες ζημιές».

Δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη, ιδίως πελώρια μεταγωγικά, απομακρύνθηκαν από την αεροπορική βάση αλ Ουντέιντ στο Κατάρ, από τις μεγαλύτερες στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με δορυφορικές φωτογραφίες που έχει στην κατοχή του το AFP. Σκοπός ήταν να προστατευτούν από ενδεχόμενο ιρανικά αντίποινα σε περίπτωση αμερικανικής εμπλοκής στη σύρραξη, εξήγησαν ειδικοί.

Οι ισραηλινές επιδρομές στην ιρανική επικράτεια έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 224 ανθρώπους, κατά τον πιο πρόσφατο επίσημο απολογισμό. Στο Ισραήλ, οι πύραυλοι και τα drones του Ισραήλ έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 25 ανθρώπους.

Χθες ιρανικός πύραυλος έπληξε νοσοκομείο στη Μπεερσέβα, στο νότιο Ισραήλ, προκαλώντας μεγάλες ζημιές.

Το κτίριο που χτυπήθηκε πάντως «ήταν άδειο», γιατροί και ασθενείς που βρίσκονταν εκεί είχαν απομακρυνθεί εσπευσμένα εδώ και μέρες, ωστόσο 40 άνθρωποι τραυματίστηκαν σε άλλα κτίρια, σύμφωνα με τον διευθυντή του νοσοκομείου.

Ο κ. Νετανιάχου απείλησε πως η ηγεσία του Ιράν θα πληρώσει «πολύ ακριβά» την επίθεση αυτή.

«Τα μέτρα νόμιμης άμυνας του Ιράν είναι ακριβή και συμμορφώνονται απόλυτα προς το διεθνές δίκαιο και δεν στοχοποιούν παρά μόνο υποδομές που εμπλέκονται άμεσα ή υποστηρίζουν την παράνομη επίθεση» του Ισραήλ, ανέφερε χθες η ιρανική μόνιμη αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ, σύμφωνα με το πρακτορείο MEHR.

Ο νέος επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών της Επανάστασης

Οι Φρουροί της Επανάστασης από την πλευρά τους ανέφεραν χθες πως στόχος ήταν «κέντρο διοίκησης και κατασκοπείας» του Ισραήλ κοντά στο νοσοκομείο.

Το Ιράν ονόμασε σήμερα νέο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών της Επανάστασης, τον ταξίαρχο Ματζίντ Χανταμί, αντικαθιστώντας τον Μοχαμάντ Καζεμί, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινό αεροπορικό βομβαρδισμό, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA.

Οι πρώτες ισραηλινές επιδρομές είχαν σκοπό να αποκεφαλιστούν οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις, σκότωσαν ανώτατους αξιωματικούς τους, ανάμεσά τους τον επικεφαλής των Φρουρών Χουσέιν Σαλαμί και τον επικεφαλής του γενικού επιτελείου Μοχαμάντ Μπαγερί.

Οι ιρανικές αρχές προχώρησαν στην πλήρη διακοπή της πρόσβασης στο διαδίκτυο εδώ και 24 ώρες, ανακοίνωσε ο εξειδικευμένος οργανισμός NetBlocks στο Λονδίνο. Πρόκειται για την πιο μακρά διακοπή της πρόσβασης από τον Νοέμβριο του 2019, όταν βρίσκονται σε εξέλιξη μαζικές διαδηλώσεις που κατεστάλησαν βίαια από τις ιρανικές αρχές.

Τα ερωτήματα που δημιουργεί η στάση του Τραμπ

Ευρωπαίοι διαπραγματευτές καλοσώρισαν την ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα λάβει απόφαση για στρατιωτική δράση των ΗΠΑ στο Ιράν εντός δύο εβδομάδων, λέγοντας στο CNN ότι προσφέρει “ανάσα” και «ένα διπλωματικό παράθυρο» που θα μπορούσε να επαναφέρει το Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Μιλώντας πριν από τις συνομιλίες για τα πυρηνικά μεταξύ κορυφαίων Ευρωπαίων και Ιρανών αξιωματούχων στη Γενεύη της Ελβετίας, ένας δυτικοευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε στο CNN ότι «ιδέες» θα παρουσιαστούν στο Ιράν «για να δούμε αν υπάρχει περιθώριο ελιγμών και να διερευνήσουμε τι είναι δυνατό».

Ο διπλωμάτης αρνήθηκε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες, αλλά επανέλαβε ότι η ουσία του θέματος παραμένει το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν και ότι οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν στο «τι είδους συμβιβασμός θα ήταν εφικτός» στο θέμα αυτό.

Όμως ο εμπλουτισμός - τον οποίο το Ιράν λέει ότι χρειάζεται για ειρηνικούς σκοπούς, ενώ παράλληλα κατασκευάζει μεγάλες ποσότητες υλικού σχεδόν οπλικού χαρακτήρα - είναι ένα σημαντικό σημείο εμπλοκής, με την κυβέρνηση Τραμπ να ορκίζεται ότι οποιαδήποτε συμφωνία με το Ιράν θα πρέπει να απαγορεύει πλήρως στη χώρα να εμπλουτίζει οποιοδήποτε πυρηνικό υλικό.

«H πυρηνική του ικανότητα υποβαθμίζεται»

Επί δεκαετίες, το Ιράν, το οποίο αρνείται ότι σκοπεύει να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, αρνείται κατηγορηματικά να εγκαταλείψει τις δυνατότητές του - αντ' αυτού, επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια στην τελειοποίηση της τεχνολογίας και στην κατασκευή τεράστιων εγκαταστάσεων εμπλουτισμού, όπως η μυστική εγκατάσταση Fordow, η οποία είναι χτισμένη βαθιά υπόγεια μέσα σε ένα βουνό.

Αφού εξαπέλυσε το πρώτο κύμα χτυπημάτων κατά του Ιράν, το Ισραήλ επισήμανε μια πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, η οποία αναγνώριζε ότι το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι άλλες χώρες χωρίς προγράμματα πυρηνικών όπλων, παραβιάζοντας τις υποχρεώσεις του για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.

Όμως μετά από μία και πλέον εβδομάδα εντατικών ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών, οι οποίες είδαν το Ιράν να χάνει μεγάλα τμήματα του προγράμματος εμπλουτισμού του, οι σκληροπυρηνικοί υπολογισμοί της Ισλαμικής Δημοκρατίας μπορεί τελικά να αλλάξουν, δήλωσε ο δυτικοευρωπαίος διπλωμάτης στο CNN.

«Επειδή το Ιράν βρίσκεται τώρα υπό τεράστια στρατιωτική πίεση, μπορεί να εξαντλήσει τις επιλογές του και η πυρηνική του ικανότητα υποβαθμίζεται», δήλωσε ο διπλωμάτης.

«Είναι αδύνατο να διαβάσει κανείς οτιδήποτε λέει ο Τραμπ»

Μέχρι την απόφαση του Τραμπ να επιτρέψει στη διπλωματία μια ακόμη ευκαιρία, οι συνομιλίες της Γενεύης έμοιαζαν με ευρωπαϊκό παρασκήνιο, με τις ΗΠΑ να φαίνονται έτοιμες να συμπράξουν με το Ισραήλ στην καταστροφή των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Η συνάντηση, μεταξύ του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, μαζί με τους υπουργούς Εξωτερικών της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας και τον Ιρανό ομόλογό τους, αποκτά πλέον μεγαλύτερη σημασία, θέτοντας τις βάσεις για τα επόμενα βήματα και λειτουργώντας ενδεχομένως ως γέφυρα μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αλλά υπάρχει ένας υποβόσκων φόβος στη Γενεύη ότι οι αναζωογονημένες συνομιλίες εδώ, οι πρώτες επίσημες συναντήσεις με Ιρανούς εκπροσώπους μετά την κλιμάκωση της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν, δεν θα καταλήξουν και πάλι πουθενά.

Ακόμη και η ανακοίνωση του Τραμπ για ένα παράθυρο δύο εβδομάδων μπορεί να είναι ένα τέχνασμα του ευμετάβλητου Αμερικανού προέδρου για να παίξει με τον χρόνο, δήλωσε ο δυτικοευρωπαίος διπλωμάτης στο CNN, ενώ οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις συγκεντρώνονται και ετοιμάζονται για το «μεγάλο στοίχημα» μιας στρατιωτικής επέμβασης που «θα μπορούσε να φουντώσει την περιοχή». «Είναι αδύνατο να διαβάσει κανείς οτιδήποτε λέει ο Τραμπ, διότι υπάρχει καθημερινός καταιγισμός δηλώσεων», πρόσθεσε ο διπλωμάτης.

Διαβάστε ακόμη

Το στέλεχος της ΝΔ που βρίζει παιδιά, το ταξίδι του Μητσοτάκη στα Χανιά εν μέσω σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ και ο επικείμενος «σκοτωμός» Ανδρουλάκη - Δούκα

Συνομιλία «καίει» την πρώην σύζυγο του Πολωνού καθηγητή: «Πληρώνει η Ν...» - Τα λάθη της και τα ντοκουμέντα

Οι νέες προκλήσεις της Λιβύης και ο ρόλος της Τουρκίας: Πώς απαντά η κυβέρνηση

Έκρηξη σε ταβέρνα στο Μαρούσι - Δύο άτομα στο νοσοκομείο