Ουρανοξύστες στη θέση εκατομμυρίων Παλαιστινίων: Όλο το απάνθρωπο σχέδιο του Τραμπ για τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής»

Σύμφωνα με έγγραφο 38 σελίδων, το σχέδιο προβλέπει την προσωρινή απομάκρυνση όλων των κατοίκων της Γάζας -πάνω από 2 εκατ. άνθρωποι- είτε μέσω «εθελοντικών» αναχωρήσεων σε ξένες χώρες είτε μέσω εγκατάστασης σε περιορισμένες, φυλασσόμενες ζώνες

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Η «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» που θέλει ο Τραμπ (Washington Post/Screenshot)

Αποτροπιασμό προκαλούν οι λεπτομέρειες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ στη μεταπολεμική Γάζα. Το σχέδιο, που παρουσιάστηκε αρχικά ως μια γενική υπόσχεση του Αμερικανού προέδρου να «αναλάβει» τον θύλακα, αποδεικνύεται ότι έχει λάβει συγκεκριμένη μορφή: προβλέπει κηδεμονία των ΗΠΑ για τουλάχιστον 10 χρόνια, συνολική μετεγκατάσταση του πληθυσμού και μετατροπή της περιοχής σε τουριστικό και τεχνολογικό κέντρο.

Μετακίνηση δύο εκατομμυρίων ανθρώπων

Σύμφωνα με έγγραφο 38 σελίδων, το οποίο εξασφάλισε η Washington Post, το σχέδιο προβλέπει την προσωρινή απομάκρυνση όλων των κατοίκων της Γάζας -πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι- είτε μέσω «εθελοντικών» αναχωρήσεων σε ξένες χώρες είτε μέσω εγκατάστασης σε περιορισμένες, φυλασσόμενες ζώνες εντός του θύλακα.

Οι ιδιοκτήτες γης θα λάμβαναν ένα ψηφιακό διακριτικό (token) σε αντάλλαγμα για τα δικαιώματα ανάπτυξης των ακινήτων τους. Αυτό θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει μια νέα αρχή στο εξωτερικό ή να εξαργυρωθεί αργότερα για στέγαση σε μία από τις «έξυπνες πόλεις με τεχνητή νοημοσύνη» που προβλέπεται να δημιουργηθούν στη Γάζα.

Για όσους επέλεγαν να φύγουν, προβλέπεται οικονομικό κίνητρο: 5.000 δολάρια μετρητά, επιδότηση ενοικίου τεσσάρων ετών και διατροφή για έναν χρόνο. Η μελέτη εκτιμά ότι κάθε αποχώρηση θα εξοικονομούσε στο Ταμείο περίπου 23.000 δολάρια, σε σύγκριση με το κόστος φιλοξενίας στις ασφαλείς ζώνες.

Το GREAT Trust: ένα ταμείο «χωρίς δωρεές»

Το σχέδιο φέρει τον τίτλο GREAT Trust (Gaza Reconstruction, Economic Acceleration and Transformation Trust) και έχει καταρτιστεί από Ισραηλινούς που στο παρελθόν δημιούργησαν το Gaza Humanitarian Foundation (GHF) –το ίδρυμα που σήμερα διανέμει τρόφιμα με τη στήριξη ΗΠΑ και Ισραήλ.

Στην οικονομική μοντελοποίηση συμμετείχε η Boston Consulting Group, αν και η εταιρεία δηλώνει ότι η δουλειά δεν εγκρίθηκε επίσημα και πως οι δύο ανώτεροι εταίροι που ηγήθηκαν της μελέτης έχουν απολυθεί.

Σε αντίθεση με το GHF, που βασίζεται σε δωρεές και συνεργάζεται με ιδιωτικούς ένοπλους εργολάβους ασφαλείας για τη διανομή τροφίμων, το GREAT Trust παρουσιάζεται ως αυτοχρηματοδοτούμενο. Η χρηματοδότηση θα προερχόταν από δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε «μεγα-έργα»: εργοστάσια ηλεκτρικών οχημάτων, κέντρα δεδομένων, πολυώροφα συγκροτήματα και παραθαλάσσια θέρετρα. Οι προβολές κάνουν λόγο για σχεδόν τετραπλάσια απόδοση σε επένδυση 100 δισ. δολαρίων μέσα σε δέκα χρόνια.

Συζητήσεις στο υψηλότερο επίπεδο

Την περασμένη Τετάρτη, ο Τραμπ συγκάλεσε σύσκεψη στον Λευκό Οίκο με αντικείμενο την πορεία του πολέμου και το μέλλον της Γάζας. Παρόντες ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ και ο Τζάρεντ Κούσνερ.
Αν και δεν εκδόθηκε επίσημη ανακοίνωση, ο Γουίτκοφ είχε δηλώσει από την προηγούμενη ημέρα ότι υπάρχει «ένα πολύ ολοκληρωμένο σχέδιο». Δεν είναι βέβαιο αν αναφερόταν στο GREAT Trust, αλλά πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων σημειώνουν ότι βασικά στοιχεία του σχεδιάστηκαν ώστε να υλοποιήσουν το όραμα του προέδρου για μια «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».

Ο ρόλος του Νετανιάχου και οι αντιφάσεις

Μέχρι σήμερα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν έχει παρουσιάσει ένα σαφές όραμα για τη μεταπολεμική Γάζα, πέραν του αφοπλισμού της Χαμάς και της επιστροφής των ομήρων. Έχει απορρίψει τόσο την Παλαιστινιακή Αρχή όσο και την προοπτική παλαιστινιακού κράτους, ενώ υποστηρίζει ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει τον έλεγχο της ασφάλειας στον θύλακα.

Ακροδεξιοί εταίροι του συνασπισμού του ζητούν ακόμη και μόνιμη ισραηλινή κατοχή. Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτρίχ έχει δηλώσει ότι «το Ισραήλ πρέπει να ελέγχει πλήρως ολόκληρο τον θύλακα, για πάντα».

Οι διεθνείς προτάσεις και η απόρριψη

Παράλληλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ είναι οι μόνες χώρες που έχουν μιλήσει δημόσια για πιθανή μετεγκατάσταση Παλαιστινίων εκτός Γάζας. Η αραβική πρόταση –που εγκρίθηκε σε σύνοδο κορυφής τον Μάρτιο και προέβλεπε κυβέρνηση τεχνοκρατών της Γάζας με χρηματοδότηση από τα κράτη του Κόλπου– απορρίφθηκε.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη για προσωρινή διοίκηση υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με την ασφάλεια να αναλαμβάνεται από Παλαιστινίους και «εταίρες χώρες», αλλά κι αυτό δεν προχώρησε.

Έχουν συζητηθεί ακόμη πιθανές χώρες υποδοχής Παλαιστινίων, όπως η Λιβύη, η Αιθιοπία, το Νότιο Σουδάν, η Ινδονησία και η Σομαλιλάνδη – όλες με σοβαρά εσωτερικά προβλήματα. Μόνο η Ινδονησία είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να δεχτεί περιορισμένο αριθμό ανθρώπων για εργασία ή περίθαλψη.

Η ιστορική διάσταση

Η ιδέα μετακίνησης Παλαιστινίων από τη Γάζα δεν είναι καινούρια. Από τον πόλεμο του 1967, όταν το Ισραήλ κατέλαβε τον θύλακα από την Αίγυπτο, έως την αποχώρηση των Ισραηλινών εποίκων το 2005, το ζήτημα επανέρχεται συνεχώς. Μετά τις εκλογές του 2006, η Χαμάς κατέλαβε την εξουσία και από τότε η Γάζα βρέθηκε σε ένα δυσάρεστο status quo, με περιοδικές συγκρούσεις μέχρι την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Το όραμα Τραμπ σε εικόνες

Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κρύβει ότι βλέπει τη Γάζα μέσα από το πρίσμα ενός επενδυτή ακινήτων. Τη χαρακτήρισε «φανταστική τοποθεσία, δίπλα στη θάλασσα, με τον καλύτερο καιρό» και δήλωσε ότι «πρέπει να ξαναχτιστεί με διαφορετικό τρόπο».

Σε βίντεο που ανήρτησε στο Truth Social, μια κατεστραμμένη Γάζα μετατρέπεται μέσω τεχνητής νοημοσύνης σε τόπο με ουρανοξύστες, πολυτελείς παραλίες και χρυσό άγαλμα του ίδιου στο κέντρο της πόλης.

Παρότι ορισμένοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έσπευσαν να μετριάσουν τις δηλώσεις του, ο Τραμπ επανέρχεται συνεχώς: «Με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ελέγχουν αυτό το κομμάτι γης, θα έχουμε σταθερότητα στη Μέση Ανατολή για πρώτη φορά», είπε πρόσφατα, προσθέτοντας ότι οι σημερινοί κάτοικοι της Γάζας «θα ζουν καλύτερα αλλού».