Πώς απαντάμε στο «εγώ δεν είμαι ρατσιστής, αλλά...»

Πώς να απαντήσω σε κάποιον που συμμετέχει σε μια συζήτηση λέγοντας «Δεν είμαι ρατσιστής, αλλά...» και στη συνέχεια αναπόφευκτα προχωράει σε ρατσιστικές δηλώσεις, όπως λ.χ. να μιλάει υποτιμητικά για τους μετανάστες που λαμβάνουν επιδόματα ή έχουν προτεραιότητα στη στέγαση;

Πολλές φορές, σε κοινωνικές συναναστροφές με άτομα που δεν είναι απαραίτητα στενοί φίλοι ή συγγενείς, αρκετοί άνθρωποι το έχουν αναρωτηθεί αυτό προσπαθώντας να μη διαρρήξουν την αρμονία της παρέας, επιθυμώντας όμως παράλληλα να επικοινωνήσουν τη διαφωνία τους.

Στο εάν και το πώς απαντάμε σε τέτοιες περιπτώσεις επιχείρησε να συμβάλλει ο Guardian.

Σημαντικό να απαντάμε, αλλά με ποιο κίνητρο

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, αφήνεις τους ανθρώπους στη φούσκα τους όταν δεν τους λες ότι διαφωνείς. Τους βοηθάς να συνεχίσουν να πιστεύουν ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την ίδια άποψη». Είναι σημαντικό να εκφράζεται η διαφωνία, για το καλό και των δύο, καθώς μπορεί να αποτελέσει μια πολύτιμη ευκαιρία να μάθουν ότι άλλοι άνθρωποι στη ζωή τους δε βλέπουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπουν εκείνοι.

Ο τρόπος απάντησης, ωστόσο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον σκοπό για τον οποίο θα εκφραστεί η διαφωνία. Γίνεται δηλαδή «για τα πρακτικά» ή για να αλλαχθεί συνολικά η γνώμη του συνομιλητή;

Αυτά τα δύο πράγματα συχνά οδηγούν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Μπορεί να αλλαχθεί η γνώμη κάποιου πιο αποτελεσματικά αν ακούσετε, δείξετε κατανόηση, συγχωρήσετε - ακόμα και όταν ο θυμός και η περιφρόνηση είναι λογικές αντιδράσεις υπό τις περιστάσεις. Αυτό είναι ένα εύλογο δίλημμα: να γίνεις πιο ελκυστικός για να είσαι πιο πειστικός (αποκλείοντας τον θυμό που δικαιούσαι) ή να εκφράσεις τα συναισθήματά σου γνωρίζοντας ότι δε θα θεωρηθείς πειστικός.

Ίσως, αξίζει να αποφασιστεί εκ των προτέρων αν το επίδικο είναι η πειστικότητα ή η έκφραση της διαφωνίας. Διαφορετικά, ελοχεύει ο κίνδυνος του να μην επιτευχθεί εν τέλει τίποτα από τα δύο.

Χρηστικές συμβουλές αναλόγως τον σκοπό

Αν πρόκειται για την έκφραση διαφωνίας για τα πρακτικά, θα ήταν βοηθητικό αν υπήρχαν «κάβα» μερικές φράσεις διακοπής της συζήτησης, ώστε να μη χρειαστεί να εφευρεθούν εν μέσω οξυθυμίας. Κάτι σαν: «Δε συμμερίζομαι αυτή την άποψη και δε θέλω να μιλάω για τους μετανάστες με αυτόν τον τρόπο». Αρκεί για να αποδείξει ότι δε συμφωνούν όλοι.

Μια άλλη στρατηγική είναι σχεδόν σωκρατική: θέτοντας πολλές ερωτήσεις, υποχρεώνοντας τον συνομιλητή να αποσαφηνίσει τα επιχειρήματα και τις ορολογίες του. Το μυστικό είναι να αυτό να γίνεται με απόλυτη απάθεια, δεν πρέπει να μοιάζει με αντεξέταση. Πρέπει να δοθεί η εντύπωση της ειλικρινούς προσπάθειας κατανόησης των πραγμάτων σε βάθος. «Γιατί είπες, "Δεν είμαι ρατσιστής, αλλά..."»; «Τι κάνει κάποιον ρατσιστή;» «Πώς ορίζεις τον όρο «μετανάστης»;» Αυτό είναι πιο συγκρουσιακό και, ίσως, διφορούμενο. Αλλά όταν γίνεται σωστά, μπορεί να κάνει τον συνομιλητή να συνειδητοποιήσει την ασυνέπεια της δικής του άποψης.

Αν, από την άλλη πλευρά, ο στόχος είναι η ριζική αλλαγή των απόψεων, τότε θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Αυτό απαιτεί την οικοδόμηση σχέσεων και χρόνο. Η προσπάθεια να αλλαχθεί η στάση κάποιου μπορεί να είναι γενναία, αλλά η στάση αυτών των ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό προκύπτει από τις -κοινωνικές και πολιτικές- δυναμικές. Όσο η εστίαση δεν αφορά στην αλλαγή των δυναμικών, αλλά στις ατομικές στάσεις, το πρόβλημα θα διαιωνίζεται.

Διαβάστε ακόμη

Δραματικές ώρες στη Λακωνία: Γυναίκα ανεβαίνει σε ταράτσα για να δώσει φαγητό στην εγκλωβισμένη μητέρα της

Κακοκαιρία Byron: Τι θα γίνει με τον μισθό όσων δεν μπόρεσαν να πάνε στη δουλειά τους

Πανικός στη αεροσκάφος: Φωτιά σε διάδρομο απογείωσης γέμισε με καπνούς Airbus A320 με 180 επιβαίνοντες

Mega deal στα σκαριά στον τομέα της ψυχαγωγίας: Η Netflix κοντά στην αγορά της Warner Bros!