Οι νέες οδηγίες για τα εμβόλια γρίπης, κορονοϊού και RSV στα παιδιά - Οι ευπαθείς ομάδες

Το υπουργείο Υγείας συνιστά να γίνεται ο εμβολιασμός στα παιδιά από τις 15 Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά ┋

Σε νέες οδηγίες για τον εμβολιασμό των παιδιών για τη γρίπη, τον κορονοϊό αλλά και τον ιό RSV, προχωρά το υπουργείο Υγείας. Ειδικότερα συστήνει στους γονείς να εμβολιάσουν τα παιδιά τους ιδιαιτέρως εάν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, ώστε να μπορέσουν να προστατευθούν τον ερχόμενο χειμώνα.

Μάλιστα για να είναι αποτελεσματικός ο εμβολιασμός και να υπάρχει ανοσολογική απάντηση, το υπουργείο Υγείας συνιστά να γίνεται στα παιδιά από τις 15 Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.

Στις νέες τροποποιημένες οδηγίες που εκδόθηκαν περιλαμβάνονται όλα τα νέα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας και αφορούν στις παθήσεις που μπορεί να πλήξουν την παιδική ηλικία.

Σε ό,τι αφορά στο εμβόλιο της γρίπης, συστήνεται να γίνει σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 5 ετών.

Για τον κορονοϊό χορηγείται σε άτομα ηλικίας 6 μηνών και άνω που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, ενώ για τον ιό RSV συστήνεται η παθητική ανοσοποίηση νεογέννητων, βρεφών και παιδιών έως 2 ετών με τη χορήγησή του κατά την περίοδο αυξημένης κυκλοφορίας του RSV στη χώρα μας (από την αρχή Νοεμβρίου κάθε έτους έως το τέλος Μαρτίου του επόμενου).

Εμβόλιο γρίπης (Infl)

— Συστήνεται η χορήγηση εμβολίου γρίπης:

Σε όλα τα βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 5 ετών,
Σε παιδιά και εφήβους ηλικίας 5 ετών και άνω που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου (βλ. ομάδες αυξημένου κινδύνου—γρίπη).

— Στα παιδιά που ο εμβολιασμός για γρίπη έχει ένδειξη, το αντιγριπικό εμβόλιο γίνεται μια φορά κάθε χρόνο. Το εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της περιόδου έξαρσης της γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση, σύμφωνα με την περίοδο έναρξης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης στη χώρα μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να διενεργείται από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Εφόσον ο εμβολιασμός δεν διενεργηθεί τη συνιστώμενη περίοδο, μπορεί να αναπληρωθεί καθ' όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης.

— Κατά κανόνα, η ανοσοποίηση των παιδιών γίνεται με 1 δόση εμβολίου γρίπης. Βρέφη και παιδιά ηλικίας <9 ετών τα οποία εμβολιάζονται για πρώτη φορά ή εκείνα <9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου γρίπης χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών (αφορά όλους τους τύπους εμβολίων).

— Κατά την τρέχουσα περίοδο (2025-26) τα εμβόλια που κυκλοφορούν στην Ελλάδα για τον εμβολιασμό των παιδιών είναι: α/ Τριδύναμο εμβόλιο με αδρανοποιημένους (νεκρούς) ιούς το οποίο παρασκευάζεται με επώαση σε ωά ορνίθων (TIVe - εμπορική ονομασία: Vaxigrip TIV και Influvac-subunit), β/ Τριδύναμο εμβόλιο με αδρανοποιημένους (νεκρούς) ιούς το οποίο παρασκευάζεται σε κυτταροκαλλιέργειες (TIVc - εμπορική ονομασία: Flucelvax), γ/ Τριδύναμο εμβόλιο με ζώντες εξασθενημένους ιούς (LAIV - εμπορική ονομασία: Fluenz).

— Τα ενέσιμα εμβόλια χορηγούνται σε δοσολογία 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους Ευρωπαϊκούς και άλλους φορείς φαρμάκων (EMA, FDA, κ.α.). Το εμβόλιο LAIV χορηγείται ως νεφέλωμα 0,1 ml σε κάθε ρουθούνι.

— Τα εμβόλια TIVe και TIVc μπορούν να γίνονται (δηλ. έχουν άδεια χορήγησης) σε άτομα ηλικίας 6 μηνών και άνω, αλλά ο εμβολιασμός των παιδιών συστήνεται στις ομάδες που αναφέρονται στην αρχή της ενότητας. Το εμβόλιο LAIV μπορεί να γίνεται (δηλ. έχει άδεια χορήγησης) στα άτομα 2 έως 18 ετών, αλλά κατά την τρέχουσα περίοδο (2025-26), λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της ευκολίας χορήγησης στα μικρότερα παιδιά και τη διαθεσιμότητα, ο εμβολιασμός με LAIV συστήνεται κατά προτεραιότητα σε παιδιά 2 έως 5 ετών.

— Το εμβόλιο LAIV με ζώντες εξασθενημένους ιούς:

Αναμένεται να συμβάλει στην καλύτερη αποδοχή του εμβολιασμού στα παιδιά λόγω της οδού χορήγησής του.
Έχει ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας, αλλά λόγω των εξασθενημένων ιών που περιέχει η χορήγηση του αντενδείκνυται σε παιδιά που έχουν εμφανίσει υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες ή ιστορικό βρογχικού άσθματος, σε εκείνα με ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη) ή σε παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια αγωγή με ασπιρίνη.
Σε παιδιά 2 έως 5 ετών που διαβιούν με άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή συνιστάται ο εμβολιασμός με αδρανοποιημένο αντιγριπικό εμβόλιο (TIVe ή TIVc) και όχι με LAIV. Όμως αν εμβολιαστούν με LAIV, και προκειμένου να αποφευχθεί ο θεωρητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού του εμβολίου, συνιστάται να αποφύγουν την επαφή με το ευάλωτο άτομο για χρονικό διάστημα 7 ημερών.
Σε περίπτωση έλλειψης LAIV για τη δεύτερη δόση -εάν αυτή απαιτείται-, ο εμβολιασμός μπορεί να ολοκληρωθεί με αδρανοποιημένο ενέσιμο αντιγριπικό εμβόλιο (TIVe ή TIVc).

— Τα εμβόλια της γρίπης αντενδείκνυνται σε παιδιά με γνωστή αναφυλαξία σε συστατικό του εμβολίου. Επίσης, σε οξύ εμπύρετο ο εμβολιασμός θα πρέπει να αναβάλλεται.

Εμβόλιο έναντι του κορονοϊού (COVID-19)

— Χορηγείται σε άτομα ηλικίας 6 μηνών και άνω που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου (βλ. ομάδες αυξημένου κινδύνου για κορωνοϊό)

Σε ανεμβολίαστα άτομα, ηλικίας 5 ετών και άνω χορηγείται μόνο μια δόση του επικαιροποιημένου εμβολίου ως βασικός εμβολιασμός.
Σε ανεμβολίαστα άτομα, ηλικίας 6 μηνών ως 4 ετών χορηγούνται 3 δόσεις του επικαιροποιημένου εμβολίου ως βασικός εμβολιασμός (σύμφωνα με τις ισχύουσες συστάσεις). H δεύτερη δόση συνιστάται να χορηγείται 3-8 εβδομάδες μετά την πρώτη, ακολουθούμενη από μια τρίτη δόση τουλάχιστον 8 εβδομάδες μετά τη δεύτερη.

Μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV)

— Συστήνεται η παθητική ανοσοποίηση νεογέννητων, βρεφών και παιδιών έως 2 ετών με τη χορήγηση Nirsevimab κατά την περίοδο αυξημένης κυκλοφορίας του RSV στη χώρα μας (από την αρχή Νοεμβρίου κάθε έτους έως το τέλος Μαρτίου του επόμενου), όπως περιγράφεται παρακάτω:

1. Τα νεογέννητα που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου αυξημένης κυκλοφορίας του RSV (από 1 Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου) και η μητέρα τους δεν είχε εμβολιαστεί έναντι του RSV κατά την εγκυμοσύνη συστήνεται να λαμβάνουν Nirsevimab πριν την έξοδο από το Μαιευτήριο. Εάν αυτό δεν γίνει κατορθωτό, συστήνεται η ανοσοποίηση με Nirsevimab να γίνει το ταχύτερο δυνατό και κατά προτίμηση εντός των πρώτων 7 ημερών της ζωής. Σε κάθε περίπτωση, το μονοκλωνικό αντίσωμα δεν μπορεί να χορηγηθεί πέραν της περιόδου RSV (δηλ. απώτατο δυνητικό όριο χορήγησης: τέλη Μαρτίου). Χορηγείται ενδομυϊκά μία δόση σε δοσολογία 50 mg εάν ΒΣ5 kg.

2. Τα βρέφη ηλικίας

3. Τα βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 έως

— Παράγοντες κινδύνου για σοβαρή λοίμωξη από RSV:

Ηλικία κύησης κάτω των 32 εβδομάδων (μόνο για την κατηγορία Νο. 2 παραπάνω)

Βρογχοπνευμονική δυσπλασία (ΒΠΔ)
Σοβαρή ανοσοκαταστολή
Κυστική ίνωση ή άλλα σύνδρομα με βαριά πνευμονοπάθεια
Αιμοδυναμικά σημαντική συγγενής καρδιοπάθεια
Τρισωμία 21
Σοβαρή νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει την αναπνευστική λειτουργία

— Τα νεογέννητα και βρέφη ηλικίας

Εάν έχουν μεσολαβήσει
Εάν ο τοκετός έλαβε χώρα πριν την 34+0 εβδομάδα κύησης,
Σε ειδικές καταστάσεις υγείας της μητέρας (ανοσοκαταστολή ή λοίμωξη από HIV μητέρας, απώλεια μητρικών αντισωμάτων, π.χ. μετά από ECMO ή ολική αφαιμαξομετάγγιση, κλπ),
Εάν υπάρχει εξαιρετικά υψηλός κίνδυνος του βρέφους για σοβαρή λοίμωξη από RSV σύμφωνα με την εκτίμηση του θεράποντος ιατρού.

— Σημειώνεται επίσης ότι:

Η χορήγηση του Nirsevimab αντενδείκνυται εάν υπάρχει ιστορικό αναφυλακτικής αντίδρασης σε ένα από τα συστατικά του.
Προηγηθείσα λοίμωξη από RSV δεν αποτελεί αντένδειξη για την παθητική ανοσοποίηση του βρέφους με τη χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Το Nirsevimab μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα με τα εμβόλια ρουτίνας της βρεφικής ηλικίας.
Η χορήγηση Nirsevimab στη βρεφική ηλικία δεν συστήνεται για την πρόληψη της νοσοκομειακής μετάδοσης της λοίμωξης από RSV.

Ευπαθείς ομάδες παιδιών για γρίπη

Παιδιά και έφηβοι που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
Χρόνια νεφροπάθεια
Χρόνιες παθήσεις ήπατος
Νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα
Σύνδρομο Down
Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωίδες, θηλάζουσες
Παιδιά και έφηβοι με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) >95η ΕΘ

— Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό ο κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.

— Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά

— Οι κλειστοί πληθυσμοί όπως εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, ειδικών σχολείων και τρόφιμοι ιδρυμάτων κ.ά.).

— Άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους ή εργάζονται σε σφαγεία.