Οι Ναζί στην Αθήνα: Πώς η Ελλάδα έγινε η αιτία να μισήσουν οι Γερμανοί τους Ιταλούς – Σιχαμένη Ιταλία, φώναζαν οι στρατιώτες του Χίτλερ

Οι Γερμανοί Ναζί μπήκαν μια μέρα σαν σήμερα, 27 Απριλίου του 1941, στην Αθήνα. Κι όμως οι Έλληνες είχαν επιτύχει «μια νίκη»: είχαν γίνει η αιτία να μισήσουν οι Γερμανοί τους Ιταλούς – «Brutta Italia»: Άσχημη -Σιχαμένη Ιταλία, φώναζαν οι στρατιώτες του της Βέρμαχτ σε Ιταλούς και Ιταλίδες!

Ήταν μια ηλιόλουστη μέρα, όταν ο γερμανικός στρατός σκοτείνιασε την Αθήνα. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι κάτοικοι της πρωτεύουσας κρυφοκοίταζαν με θλίψη πίσω από τα παράθυρά τους. Στις 08.00 το πρωί μοτοσικλετιστές και οχήματα της 2ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό Φριτς Ντίρφλιγκ, μπήκαν από τα βόρεια προάστια στην Αθήνα. Τους ναζί κατακτητές υποδέχτηκε στο καφενείο των Αμπελοκήπων «Λουξ», επιτροπή που τους παρέδωσε επίσημα την πόλη.

Όταν η Βέρμαχτ άρχισε την επίθεση εναντίον της Ελλάδας, στις 6 Απριλίου, ο στρατηγός Γεώργιος Τσολάκογλου ήταν διοικητής του Γ' Σώματος Στρατού στη δυτική Μακεδονία. Οι άνδρες του ήταν εγκλωβισμένοι ανάμεσα στους Ιταλούς του αλβανικού μετώπου στα βορειοδυτικά και στους Γερμανούς που προχωρούσαν ολοταχώς από τα βορειοανατολικά. Στις 20 Απριλίου η θέση τους ήταν απελπιστική.

Ο στρατάρχης Βίλχελμ Λιστ είχε στείλει τη Leibstandarte Adolf Hitler (προσωπική μονάδα σωματοφυλακής του Αδόλφου Χίτλερ, υπεύθυνη για τον Φίρερ, τα γραφεία και οι τις κατοικίες του με το μέγεθος συντάγματος αρχικά, που τελικά εξελίχθηκε σε μια ελίτ μονάδα μεγέθους Μεραρχίας) νοτιοδυτικά, για να διασχίσει το πέρασμα του Μετσόβου, που είχε ισχνή αμυντική διάταξη. Προελαύνοντας για να πλήξει τις ελληνικές δυνάμεις που στέλνονταν εκεί εσπευσμένα για ενίσχυση, η Leibstandarte έφτασε στη ζωτικής σημασίας πόλη των Ιωάννινων το πρωί της 20ης Απριλίου, γενέθλια η μέρα του Χίτλερ. Τόσο γρήγορη ήταν η προέλασή τους, ώστε οι Βρετανοί έστελναν ακόμα μηνύματα στο εκεί ελληνικό επιτελείο, για να λάβουν την απάντηση: «Hier ist das deutsche Heer» (Εδώ γερμανικός στρατός)!

Την επόμενη μέρα ο στρατηγός Τσολάκογλου συνθηκολόγησε με τους Γερμανούς, με δική του πρωτοβουλία από ό,τι φαίνεται. Η επικοινωνία του με το γενικό επιτελείο στην Αθήνα διακοπτόταν συνεχώς και φαίνεται πως είχε ελπίσει ότι, φθάνοντας σε συμφωνία με τον Λιστ θα μπορούσε να κρατήσει τις γραμμές απέναντι στους μισητούς Ιταλούς στην Αλβανία· στην αρχή δεν τον απογοήτευσαν, γιατί ο Λιστ συμφώνησε να μην επιτραπεί στις ιταλικές δυνάμεις να διαβούν τα σύνορα με την Ελλάδα. Μερικά τμήματα της Leibstandarte, εντυπωσιασμένα από τη γενναιότητα του ελληνικού στρατού έφτασαν σε σημείο να μπλοκάρουν τους Ιταλούς, σταθμεύοντας ανάμεσα στις ελληνικές και τις ιταλικές μονάδες στο συνοριακό σταθμό του Πόντε Μπεράτι!

Έξω φρενών ο Μουσολίνι!

Οι Ιταλοί όμως ένιωσαν τις εξελίξεις αυτές σαν ένα ανεπιθύμητο και ταπεινωτικότατο χτύπημα, διότι ό Μουσολίνι είχε φοβερή αγωνία να νικήσει τους Έλληνες πριν φθάσει η Βέρμαχτ· όταν άκουσε τα νέα για τους όρους της ελληνικής συνθηκολόγησης μάνιασε. Προειδοποίησε τον γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο στη Ρώμη ότι θα τηρούσε την κατάπαυση του πυρός μόνο αν οι Έλληνες συνομολογούσαν με τους Ιταλούς. Αλλιώς οι ύπουλοι Έλληνες θα καυχιόνταν αργότερα - όπως πράγματι έκαναν εντελώς δικαιολογημένα - ότι δεν είχαν νικηθεί από τους Ιταλούς. Όταν έμαθε ο Μουσολίνι πως ο Λιστ είχε διαπραγματευθεί την παράδοση και όχι απλώς μια κατάπαυση του πυρός, εξοργίστηκε ακόμα περισσότερο. Ο γερμανός ακόλουθος Ρίντελεν αποκάλυψε τη στιχομυθία τους: «Μόνο αυτός ήταν έτοιμος για τους Έλληνες. Αν δεν τα είχαν καταφέρει οι 500.000 θα είχε στείλει ένα εκατομμύριο. Το θεωρούσε αδύνατο να δεχτεί ότι η ελληνική συνθηκολόγηση ήταν αποτέλεσμα της γερμανικής επίθεσης. Διαβεβαίωσα το Ντούτσε ότι αυτή ασφαλώς δεν ήταν η γερμανική άποψη ούτε και αναμφίβολα η ελληνική»...

Ο Χίτλερ με μεγάλη απροθυμία είχε αποφασίσει να βοηθήσει για, άλλη μια φορά, τον Μουσολίνι, έστω και αν αυτό σήμαινε δημόσια ταπείνωση του Λιστ και των άλλων αξιωματικών της Βέρμαχτ που είχαν διαπραγματευτεί τους αρχικούς όρους με τον Τσολάκογλου. Στις 23 Απριλίου υπογράφηκε, με την παρουσία και των Ιταλών, ένα δεύτερο έγγραφο συνθηκολόγησης. Σε μια αδύναμη προσπάθεια να εκμεταλλευθεί το προπαγανδιστικό δυναμικό της περίστασης αυτής, ο Μουσολίνι αποφάσισε να προτρέξει ως προς τη συμφωνημένη δημόσια αναγγελία της συνθηκολόγησης και να μεταδώσει ραδιοφωνικά την είδηση νωρίτερα το ίδιο πρωί. Σύμφωνα με το ιταλικό ραδιόφωνο, η παράδοση είχε γίνει στον «διοικητή της 11ης Ιταλικής Στρατιάς» και οι λεπτομέρειες θα διευθετούνταν μαζί με τους «Γερμανούς συμμάχους μας»!

Η μετάδοση αυτή ψύχρανε και άλλο τις σχέσεις ανάμεσα στους δύο στρατούς του Άξονα. Η Βέρμαχτ ένιωθε τώρα πλήρη περιφρόνηση για τους συμμάχους της. Οι Ιταλοί ήταν «...ακριβώς σαν τα παιδιά που θέλουν να καταβροχθίζουν τα πάντα», παρατηρούσε ο στρατάρχης Κάιτελ. Και όταν άντρες της Leibstandarte πέρασαν μπροστά από κάποιες Ιταλίδες έξω από την Πάτρα οι στρατιώτες απάντησαν στους χαιρετισμούς τους φωνάζοντας: «Brutta Italia! Heil Hitler»…

Πηγή: Mark Mazower: «Στην Ελλάδα του Χίτλερ - Η εμπειρία της Κατοχής» - εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο.