Οι ειρηνευτικές συνομιλίες για τον Πόλεμο του Βιετνάμ προκάλεσαν γέλιο και κλάμα- Εβδομάδες για να λυθεί το βασικό πρόβλημα: το σχήμα του τραπεζιού!
🕛 χρόνος ανάγνωσης: 13 λεπτά ┋
Πόλεμος του Βιετνάμ: όταν το αίμα άρχισε να πνίγει τους ηγέτες, η σκέψη πήγε σε ειρηνευτικές συνομιλίες. Και τότε γέλασαν οι σκοτωμένοι και κλάψανε οι ζωντανοί….
Ίσως και να την έχετε δει ίσως και όχι· η αντιπολεμική ταινία του 1978 «Go Tell the Spartans» εξέφραζε τον ορισμό του Πολέμου του Βιετνάμ: «μια σύγκρουση που δεν οδηγεί πουθενά, απλώς περιστρέφεται γύρω γύρω»… Κι αν κάποιος έχει διαβάσει- πόσοι από τους σημερινούς αλλοτριωμένους του 21ου αιώνα διαβάζουν βιβλία; - τη θρυλική πλέον «Δίκη» του Φρανς Κάφκα, εκεί θα βρει μεταφορικά... ακριβώς τι ήταν ο Πόλεμος του Βιετνάμ: ο ήρωας του Κάφκα δείχνει να σημειώνει πρόοδο, αλλά η αυτή καθ’ αυτή διαδικασία είναι ατελείωτη, με τον επιδιωκόμενο στόχο να παραμένει μάταιος και άπιαστος… Ε, αυτός ήταν ο Πόλεμος του Βιετνάμ για τις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως!
Οι διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη ειρηνικής επίλυσης του προβλήματος που είχε προκύψει στην Άπω Ανατολή αντανακλούσαν αυτό ακριβώς: ατέρμονες συζητήσεις που οδηγούσαν σε περισσότερες συζητήσεις και συζητήσεις για τη διεξαγωγή περαιτέρω συζητήσεων κι’ ενώ τα φέρετρα κατέφθαναν στις ΗΠΑ φορτωμένα κομματιασμένη νιότη, οι νεκροί ένθεν κακείθεν παρέμεναν ακαταμέτρητοι, η αξία της ζωής είχε- κυριολεκτικά- τρυπώσει κάτω από το χώμα και δυο πόλεμοι μαίνονταν: ο ένας υπό κατακλυσμιαίες βροχές στα νότια του Τροπικού του Καρκίνου κι ο άλλος υπό προκλητική κι ανέφελη αταραξία στο παρασκήνιο, εντός Γραφείων· και οι δυο χάθηκαν για τις ΗΠΑ!
Κέρδιζαν χρόνο, μέτραγαν νεκρούς
Η κλιμάκωση του πολέμου το 1965, «γέννησε» αρκετές διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη επίλυσης της σύγκρουσης παράλληλα με το παράλογο μακελειό. Ωστόσο, παρά την επίφαση της αναζήτησης ειρηνευτικής λύσης, το κυρίαρχο ενδιαφέρον των Αμερικανών ήταν να κωλυσιεργούν μέχρι να υπάρξει σημαντική πρόοδος στα μουσκεμένα από υετό και αίμα πεδία των μαχών.
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι ΗΠΑ προσφέρθηκαν να διαπραγματευτούν, αλλά οι προτάσεις τους απορρίφθηκαν. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, οι Βορειοβιετναμέζοι προσφέρθηκαν να διαπραγματευτούν, αλλά οι Αμερικανοί απέρριψαν τις προτάσεις τους. Παρά τις- ομολογουμένως- αρκετές τέτοιες προσπάθειες που έγιναν από το 1964 μέχρι και το 1968, καμία πλευρά δεν έδειχνε πρόθυμη να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποφασισμένη να βρεθεί η λύση.
Η επίθεση της Τετ, ήταν μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές επιχειρήσεις του Πολέμου του Βιετνάμ. Οι Βιετκόνγκ εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση στις 30 Ιανουαρίου του 1968 εναντίον των δυνάμεων του Νοτιοβιετναμέζικου Στρατού, των δυνάμεων των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Το όνομα της Επιχείρησης έχει να κάνει με τους εορτασμούς της βιετναμέζικης Σεληνιακής Πρωτοχρονιάς (Tet Nguyen Dan), με την επίθεση να επιλέγεται κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του στρατεύματος των Νοτίων τελούσε εν αδεία… Οι νεκροί, στο σύνολό τους, ξεπέρασαν τους 20.000 για τους υπερασπιστές του Νότου και τους 50.000 gia eke;inoyw που ευαγγελίζονταν κομμουνισμό. Όσο για τους αμάχους; Ποιος νοιαζόταν για 15.000 πτώματα που σάπιζαν στη λάσπη; Τα σκουλήκια μόνο...
Μήπως να τα βρούμε...
Και τότε και οι δυο πλευρές σκέφτηκαν σοβαρά να καθίσουν στις καρέκλες (κάθονται στα τραπέζια οι άνθρωποι;) γύρω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων… Και τότε άρχισαν να προκύπτουν έναν ένα προβλήματα τόσο «σοβαρά», που ακόμα και οι νεκροί γελούσαν. Ή πιο σωστά, μόνο οι νεκροί γελούσαν γιατί οι εμπλεκόμενοι στην πρώτη γραμμή της μάχης έκλαιγαν γοερά…
Πρώτο σοβαρό πρόβλημα: ο τόπος διεξαγωγής των συνομιλιών. Επί σχεδόν δυο μήνες ΗΠΑ και Βοειοβιετναμέζοι το συζητούσαν. Άνθρωποι σκοτώνονταν με γεωμετρική πρόοδο και η πρόοδος στην ανταλλαγή απόψεων για το «πού» θα τα πουν οι Εκπρόσωποι ήταν φθίνουσα… Αν και ο πρόεδρος Τζόνσον είχε δηλώσει ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα συναντούσαν τους Βορειοβιετναμέζους «οπουδήποτε, και οποτεδήποτε», η δήλωση εκείνη αποδείχτηκε προσχηματική.
Στην αρχή, οι Αμερικανοί πρότειναν τη Γενεύη, όπου είχαν διεξαχθεί οι συνομιλίες του 1954, που οδήγησαν στη διαίρεση του Βιετνάμ σε Βόρειο και Νότιο. Το Ανόι απέρριψε την πρόταση με τη δικαιολογία ότι είχε «δυσάρεστες αναμνήσεις»… Προτάθηκε η Πνομ Πενχ, που απορρίφθηκε από την Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ αντιπρότειναν πέντε άλλες πρωτεύουσες στη νοτιοανατολική και νότια Ασία, συμπεριλαμβανομένου του Νέου Δελχί· Το Ανόι απέρριψε τις προτάσεις και «έδειξε» τη Βαρσοβία, την οποία απέρριψαν οι ΗΠΑ. Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ έκαναν… ρελάνς ρίχνοντας στο «τραπέζι» τα ρέστα τους: εννιά πρωτεύουσες· απορρίφθηκαν και οι εννιά!. Τελικά, μετά εβδομάδες κωμικοτραγικών διαπραγματεύσεων, επιλέχτηκε το Παρίσι… Ενθυμούμενοι την ατάκα του Ρικ Μπλέιν της «Καζαμπλάνκας» Βιετναμέζοι και Αμερικανοί συμφώνησαν: «Θα έχουμε για πάντα το Παρίσι»!
Και έπειτα από όλα αυτά προέκυψε ένα ακόμα... σοβαρότατο θέμα: πώς θα αποκαλούνταν οι συνομιλίες. Όταν τα σπλάχνα αμερικανών στρατιωτών χόρταιναν τα κοράκια του Βιετνάμ, οι δικοί τους, στην πατρίδα έψαχναν τις κατάλληλες λέξεις για να νικήσουν στο Scrabble τους αντιπάλους τους… Τελικά κατέληξαν στον όρο «επίσημες συνομιλίες» για να αποφευχθεί η σύγχυση με τη λέξη «διαπραγματεύσεις».
Ένα ξενοδοχείο με ιστορία
Και οι Γάλλοι πρόσφεραν το Γερμανικό Στρατιωτικό Αρχηγείο, (την γνωστή μας Kommandantur από τις ταινίες του Τζέιμς Πάρις…), το ξενοδοχείο, δηλαδή, που χρησιμοιποίησαν οι Ναζί στη διάρκεια της Κατοχής: το «Majestic». Και όταν λυνόταν το ένα πρόβλημα, αμέσως προέκυπτε το επόμενο. Το «ποιος» θα προσκληθεί στις συνομιλίες ήταν ο νέος γρίφος. Μια πρώτη σκέψη ήταν η διμερής συνάντηση μεταξύ των εκπροσώπων των ΗΠΑ και του Βόρειου Βιετνάμ, αποκλείοντας έτσι τόσο τους Νοτιοβιετναμέζους όσο και το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Νότιου Βιετνάμ, δηλαδή τους Βιετκόνγκ.
Όπως είχε, εύστοχα, επισημάνει ο Χένρι Κίσινγκερ: «Σε κάθε επαναστατική σύγκρουση, η αποδοχή των ανταρτών ως διαπραγματευτικούς εταίρους έχει αποδειχθεί το σημαντικότερο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις, καθώς υποχρεώνει την κυβέρνηση να αναγνωρίσει το νομικό καθεστώς του εχθρού που είναι αποφασισμένος να τον ανατρέψει»... Σοφές κουβέντες!
Και καλά στις επίσημες συνομιλίες, αλλά προέκυπταν και οι μυστικές. Φαύλος κύκλος… Αν η διάσκεψη αναφερόταν ως «τετραμερείς συνομιλίες», τότε αυτό θα νομιμοποιούσε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο ως ισότιμο με τους Νοτιοβιετναμέζους. Πονοκέφαλος! Τελικά αποφασίστηκε να συμπεριληφθούν και οι τέσσερις «ενδιαφερόμενοι» και απλώς να χαρακτηριστούν ως «η πλευρά μας» και «η πλευρά σας», αποφεύγοντας έτσι τον σκόπελο της νομιμότητας.
Κι αφού, κάπως, επιλύθηκε κι αυτό το πρόβλημα, ήρθε έναν ακόμα για να σκοτεινιάσει περισσότερο την ήδη σκοτεινή ατμόσφαιρα στο Escape Room της 10ετίας του ’60· και να δεις που αυτό το τελευταίο ήταν και το σοβαρότερο…
Στο τραπέζι που τα πίνω...
Οι πρώτες συζητήσεις, οι οποίες άρχισαν τον Νοέμβριο του 1968, επικεντρώθηκαν στο σοβαράτατο θέμα σχετικά με το σχήμα του τραπεζιού της διάσκεψης, τον αριθμό των τραπεζιών που έπρεπε να υπάρχουν και τον τρόπο τοποθέτησής τους. Αυτές οι συζητήσεις έγιναν γνωστές ως η Μάχη των Τραπεζιών και θα διαρκούσαν δέκα εβδομάδες μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου 1969. Στο μεταξύ οι μάχες συνεχίζονταν με βιβλική σφοδρότητα, ο Ρίτσαρντ Νίξον είχε μετακομίσει τον Λευκό Οίκο, ο Λίντον Τζόνσον απολογούνταν περιληπτικά στην Ιστορία, πριν καθίσει στο σκαμνί της Κόλασης και οι Αμερικανοί έβλεπαν τα φέρετρα να περνούν από τις πολιτείες τους. Οι Βορειοβιετναμέζοι; Πόντο πόντο κέρδιζαν έδαφος!
Στα του τραπεζιού τώρα. Από την αρχή, επισημάνθηκε πως ένα τριγωνικό τραπέζι (με το Βόρειο Βιετνάμ/NLF και οι υπόλοιποι με τις ΗΠΑ και το Νότιο Βιετνάμ ξεχωριστά) θα… έγερνε, καθώς θα υποδήλωνε ότι η κομμουνιστική πλευρά θα υπερτερούσε αριθμητικά σε αναλογία δύο προς ένα.
Αργότερα, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ενός οβάλ τραπεζιού συζητήθηκαν, αλλά η ιδέα τελικά απορρίφθηκε, όπως και τα δύο ημικύκλια τραπέζια, ή ένα στρογγυλό τραπέζι κομμένο στη μέση, ένα «πεπλατυσμένο ελλειπτικά...», ένα «σπασμένο διαμάντι» και ένα παραλληλόγραμμο.
Και οι Σοφοί αυτού του Κόσμου έσπαγαν το κεφάλι τους και ξεσκόνιζαν τα βιβλία τους για να βρουν τη λύση. Ο δανός μαθηματικός και σχεδιαστής Πιέτ Χάιν πρότεινε μια «υπερελλειπτική τράπεζα» με αναλογίες χρυσής τομής: ούτε τετράγωνη ούτε στρογγυλή, αλλά κομμένη στη μέση μεταξύ των δύο, που «θα κατανέμει στα δύο μεγάλα κόμματα 100 ίντσες προς κάθε 6,18 για τα δύο μικρότερα κόμματα, ενώ παράλληλα θα υποδηλώνει κυριαρχία με συμμαχία»… Η τελευταία εκείνη πρόταση δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη από τους διπλωμάτες, γιατί, όπως φημολογείται, δεν έγινε κατανοητή... Κι αν αυτά όλα δεν ήταν μια κακόγουστη δραμεντί ή Δελφινάρίου Επιθεώρηση, τι ήταν;
Όταν αγρίεψε ο Τζόνσον...
Το Νότιο Βιετνάμ πίεσε για δύο ξεχωριστά ορθογώνια τραπέζια και παρέμεινε αδιάλλακτο σε αυτό το ζήτημα.
Τελικά, ο Τζόνσον κουράστηκε από την όλη ιλαροτραγωδία, ήθελε να πάει και σπίτι του πιά και τηλεγράφησε- τότε δεν υπήρχαν ούτε κινητά τηλέφωνα ούτε sms- στον πρόεδρο του Νότιου Βιετνάμ, Νγκουγιέν Βαν Θιέου, «εκφράζοντας την απογοήτευσή του», όπως ελέχθη επισήμως, αλλά ανεπίσημα τον σκυλόβρισε. Και το αδιέξοδο τελικά λύθηκε από ποιόν; Από έναν σοβιετικό διπλωμάτη. Ανυπόμονοι να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις, οι Σοβιετικοί πίεσαν τους Βορειοβιετναμέζους να συμβιβαστούν και να αποδεχτούν μια στρογγυλή τράπεζα με δύο ορθογώνια τραπέζια δίπλα για τους γραμματείς. Το τραπέζι δεν θα είχε πάνω του πινακίδες με ονόματα, σημαίες ή διακριτικά, αλλά θα ήταν καλυμμένο μόνο με πράσινη τσόχα. Ευκαιρία για πόκερ; Μα ήδη παιζόταν και μάλιστα σκληρό!
Έπιπλα με παρελθόν...
Είναι ενδιαφέρον ότι τα έπιπλα που χρησιμοποιήθηκαν για την πρώτη συνάντηση στις 18 Ιανουαρίου 1969 ήταν το αχρησιμοποίητο τραπέζι που επρόκειτο να στηθεί για τις συνομιλίες του Νικίτα Χρουστσόφ και του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ το 1960. Εκείνη η συνάντηση είχε ματαιωθεί! Επιλύθηκε επίσης ένα ακόμα πρόβλημα που προέκυψε σχετικά με τη σειρά των ομιλητών, με τους Νοτιοβιετναμέζους να μιλούν πρώτοι και τους Αμερικανούς να ακολουθούν τους Βορειοβιετναμέζους και το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (NLF).
Οι συνομιλίες πήραν όνομα ξεχωριστό από κάθε εμπλεκόμενο: το Νότιο Βιετνάμ αναφερόταν σε «Συνάντηση για το Βιετνάμ», το Βόρειο Βιετνάμ και ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός (NLF) σε «Διάσκεψη του Παρισιού για το Βιετνάμ» και οι ΗΠΑ τις ονόμασαν «Συνομιλίες Ειρήνης του Βιετνάμ» ή «Διάσκεψη του Βιετνάμ»). Για τέσσερα χρόνια, αυτές οι συνομιλίες δεν κατέληξαν πουθενά.
Οι λιγότερο επίσημες, οι «μυστικές συνομιλίες» μεταξύ των ΗΠΑ και του Βόρειου Βιετνάμ που άρχισαν τον Φεβρουάριο του 1970- επίσης στο Παρίσι- θα διαρκούσαν 2,5 χρόνια χωρίς καμία πρόοδο. Μόνο το φθινόπωρο του 1972, μετά την αποτυχία της Επίθεσης του Πάσχα του Βόρειου Βιετνάμ και την απρόθυμη υιοθέτηση μιας νέας πολιτικής από το Πολιτικό Γραφείο του Ανόι για την επίτευξη πολιτικής νίκης στο Νότο, σημειώθηκε τελικά «κάποια πρόοδος». Μαζί με την αμερικανική πίεση προς τη Σαϊγκόν να αποδεχθεί συμφωνία, προέκυψε υπογραφή των Συμφωνιών Ειρήνης του Παρισιού τον Ιανουάριο του 1973 και αποχώρηση του στρατού των ΗΠΑ δύο μήνες αργότερα. Καθώς οι μάχες συνεχίστηκαν, παρά τις Συμφωνίες, το γεγονός εκείνο οδήγησε σε νέες συνομιλίες το καλοκαίρι του 1973 οι οποίες οδήγησαν σε μια ελαφρώς αναθεωρημένη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αλλά χωρίς πραγματικές αλλαγές στη συμπεριφορά των αντιπάλων.
Όλα έχουν ένα τέλος...
Παρά τα χρόνια που ξοδεύτηκαν σε- δήθεν- διπλωματικές προσπάθειες, η «ειρήνη» στο Βιετνάμ τελικά «επιβλήθηκε» με την κατάκτηση του Νότου από τους κομουνιστές, πριν από ακριβώς 50 χρόνια, τον Απρίλιο του 1975. Αντίτιμο; Περίπου 810.000 νεκροί στην πλευρά των Πλανηταρχών και των δορυφόρων τους και 1.200.000 νεκροί που δεν πρόλαβαν να δουν όλο το Βιετνάμ να ντύνεται στα «κόκκινα». Κι όλοι αυτοί καταγράφονται στους ενόπλους. Οι άμαχοι; Από 500.000 μέχρι 2.000.000. και πάλι οι αριθμοί δεν είναι ξεκάθαροι…
«Όταν οι ουλές απ’ τις λαβωματιές κλείνουν στο πρόσωπο του κόσμου και μες στους λάκκους που ‘καψε η πυρκαγιά δένει τα πρώτα της μπουμπούκια η ελπίδα κι οι νεκροί μπορούν να γείρουν στον πλευρό τους και να κοιμηθούν δίχως παράπονο ξέροντας πως δεν πήγε το αίμα τους τού κάκου»… σε στρογγυλό τραπέζι κάθισαν και τα είπαν οι φονιάδες τους…
Γιατί ο Τραμπ θέλει να μείνει έξω από τη σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν και πώς αυτό μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο
Πώς η κρίση στη Μέση Ανατολή θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία; Ο καθοριστικός παράγοντας και το βάρος στα νοικοκυριά
Οι πρώτες «πασοκικές» σειρές στην Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ, το αφήγημα Μητσοτάκη για ένα νέο 2015, ο δραστήριος Δούκας και το τέλος των ΕΣΠΑ από το ΕΚΚΟΜΕΔ
Πέντε συμπεράσματα από την ομιλία Μητσοτάκη στο «γαλάζιο» ακροατήριο - Τι είπε για τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.ethnos.gr