Επαναλαμβάνεται η «διπλωματία των σεισμών»;

Οι καταστροφικοί σεισμοί σε Τουρκία και Συρία προκαλούν αισθήματα συγκίνησης σε όλο τον κόσμο. Οι πολίτες στην Ελλάδα (πλην -κάποιων- Λακεδαιμονίων...) με κάθε τρόπο εκφράζουν την συμπαράσταση τους. Η ελληνική Πολιτεία το ίδιο. Εκφράζουμε οδύνη και την αλληλεγγύη μας στον τουρκικό λαό και την κυβέρνηση του.  

Δεν (πρέπει να) προσφέρουμε βοήθεια για να δείξουμε κάποια τυχόν "ανωτερότητα μας" έναντι της άλλης πλευράς. Ούτε διότι (πρέπει να) περιμένουμε κάποια πολιτικά ή διπλωματικά ανταλλάγματα. Το κάνουμε γιατί είμαστε άνθρωποι. Οι σεισμοί και οι φυσικές καταστροφές δεν έχουν πολιτικά σύνορα. Μας αφορούν εξίσου όλους. 

Τρία μόλις χρόνια μετά την κρίση στα Ίμια, έγινε φονικός σεισμός στην βορειοδυτική Μικρά Ασία με επίκεντρο το Ίσμιτ (Νικομήδεια). Η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν άμεση. Έστειλε για πρώτη φορά κλιμάκια διασωστών και ανθρωπιστική βοήθεια. Η πράξη αυτή έγινε δεκτή από τους Τούρκους πολίτες, με ευγνωμοσύνη ίδια με την σημερινή. Τρεις μήνες μετά έγινε ο δυνατός σεισμός στην Αττική. Το τουρκικό κράτος έπραξε για την Ελλάδα τα αντίστοιχα.

Οι πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών αξιοποίησαν αμέσως την «ευκαιρία». Καθώς το κλίμα είχε αλλάξει, προχώρησαν σε αυτό που ονομάστηκε «διπλωματία των σεισμών». Μετά τις πρώτες επαφές, προχώρησε πιο εντατικά η συνεργασία σε θέματα «χαμηλής πολιτικής» (οικονομία, εμπόριο, τουρισμός κλπ). Αυτό οδήγησε σε μια χρυσή δεκαετία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τόσο με τις κεμαλικές δυνάμεις που κυβερνούσαν τότε την Τουρκία, όσο και στα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης από τον κ. Ερντογάν.

Είναι αλήθεια ότι αυτές οι προσπάθειες δεν ολοκληρώθηκαν με την αναγκαία επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών, μέσω διμερών διαπραγματεύσεων ή του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Όμως η περίοδος αυτή μας κληροδότησε για πολλά χρόνια συνθήκες σταθερότητας, ηρεμίας, ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. 

Αξίζει να ξαναπροσπαθήσουμε! Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και των δύο πλευρών. Δεν μπορούμε να υπονομεύουμε το μέλλον μας ξοδεύοντας τεράστιους  πόρους για υπέρογκους εξοπλισμούς, που υπερβαίνουν τους αναγκαίους για κάθε χώρα. Χρειάζεται να τους επενδύουμε σε υποδομές, που μπορούν να σώσουν ανθρώπινες ζωές.

* Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας-Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης (ΕΕνΟΕ)