Επαγγελματικός προσανατολισμός: Γιατί τα παιδιά πρέπει να συμβουλευτούν τους ειδικούς για να σχεδιάσουν το μέλλον τους

Τι λέει στο ethnos.gr η Βασιλική Κουτρούμπα, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Η μετάβαση από το Γυμνάσιο στο Λύκειο είναι από τις πιο κρίσιμες φάσεις στην εφηβεία — όχι μόνο γιατί αλλάζει το περιβάλλον, τα μαθήματα, οι καθηγητές και οι απαιτήσεις του σχολείου, αλλά γιατί αρχίζει δειλά- δειλά και η σταδιακή «χαρτογράφηση» του μέλλοντος. Οι μαθητές αρχίζουν να αναρωτιούνται: «Ποια κατεύθυνση να επιλέξω;», «Τι σπουδές μου ταιριάζουν;», «Ποιο επάγγελμα θα έχει καλές προοπτικές;», «Γιατί διαβάζω;». Κάπου ανάμεσα σε αυτές τις σκέψεις, γεννιέται η ανάγκη για υποστήριξη και συμβουλευτική.

«Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν είναι μία «πολυτέλεια» για τους μαθητές του Λυκείου. Είναι εργαλείο ζωής — και το διάστημα Γ΄ Γυμνασίου με Α΄ Λυκείου είναι το ιδανικό σημείο εκκίνησης», τονίζει στο ethnos.gr η κυρία Βασιλική Κουτρούμπα, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και τονίζει: Η συμβουλευτική και ο επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει υποστήριξη στο ταξίδι της αυτογνωσίας, ενημέρωση και ενθάρρυνση. Αυτό ακριβώς χρειάζονται οι έφηβοι όχι έτοιμες λύσεις, αλλά κατάλληλα εργαλεία για να εντοπίσουν αρχικά τη δική τους πυξίδα και έπειτα να την αξιοποιήσουν για να χαράξουν το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό μονοπάτι τους.

1. Ποια είναι η σωστή στιγμή;

Στην ηλικία των 14-16 ετών, ο μαθητής αναπτύσσει ικανότητες αφηρημένης σκέψης, ωριμάζει γνωστικά και εμπειρικά και αρχίζει να σχηματίζει μία πιο σταθερή εικόνα για τον εαυτό του. Αρχικά, είναι η περίοδος που μπορεί να διερευνήσει ενδιαφέροντα, ικανότητες, κλίσεις και να πειραματιστεί με ρόλους, να κατανοήσει τι τον εμπνέει και τι τον κουράζει. Επίσης, η έγκαιρη γνωριμία με το εκπαιδευτικό σύστημα (ΓΕΛ-ΕΠΑΛ), τα Επιστημονικά Πεδία και τους Επαγγελματικούς Τομείς τα διαφορετικά μονοπάτια σπουδών δεν σημαίνει πίεση· σημαίνει προετοιμασία. Ο μαθητής ξεκινά να συνδέει τα μαθήματα με πραγματικές εφαρμογές και να βλέπει τη γνώση μέσα από τον φακό.. του μέλλοντος.

2. Ο ρόλος της αυτογνωσίας

Πολλές αποφάσεις εφήβων δεν βασίζονται στο «τι θέλω», αλλά στο «τι περιμένουν οι άλλοι από μένα». Εδώ, ακριβώς, ο επαγγελματικός προσανατολισμός λειτουργεί σαν καθρέφτης. Μέσα από επιστημονικά εργαλεία (ερωτηματολόγια επαγγελματικού προσανατολισμού) και συμβουλευτική, οι μαθητές ανακαλύπτουν τόσο τα ενδιαφέροντά τους, τα δυνατά τους σημεία, τις ικανότητες και τις δεξιότητές τους όσο και τις αξίες και τις προτεραιότητές τους. Η αυτογνωσία σε αυτή την περίοδο, δεν καθορίζει απλώς τις σπουδές, αλλά χτίζει την ψυχική ανθεκτικότητα και την αίσθηση κατεύθυνσης και νοήματος, δύο δεξιότητες ζωτικής σημασίας για το μέλλον.

3. Η πρόληψη της «τυχαίας επιλογής»

Σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), στα ελληνικά πανεπιστήμια υπάρχουν 695.678 εγγεγραμμένοι φοιτητές, εκ των οποίων οι 361.937 είναι ενεργοί. Το ανώτατο όριο σπουδών έχει ξεπεράσει το 47,97% των φοιτητών! Ένας από τους βασικότερους λόγους που πολλοί φοιτητές εγκαταλείπουν σχολές ή δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους, είναι η λανθασμένη αρχική τους επιλογή. Όταν ένας μαθητής αρχίζει το ταξίδι του επαγγελματικού προσανατολισμού από την Γ’ Γυμνασίου, έχει τον χρόνο να καλλιεργήσει αυτογνωσία, να διερευνήσει διαφορετικά σενάρια, να αναθεωρήσει, να ρωτήσει και να πάρει απαντήσεις. Έτσι, μαθαίνει να παίρνει αποφάσεις συνειδητά και όχι αποφάσεις «της στιγμής». Για παράδειγμα, πολλοί μαθητές όταν πρέπει να επιλέξουν Πεδίο ή Τομέα αποφασίζουν με βάση τα μαθήματα που τους φαίνονται πιο εύκολα παραβλέποντας τα πραγματικά τους ενδιαφέροντα.

4. Ο ρόλος της οικογένειας

Οι γονείς συχνά αποτελούν τον πρώτο «σύμβουλο σταδιοδρομίας» του παιδιού, χωρίς να το συνειδητοποιούν. Η ενεργή συμμετοχή τους στις συνεδρίες προσανατολισμού βοηθάει και τους ίδιους να αντιληφθούν τη σημασία του να ενθαρρύνεις το παιδί να ανακαλύψει τον δικό του δρόμο και να αναπτύξει την επαγγελματική του ταυτότητα χωρίς να ασκείς επιρροή στις προτιμήσεις που εκφράζει.