Κίρκη Καραλή στο ethnos.gr: «Όταν υπάρχουν δικηγόροι που τραμπουκίζουν, απειλείται η ίδια η δικαιοσύνη»

Με φρέσκια σκηνοθετική ματιά και ένα εξαιρετικό καστ, η Κίρκη Καραλή διασκευάζει το θρυλικό έργο μυστηρίου «Ποντικοπαγίδα» της Αγκάθα Κρίστι, το μακροβιότερο έργο στην ιστορία του παγκόσμιου θεάτρου, που παίζεται συνεχώς στο West End από τo 1952 έως σήμερα. Η τολμηρή και αντισυμβατική, όπως έχει αποδείξει με τις επιλογές της, σκηνοθέτιδα μεταφέρει το πιο πολυπαιγμένο έργο της συγγραφέως από τα 50’s κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '90, σε μια απομονωμένη πανσιόν της ελληνικής επαρχίας.

Οκτώ ήρωες -Μάριος Αθανασίου, Πηνελόπη Αναστασοπούλου, Ράνια Οικονομίδου, Δημήτρης Πετρόπουλος, Νίκος Πολυδερόπουλος, Βαγγέλης Σαλευρής, Χάρης Τζωρτζάκης και Σάννυ Χατζηαργύρη- που όλοι τους κρύβουν ένα μυστικό, βρίσκονται αντιμέτωποι με σκληρές αλήθειες και επικίνδυνα ψέματα. Ο φόβος τους κυκλώνει και ένας δολοφόνος βρίσκεται ανάμεσά τους. Μια ιστορία εκδίκησης με μεγάλες ανατροπές, έξυπνα τεχνάσματα και μια ποντικοπαγίδα που περιμένει το επόμενο θύμα της.

Η πάρασταση παρουσιάζεται, με μεγάλη επιτυχία, για τρίτη θεατρική σεζόν στον Νέο Ακάδημο. Ένα ευχάριστο έργο, με ενδιαφέρουσες εναλλαγές από το χιούμορ στο μυστήριο και τούμπαλιν. «Η Αγκάθα Κρίστι είναι πάντα εγγύηση για τους θεατές και μάλιστα πολλοί φανατικοί θαυμαστές της είναι ικανοί να πηγαίνουν σε κάθε ανέβασμα των έργων της, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι γνωρίζουν πολύ καλά την εξέλιξη της πλοκής. Ούτε η ίδια η Κρίστι δεν πίστευε στην επιτυχία αυτού του έργου της, όμως, τελικά κάποια έργα λειτουργούν ερήμην των συγγραφέων τους. Στη δική μας εκδοχή του έργου, το ότι τονίζεται λίγο παραπάνω το χιουμοριστικό στοιχείο -που η ίδια η συγγραφέας είχε εισάγει στο κείμενό της-, νομίζω ό,τι δημιουργεί ένα θετικό κλίμα για την επιτυχία της παράστασης» αναφέρει η Κίρκη Καραλή στο ethnos.gr.

Τι σας έκανε να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο έργο της Αγκάθα Κρίστι;

Νομίζω είναι στοίχημα να τα βάζεις με τα πολύ παιγμένα κείμενα. Θέλησα, όμως, λίγο να την «πειράξω». Όχι απειλώντας την πλοκή της, φυσικά. Αλλά φέρνοντάς την πιο κοντά στον τόπο και το χρόνο του σημερινού θεατή της. Προσωπικά, πέρασα καλά κι ελπιζώ ν' ανταποκρινόμαστε και στις προσδοκίες των φανατικών της.?

Τι μπορεί να προσφέρει ένα κλασικό έργο μυστηρίου στον σύγχρονο θεατή σ’ αυτές τις δύσκολες εποχές;

Γενικά μιλώντας, υποθέτω ότι αρέσει στον θεατή να παρασύρεται σε ένα μακρινό, απ’ το δικό του, σύμπαν, με την απόλαυση μιας πλοκής που δένεται και σταδιακά λύνεται, οδηγώντας στη λύτρωση. Στην περίπτωση της «Ποντικοπαγίδας», πάντως, επειδή τίθεται ένα ζήτημα παιδικής κακοποίησης, τα πράγματα δεν είναι τόσο μακρινά, όσο νομίζουμε. Κι εδώ κάποιοι άνθρωποι κατηγορούνται και κάποιοι άλλοι προσπαθούν να διαχειριστούν το τραύμα τους, όπως αντίστοιχα συμβαίνει στην ειδησεογραφική επικαιρότητα σήμερα.

Η δική σας παράσταση σε τι διαφέρει σε σχέση με άλλα ανεβάσματα;

Βρισκόμαστε σε μια ελληνική επαρχία, στα μέσα της δεκαετίας του ‘90. Με μόνο αυτή τη σκέψη και με όσες μικροαλλαγές αυτή η σκέψη επιβάλλει, το περιτύλιγμα του έργου γίνεται λιγότερο αγγλικό και περισσότερο οικείο.

Οι ηθοποιοί της παράστασης «Ποντικοπαγίδα» (Copyright: Πάτροκλος Σκαφίδας)

Ποια η σχέση σας με τον κόσμο των αστυνομικών μυθιστορημάτων;

Ομολογώ ότι δεν είμαι λάτρης της μυθοπλασίας γύρω απ’ το έγκλημα, ενώ μ’ αρέσει πάρα πολύ να διαβάζω για αληθινά, παλιά και νέα, εγκλήματα. Προτιμώ να ψάχνω πληροφορίες για έναν πραγματικό δολοφόνο, για το προφίλ του, τις συνθήκες που τον οδήγησαν στο κακό και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής του, γιατί η ζωή ξεκάθαρα ξεπερνάει τη φαντασία σε ζητήματα ζωής και θανάτου. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως δε γοητεύομαι από συγγραφείς του βεληνεκούς μιας Αγκάθα Κρίστι. Μην ξεχνάμε πως εκτός του ότι ανήκει στους δημιουργούς που διαμόρφωσαν καταλυτικά την εξέλιξη του αστυνομικού μυθιστορήματος, είναι και η δημοφιλέστερη συγγραφέας όλων των εποχών. Οι πωλήσεις των έργων της έχουν ξεπεράσει τα δύο δισεκατομμύρια στην αγγλική γλώσσα και σε μεταφράσεις.

Γιατί προτιμήσατε τη σκηνοθεσία σε σχέση με την υποκριτική;

Πιστεύω ότι δυσκολεύομαι να αφήνω τα ηνία του εαυτού μου αλλού κι αυτό είναι προϋπόθεση για έναν ηθοποιό. Να δείχνει εμπιστοσύνη και να αφήνεται. Νιώθω περισσότερη ασφάλεια έχοντας τον έλεγχο, αν και στο θέατρο, αυτός ο έλεγχος, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει, είναι μια ψευδαίσθηση που έχουμε όλοι τον καιρό των προβών. Η στιγμή της παράστασης, καλώς ή κακώς, είναι αποκλειστικά στον έλεγχο των ηθοποιών της.

Έχετε δικαιωθεί από τις επαγγελματικές σας επιλογές;

Δεν ξέρω τι ακριβώς συνιστά δικαίωση. Αν εννοούμε να μη νιώθω ντροπή ή άλλα άσχημα συναισθήματα για πράγματα που έχω φτιάξει, ναι, κατά 95% δεν νιώθω. Υπάρχει κι ένα 5%, όμως, που θα τροφοδοτεί επιτυχώς τις αναζητήσεις, τις ανησυχίες, τους επαναπροσδιορισμούς μου, αλλά και πολλές μελλοντικές αρνήσεις μου. Αφού απ’ τα λάθη μας μόνο μαθαίνουμε…

Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τον χειμώνα που μας περιμένει; Πώς τη βγάζει καθαρή ένας καλλιτέχνης αυτή την εποχή;

Αναρωτιέμαι πώς τη βγάζει ο μέσος πολίτης σήμερα καθαρή και πώς θα τη βγάλει ως το επόμενο καλοκαίρι. Κάθε χρονιά ακούμε πως τα δύσκολα περνάνε από μέρα σε μέρα και κάθε χρονιά μειώνεται κάτι ακόμα απ’ όσα θεωρούσαμε δεδομένα την προηγούμενη. Να κλείσουμε τα φώτα, να χαμηλώσουμε τη θέρμανση, να ψωνίσουμε το μισό καλάθι του σούπερ μάρκετ, να παραχωρήσουμε κάποιες ακόμη απ’ τις ελευθερίες μας, να χαμηλώσουμε λίγο ακόμη τη φωνή μας όταν αντιδρά. Ο καλλιτέχνης δεν είναι ούτε σε καλύτερη ούτε σε χειρότερη μοίρα σήμερα, απ' όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως, έχει την ευθύνη και τη δυνατότητα να μιλήσει πιο δυνατά, γιατί διαθέτει το ισχυρό φίλτρο της τέχνης, όποιας κι αν είναι. Αξιώνεται να μπορεί να μιλάει πιο βαθιά και πιο πυρηνικά στους άλλους ανθρώπους.

Ποιες είναι οι σκέψεις σας, όταν φέρνετε στο μυαλό σας τους Έλληνες πολιτικούς;

Όταν ακούω τυχαία στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο τους πολιτικούς με τους πολλούς σταυρούς στις εκλογές, αναρωτιέμαι συνήθως αν μας τρολάρουν. Ακούγονται ακραίες φράσεις που ωραιοποιούν με προκλητικό τρόπο τη δυστυχία των συμπολιτών μας. Ντρέπομαι!

«Η γενιά μου είναι πολιτικοποιημένη, αλλά είναι και πολύ φοβισμένη»

Πιστεύετε ότι ανήκετε σε μια πολιτικοποιημένη γενιά;

Η γενιά μου είναι πολιτικοποιημένη, αλλά είναι και πολύ φοβισμένη για το αν θα τα καταφέρει την επόμενη μέρα. Ωστόσο, το να τα καταφέρουμε να βγούμε από τη δυστοπία που μας επιβάλλεται, είναι μονόδρομος.

Τον τελευταίο καιρό βλέπουμε πολλές γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, απαγόρευση των αμβλώσεων στην ΗΠΑ, ενώ στο Ιράν δολοφονήθηκε μία νεαρή κοπέλα μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών, επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της. Τι χρειάζεται τελικά μια γυναίκα για ν' αντιμετωπίζεται ισότιμα και ισάξια;

Χρειάζεται να ακούγεται η φωνή της, να ενώνεται με άλλες γυναικείες φωνές και να συντονίζονται μαζί της όλες οι φωνές, ανεξαρτήτως φύλου. Να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας κάθε μέρα, να τον διορθώνουμε ακόμη και στο παραμικρό αστείο που εμπεριέχει κάποιου είδους σεξισμό. Να μεγαλώνουμε παιδιά που δεν οριοθετούν αξίες, δυνατότητες, ικανότητες και ευκαιρίες με βάση το φύλο. Είναι πολλά σήμερα τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η γυναίκα που βρίσκει το κουράγιο να καταγγείλει την κακοποίησή της, από την αστυνομική αυθαιρεσία και την υποστελέχωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, μέχρι την έλλειψη κοινωνικών δομών και τις μακροχρόνιες νομικές διαδικασίες για την τελεσίδικη καταδίκη των δραστών.

Ποια η γνώμη σας για τις εξελίξεις στα ζητήματα του #MeToo στη χώρα μας;

Είναι σαν ν' άνοιξε ο ασκός του Αιόλου και μετά κάποιος έβαλε μια τάπα. Όταν υπάρχουν δικηγόροι που τραμπουκίζουν, απειλείται η ίδια η δικαιοσύνη, γιατί εκφοβίζεται κάθε νέα στόμα που θέλει να ανοίξει και να μιλήσει για όσα έχει περάσει. Δεν υπάρχει, ακόμα, δυστυχώς, ο εύκολος δρόμος για τα θύματα. Αν και πάντα, οι περισσότεροι θα είμαστε ολόπλευρα μαζί με τα θύματα.

Πώς ορίζετε την ευτυχία; Γενικά, είστε άνθρωπος που ελπίζει;

Ελπίζω από τη μια και από την άλλη δεν ελπίζω τίποτα. Εύχομαι η αυριανή μέρα να έχει καλύτερες προοπτικές, αλλά δεν μπορώ να ζήσω περιμένοντάς τις. Δεν πέφτει τίποτε από τον ουρανό. Όσο για την ευτυχία, εκτός των απλών καθημερινών πραγμάτων που όταν πάψεις να τα θεωρείς δεδομένα γίνονται υπέροχα, αν είσαι τυχερός, αποκτά μερικές φορές και ονοματεπώνυμο. Κάποιου άλλου, φυσικά. Που η ύπαρξή του ομορφαίνει κάθε στιγμή, όσο δύσκολη κι αν είναι.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ