Luigi Mangione: Οι σφαίρες που τρύπησαν την καρδιά του συστήματος και άγγιξαν την ψυχή της Αμερικής

Η ζωή και η πτώση του Luigi Mangione (Λουίτζι Μαντζιόνε), του ανθρώπου που κατηγορείται για τη δολοφονία του ισχυρού CEO της UnitedHealthcare, Brian Thompson, μεταφέρεται στο θεατρικό σανίδι, με τίτλο «Luigi the Musical». Πρόκεται για ενα σατιρικό μονόπρακτο που γεννήθηκε μέσα από μία από τις πιο σοκαριστικές υποθέσεις της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας και έρχεται να ταράξει τα νερά όχι μόνο της τέχνης αλλά και της πολιτικής και κοινωνικής συζήτησης στις ΗΠΑ. Οι πέντε πρώτες παραστάσεις εξαντλήθηκαν μέσα σε μια μέρα και μια έκτη προστέθηκε, τον Ιούλιο, στο Σαν Φρανσίσκο.

Ο ηθοποιός Τζόνι Στάιν, που ενσαρκώνει τον Mangione στη σκηνή, υποστηρίζει ότι η παράσταση δεν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ούτε την αντισυστημική οργή ούτε το μαζικό ρεύμα συμπάθειας που έχει δημιουργηθεί προς το πρόσωπο του κατηγορούμενου. «Πρόκειται για μια ευκαιρία να θέσουμε ερωτήματα γύρω από δύσκολα ζητήματα» είπε σε συνέντευξη που έδωσε στο CNN. Και τα ζητήματα αυτά δεν είναι λίγα.

Ποιος είναι ο Luigi Mangione;

Ο Luigi Mangione, σήμερα 27 ετών, προέρχεται από μία από τις πλέον επιφανείς οικογένειες της Βαλτιμόρης. Μια δυναστεία με βαθιές ρίζες στον χρηματοοικονομικό και κοινωνικό ιστό του Μέριλαντ. Οι παππούδες του, οξυδερκείς επενδυτές σε ακίνητα, δεν αγόραζαν απλώς γη, αλλά επένδυαν σε κύρος και επιρροή. Απέκτησαν country clubs και ιστορικά κτήματα, συμμετείχαν σε διοικητικά συμβούλια, στήριζαν πολιτιστικά ιδρύματα και είχαν άμεση πρόσβαση σε δημάρχους και κυβερνήτες. Για δεκαετίες, το επώνυμο του σήμαινε λεφτά, πρόσβαση, επιρροή.

Με μία πρώτη ματιά, ο Luigi Mangione έμοιαζε ότι είχε μια λαμπρή και ήρεμη ζωή. Ήταν αριστούχος απόφοιτος του ελίτ ιδιωτικού σχολείου Gilman, με σπουδές στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας, και καριέρα στον τομέα της τεχνολογίας. Όλα τα εξωτερικά σημάδια έδειχναν επιτυχία. Όμως πίσω από αυτό το προνομιούχο προσωπείο κρυβόταν μια ιστορία βαθιάς προσωπικής δοκιμασίας και αυξανόμενης οργής.

Ο νεαρός άντρας υπέφερε επί χρόνια από έντονο χρόνιο πόνο στην πλάτη, που επηρέαζε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του. Παρότι υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση, φαινόταν πως οι επιπτώσεις ήταν περισσότερο ψυχοφθόρες παρά ανακουφιστικές. Σε δημοσιεύσεις του, σε ψηφιακές πλατφόρμες, αναφερόταν συχνά σε «εγκεφαλική θολούρα» (brain fog), εξάντληση και ένα αίσθημα αδυναμίας που τον απομόνωνε σταδιακά από κοινωνικές δραστηριότητες. Ωστόσο, τίποτα δεν τον τραυμάτισε τόσο όσο η εμπειρία της ίδιας του της μητέρας, η οποία διαγνώστηκε με σοβαρή ασθένεια. 

Σύμφωνα μ' ενδείξεις, επρόκειτο για μια μορφή καρκίνου ή αυτοάνοσου νοσήματος. Παρότι η οικογένεια διέθετε πόρους και ασφαλιστική κάλυψη, η πραγματικότητα που αντιμετώπισαν ήταν σοκαριστική. Η ασφαλιστική εταιρεία στην οποία ήταν ενταγμένη, η UnitedHealthcare, αρνήθηκε κρίσιμες θεραπείες ή τις καθυστέρησε επ’ αόριστον, επικαλούμενη «ατεκμηρίωτα κριτήρια», σύμφωνα με το περιβάλλον του Mangione.

Η απόγνωση του Luigi μεγάλωνε με κάθε τηλεφώνημα σε ασφαλιστικό εκπρόσωπο, με κάθε έγγραφο που γύριζε πίσω χωρίς έγκριση, με κάθε εβδομάδα που περνούσε χωρίς την κατάλληλη φροντίδα για τη μητέρα του. Οι ελπίδες τους θρυμματίζονταν, όχι λόγω της επιστήμης, αλλά εξαιτίας της εμπορευματοποίησης της υγείας. Η μητέρα του υπέφερε, και τελικά –όπως αναφέρουν πηγές κοντά στον Mangione– απεβίωσε χωρίς να έχει ποτέ της λάβει την πλήρη θεραπεία που της είχαν προτείνει οι γιατροί.

Για τον ίδιο, αυτή η εμπειρία ήταν καθοριστική. Ενα σημείο χωρίς επιστροφή. Η εικόνα της μητέρας του, καθηλωμένης στο κρεβάτι, με τον χρόνο να εξαντλείται και τη φροντίδα να μετατίθεται από έγκριση σε έγκριση, έγινε η απόδειξη πως το σύστημα δεν λειτουργεί για τον άνθρωπο αλλά για τα κέρδη. Οργισμένος, ο Luigi άρχισε να βλέπει τις ασφαλιστικές εταιρείες όχι ως υποστηρικτές της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά ως «παράσιτα» που πλουτίζουν πάνω στον ανθρώπινο πόνο.

Μια εν ψυχρώ εκτέλεση με μήνυμα

Ήταν Τρίτη πρωί, 10 Δεκεμβρίου 2024, λίγο πριν τις 8:00 π.μ., όταν ο Brian Thompson, Διευθύνων Σύμβουλος της UnitedHealthcare, βγήκε από την πλαϊνή είσοδο του ξενοδοχείου Four Seasons στο Midtown Manhattan για να επιβιβαστεί στην αλεξίσφαιρη μαύρη Cadillac που τον μετέφερε καθημερινά στο κεντρικό γραφείο της εταιρείας. Δεν πρόλαβε να φτάσει μέχρι το αυτοκίνητο. Μέσα στο υπόγειο γκαράζ του ξενοδοχείου, τον περίμενε ο Luigi Mangione, μεταμφιεσμένος σε οδηγό Uber με τσάντα παραλαβής φαγητού και χειρουργική μάσκα.

Σύμφωνα με τις κάμερες ασφαλείας, ο Mangione πλησίασε ήρεμα, χωρίς καμία προειδοποίηση. Τράβηξε ένα Glock 19, προσαρμοσμένο με σιγαστήρα, και πυροβόλησε πέντε φορές. Δύο στο στήθος, μία στον λαιμό, και δύο στο κεφάλι. Όπως αναφέρουν οι ιατροδικαστές, ο Thompson ήταν ήδη νεκρός προτού το σώμα του αγγίξει το δάπεδο.

Οι κάλυκες που βρέθηκαν στο σημείο ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστοι. Πάνω τους είχαν χαραγμένες με λέιζερ λέξεις όπως «Άρνηση», «Καθυστέρηση», «Αναβολή», συμβολίζοντας τις πιο διαβόητες πρακτικές των ασφαλιστικών εταιρειών όταν απορρίπτουν ή αναβάλλουν τη χορήγηση θεραπείας. Ήταν, όπως δήλωσε αργότερα η αστυνομία της Νέας Υόρκης, μια «εν ψυχρώ εκτέλεση με συμβολικό φορτίο σχεδόν καλλιτεχνικό, ενοχλητικά σχεδιασμένο».

Ο Brian Thompson, 52 ετών, ήταν μια από τις πιο ισχυρές φυσιογνωμίες στον τομέα της ιδιωτικής υγείας στις ΗΠΑ. Ανέλαβε τα ηνία της UnitedHealthcare το 2021, και σε λιγότερο από μία δεκαετία αύξησε τα κέρδη της εταιρείας κατά 300%. Υπήρξε οραματιστής των «AI-driven claim decisions» – του συστήματος που χρησιμοποιούσε τεχνητή νοημοσύνη για ν' αποφασίσει ταχύτερα την έγκριση ή απόρριψη αιτήσεων κάλυψης. Όμως, σύμφωνα με ομαδικές αγωγές που βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη, το σύστημα αυτό απέρριπτε σχεδόν 1 στις 3 αιτήσεις θεραπείας, πολλές φορές χωρίς να έχει εξετάσει ατομικά την περίπτωση του ασθενούς. Για τους υποστηρικτές του, ήταν ένας πραγματιστής που εκσυγχρόνιζε ένα γερασμένο σύστημα. Για τους επικριτές του – κι εν τέλει για τον Mangione – ήταν ένας τεχνοκράτης που έπαιζε με ανθρώπινες ζωές.

Ο συμβολισμός της επίθεσης και η αντίδραση

Ο Mangione δεν προσπάθησε να διαφύγει. Παρέμεινε στον χώρο, παρέδωσε το όπλο και περίμενε τη σύλληψή του καθισμένος στο πάτωμα. Οι εισαγγελικές αρχές χαρακτήρισαν την πράξη «εγχώρια τρομοκρατία με ταξικό κίνητρο» και δήλωσαν ότι πρόκειται για επίθεση σε θεσμικό επίπεδο. Ο ίδιος ο Πρόεδρος εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας ότι «η δικαιοσύνη δεν επιτυγχάνεται με δολοφονίες» και πως «οι δημοκρατίες δεν επιτρέπουν την εκδίκηση».

Παρά ταύτα, ο απόηχος στο κοινό ήταν βαθιά διχαστικός. Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες εξέφρασαν όχι μόνο κατανόηση, αλλά και στήριξη στον Mangione. Πλατφόρμες όπως το X (πρώην Twitter) και TikTok γέμισαν με βίντεο χρηστών που περιέγραφαν παρόμοιες ιστορίες για απορριφθείσες θεραπείες, για γονείς που πέθαναν περιμένοντας έγκριση, για παιδιά που αρρώστησαν επειδή «το σύστημα ήθελε άλλες 12 εργάσιμες».

Το hashtag #FreeLuigi έγινε πρώτο trend σε δεκάδες χώρες, ενώ η μορφή του Mangione τυπώθηκε σε μπλουζάκια, κούπες, αφίσες και γκράφιτι σε πόλεις όπως το Λος Άντζελες, το Σικάγο και το Βερολίνο. Στους δρόμους του Μπρούκλιν, εμφανίστηκαν γκράφιτι με τη μορφή του και τη φράση: «Ένας νεκρός CEO δεν ισούται με δικαιοσύνη – αλλά τράβηξε την προσοχή σας».

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει απαγγείλει στον Mangione κατηγορίες για προμελετημένη δολοφονία, τρομοκρατική ενέργεια με πολιτικό κίνητρο, πλαστογραφία κρατικών εγγράφων (σχετικά με την ψεύτικη ταυτότητα Uber) και παρέμβαση σε κρίσιμες υποδομές (λόγω της επίπτωσης που είχε η δολοφονία στις αγορές και τον κλάδο υγείας). Η Γενική Εισαγγελέας Pam Bondi δήλωσε πως το υπουργείο Δικαιοσύνης θα επιδιώξει τη θανατική ποινή, λέγοντας: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε την πολιτική βία να γίνεται εργαλείο απονομής "λαϊκής" δικαιοσύνης».

Οι συνήγοροί του, ωστόσο, επιμένουν πως πρόκειται για πολιτική δίκη με σκοπό την παραδειγματική τιμωρία. «Ο Luigi Mangione είναι το πρόσωπο της αγανάκτησης που νιώθουν εκατομμύρια Αμερικανοί. Αντί να τον ακούσετε, θέλετε να τον εκτελέσετε. Γιατί σας είναι πιο εύκολο να φιμώσετε τον αγγελιοφόρο, παρά να αντιμετωπίσετε το μήνυμά του».

Όταν μία τραγωδία γίνεται εμπορική επιτυχία

Η υπόθεση του Luigi Mangione έχει πάψει προ πολλού ν' ανήκει αποκλειστικά στις αίθουσες των δικαστηρίων. Ανήκει πλέον στο συλλογικό ασυνείδητο μιας χώρας που φλέγεται από θυμό, ενοχή και καταπιεσμένη ελπίδα. Η εικόνα του Mangione – ένα μίγμα παθητικού προσώπου και ενεργής βίας – έχει μετατραπεί σε πολιτισμικό είδωλο. Η ιστορία του νέου μιούζικαλ είναι τοποθετημένη μέσα στην ίδια φυλακή όπου κρατήθηκε για ένα διάστημα ο Sean "Diddy" Combs και ο απατεώνας των κρυπτονομισμάτων Sam Bankman-Fried. Αναμειγνύει σάτιρα, δράμα με ρυθμούς gospel, techno και ιταλικής όπερας. Και το κοινό γελά. Και μετά σωπαίνει. Και μετά κλαίει.

Πολλοί το αποκαλούν μια σύγχρονη εκδοχή αρχαίας τραγωδίας, όχι επειδή μιμείται, αλλά επειδή, όπως και τότε, κοιτά κατάματα τις πληγές της κοινωνίας. Ο Luigi Mangione έχει γίνει σύμβολο χωρίς συναίνεση. Δεν ζήτησε να γίνει αφίσα, δεν ζήτησε hashtags. Δεν έκανε δηλώσεις, δεν κατέθεσε μανιφέστα. Και ίσως γι’ αυτό ακριβώς έγινε πιο ισχυρός.

Ο καθένας βλέπει μέσα του ό,τι θέλει να πολεμήσει ή να υπερασπιστεί. Για κάποιους, είναι ένας ψυχρός δολοφόνος. Για άλλους, ένας απελπισμένος γιος. Για πολλούς, ένας απαραίτητος ήρωας σ' έναν κόσμο όπου ο θάνατος της μητέρας σου δεν είναι είδηση, αλλά η τυπική συνέπεια μιας διαδικασίας που «πήρε χρόνο».

Και όσο το πολιτικό κατεστημένο τον παρουσιάζει σαν παράδειγμα προς αποφυγήν, τόσο ο λαός τον ανακηρύσσει παράδειγμα προς μελέτη. Και όπως συμβαίνει σε κάθε αληθινή τραγωδία, ο θάνατος δεν είναι ποτέ το τέλος. Το πραγματικό φινάλε είναι η σιωπή που ακολουθεί, όταν δεν μένει τίποτα πια να ειπωθεί και τίποτα που να μπορεί ν' αγνοηθεί.

Διαβάστε ακόμη

Βίντεο - ντοκουμέντο πριν τη δολοφονία του Πολωνού καθηγητή στην Αγία Παρασκευή

Η απανθρωπιά δεν έχει τέλος: Τουλάχιστον 29 Παλαιστίνιοι νεκροί από πυρά ενώ περίμεναν διανομή βοήθειας στη Γάζα

Τουρκία κατά Spotify: Έρευνα για αθέμιτο ανταγωνισμό - Το κατηγορούν για στόχευση της Εμινέ Ερντογάν

Ανάληψη... με 2,10 ευρώ: Τι συμβαίνει με τις χρεώσεις από τα ATM της Τράπεζας Πειραιώς και της Cashflex