Καραολής και Δημητρίου: Ο μαρτυρικός τους θάνατος θα στιγματίζει για πάντα τους Βρετανούς

Μια μέρα σαν σήμερα, 10 Μαΐου του 1956, εκτελούνται στην Κύπρο από τους βρετανούς αποικιοκράτες οι Καραολής και Δημητρίου. Ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου ήταν τα πρώτα μέλη της ΕΟΚΑ που εκτελέστηκαν δι’ απαγχονισμού.
Ο Μιχαλάκης Καραολής γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιχώρι της Λευκωσίας και ήταν το τέταρτο παιδί του Σάββα και της Παναγιώτας Καραολή. Αποφοίτησε από την Αγγλική Σχολή Λευκωσίας με υποτροφία και διορίστηκε στο δημόσιο. Ασχολήθηκε και με τον στίβο ως αθλητής του ΑΠΟΕΛ. Εντάχθηκε από τους πρώτους στην ΕΟΚΑ και πήρε μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα με την ομάδα του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη.

Στις 28 Αυγούστου 1955, μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου σκότωσαν τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλλή, την ώρα που παρακολουθούσε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ. Ο Παναγιώτου διέφυγε, ενώ ο Καραολής συνελήφθη σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις και φυλακίστηκε. Στις 28 Οκτωβρίου καταδικάσθηκε σε θάνατο, παρότι η σφαίρα που σκότωσε τον ελληνοκύπριο αστυνομικό ήταν από το όπλο του Παναγιώτου. Οι Άγγλοι δεν του συγχώρησαν ότι κατά τη διάρκεια της ανάκρισης δεν είχε αποκαλύψει τους συναγωνιστές του.
Ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στον Άγιο Μάμα Λεμεσού και καταγόταν από πάμπτωχη πολυμελή οικογένεια. Φοίτησε για τρία χρόνια στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αμμοχώστου και στη συνέχεια έπιασε δουλειά σε κατάστημα εκρηκτικών και κυνηγετικών ειδών. Από μικρός αναμίχθηκε στον συνδικαλισμό και διατέλεσε γραμματέας της Συντεχνίας Αχθοφόρων. Νεαρός αγωνιστής της ΕΟΚΑ, πρωτοστάτησε στην αρπαγή οπλισμού από τις κατοχικές αρχές της Αμμοχώστου. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες σχεδόν μόνο με κυνηγετικά. Στις 22 Νοεμβρίου 1955 κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σίντνεϊ Τέιλορ. Συνελήφθη και καταδικάσθηκε σε θάνατο.

Στις 10 Μαΐου 1956, ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας. Η γενναία στάση τους μπροστά στους δημίους τους και το γεγονός της θανάτωσής τους προκάλεσαν παγκόσμια αντίδραση και κατακραυγή. Την προηγούμενη μέρα (9 Μαΐου 1956) στην Αθήνα, 4 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών, που ζητούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Δες μέσα σε 1' πόσα μπορείς να εξοικονομήσεις στην ασφάλεια του αυτοκινήτου σου!σύγκριση ανάμεσα σε 27 ασφαλιστικές εταιρίες

«Λυπάμαι που δε θα δω την Κύπρο μας ελεύθερη, όμως δε με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα στην σκλαβιά. Γεια σας.» είχε πει ο Ανδρέας Δημητρίου στο άκουσμα της καταδικαστικής απόφασης.
Σε γράμμα του προς την οικογένεια του, ο Μιχαλάκης Καραολής έγραφε: «Τα ελληνόπουλα δεν ξέρουν μόνο πως πρέπει να ζουν, ξέρουν και πώς να πεθαίνουν και πως την πατρίδα να τιμούν». Τα σώματά τους ενταφιάστηκαν μέσα στη φυλακή και δεν παραδόθηκαν στις οικογένειες τους.