Γεώργιος Παπανδρέου: Σπουδαιότερη η νίκη του ως νεκρός – Πώς έγινε το σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα μέσα από τον τάφο

Το όνομά του, Γεώργιος Παπανδρέου. Ο πολιτικός που πέτυχε σπουδαιότερη η νίκη ως νεκρός. Πώς έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα μέσα από τον τάφο.

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 1η του Νοεμβρίου του 1968, όταν γίνεται γνωστή η είδηση του θανάτου του Γεωργίου Παπανδρέου. Ο Γέρος της Δημοκρατίας «έφυγε» εν μέσω σκληρής δικτατορίας.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν εξέχουσα πολιτική προσωπικότητα του τόπου μας, που «πρόσφερε» στην Ελλάδα δυο πρωθυπουργούς: Διετέλεσε πρωθυπουργός ο ίδιος, ο γιος του Αντρέας και ο εγγονός του Γιώργος.
Επίσης, ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν ένα από τα τρία βασικά πολιτικά πρόσωπα που κυριάρχησαν στην Ελλάδα μεταπολεμικά. Τ άλλα δύο; Κωνσταντίνος Καραμανλής και Αντρέας Παπανδρέου.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου, γιος παπά από το Καλέτζι Αχαΐας, του Παπαντρέα Σταυρόπουλου (κράτησε ως επώνυμο το Παπαντρέας), σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο· βρέθηκε στα πολιτικά πράγματα της χώρας όταν διορίστηκε νομάρχης Λέσβου το 1915 και το 1923 όταν εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Λέσβου επικεφαλής του συνδυασμού Φιλελευθέρων – Δημοκρατικών.

Δεινός ρήτωρ, με ένα σαρκαστικό καταλυτικό χιούμορ, θα εκλεγεί πολλές φορές βουλευτής, θα διοριστεί υπουργός, δυο φορές αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και θα χρηματίσει δυο φορές πρωθυπουργός για όχι μεγάλα, αλλά σημαδιακά διαστήματα: από τις 18 Οκτωβρίου του 1944 Μαΐου μέχρι τις 3 Ιανουαρίου του 1945, από τις 8 Νοεμβρίου του 1963 μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων του ίδιου χρόνου και από τις 19Φεβρουαρίου του 1964 μέχρι τις 15 Ιουλίου του 1965, όταν και ανατράπηκε με βασιλικό – συνταγματικό πραξικόπημα: την διαβόητη Αποστασία!

Κι ενώ οι οπαδοί του, τον χαρακτήρισαν Γέρο της Δημοκρατίας, οι αντίπαλοί του έχουν να του προσάψουν αρκετές πολιτικές αμαρτίες, όπως τον σκοτεινό ρόλο του στα Δεκεμβριανά (κατηγορώντας τον ως πράκτορα των Βρετανών) για τον οποίο κέρδισε το προσωνύμιο Χασάπης και χρόνια μετά τον αποκαλούν Παπατζή για αθέτηση των προεκλογικών υποσχέσεών του.

Επίσης, οι αντίπαλοί του, τον κατηγορούν για ακραιφνή αντικομουνισμό! Στα Δεκεμβριανά, ο Παπανδρέου, ως πολιτικός προϊστάμενος, έδωσε διαταγή στον αστυνομικό διευθυντή Αθηνών Άγγελο Έβερτ (πατέρα του Μιλτιάδη) να ανοίξει πυρ κατά των αόπλων διαδηλωτών. Ο Παπανδρέου κατηύθυνε επίσης τις ένοπλες συγκρούσεις σε αγαστή συνεργασία με τους Βρετανούς, πετυχαίνοντας την επικράτηση των κυβερνητικών δυνάμεων.

Όμως ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν ήταν μόνο αυτά που του προσάπτουν· εξέφρασε την ελπίδα για κάτι καλύτερο, την αλλαγή, που διακήρυξε ο Αντρέας χρόνια μετά.
Ο Παπανδρέου ένωσε τον αντιδεξιό δημοκρατικό λαό στην περίοδο ’63-΄65 και θα ήταν ο αδιαφιλονίκητος νικητής στις εκλογές του ’67 αν η αμερικανοκίνητη χούντα δεν τις ματαίωνε.

Ηγέτης και μετά θάνατον!

Ο Γεώργιος Παπανδρέου σημάδεψε την πολιτική ζωή του τόπου και «έφυγε» μια μέρα σαν σήμερα, 1η Νοεμβρίου του 1968 και η κηδεία του δυο μέρες μετά, ημέρα της επετείου της πρώτης εκλογικής νίκης της Ενώσεως Κέντρου (πριν από πέντε χρόνια) αποτέλεσε το πρώτο πάνδημο συλλαλητήριο, που τρόμαξε τους Συνταγματάρχες, καθώς χιλιάδες λαού συνόδευσαν τη σορό του από τη Μητρόπολη στο Α’ Νεκροταφείο με κύριο σύνθημα «Δη μο κρα τία».

Πέντε χρόνια μετά, το μνημόσυνο του Γέρου της Δημοκρατίας, εξελίχθηκε σε τεράστια μαχητική διαδήλωση κατά της δικτατορίας με κυρίαρχα συνθήματα «Κάτω η χούντα», «ΕΣΑ - Ες - Ες Βασανιστές» γεγονός που θορύβησε και πάλι τους δικτάτορες. Μέγα πλήθος μέγα πάθος!

Και όλα, αυτά λίγες ημέρες πριν από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Ο βετεράνος πολιτικός, ο αμφιλεγόμενος και πολυσυζητημένος, αν και νεκρός, είχε γίνει το σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα!