Ο άνθρωπος που έκαψε το Ράιχσταγκ καταδικάζεται σε θάνατο – Πώς εξαπλώθηκε σαν φωτιά ο ναζισμός μέσα σε ένα βράδυ

Ο ναζισμός ήταν σαν την φωτιά: εξαπλώθηκε και έκαψε τον κόσμο ολόκληρο. Η σπίθα που έγινε πυρκαγιά, ήταν η φωτιά στο Ράιχσταγκ. Ο ολλανδός εμπρηστής, καταδικάστηκε σε θάνατο.

Το όνομά του ήταν Μαρίνους φαν ντε Λούμπε και η Ιστορία τον έχει καταχωρημένο στα μονόστηλά της με ψιλά γράμματα· ήταν ο άνθρωπος που από τους πρώτους αντέδρασε στον ναζισμό βάζοντας φωτιά στο Ράιχσταγκ. Ο Μαρίνους φαν ντε Λούμπε καταδικάστηκε σε θάνατο μια μέρα σαν σήμερα, 23 Δεκεμβρίου του 1933.

Ο Ολλανδός κομουνιστής εργάτης Μαρίνους φαν ντε Λούμπε, είχε πλούσιο ποινικό μητρώο για απόπειρες εμπρησμού, αλλά η τελευταία του ήταν η πιο εντυπωσιακή.
Ο φαν ντε Λούμπε συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο και αποκεφαλίστηκε στη λαιμητόμο τρεις ημέρες πριν κλείσει τα 25 χρόνια του· θάφτηκε σε έναν ασήμαντο τάφο στη Λειψία και ακόμα πιο βαθιά στα βιβλία της Ιστορίας…
Τι είχε κάνει ο φαν ντε Λούμπε που του κόστισε το κεφάλι;

Το ημερολόγιο έδειχνε 27η Φεβρουαρίου του 1933 και το ρολόι λίγο μετά τις 9 το βράδυ. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Βερολίνου έλαβε μια κλήση ότι το Ράιχσταγκ φλεγόταν. Το κτίριο είχε τυλιχτεί στις φλόγες και οι πυροσβέστες χρειάστηκαν περισσότερες από δύο ώρες για να το σβήσουν. Όταν η πυρκαγιά τέθηκε υπό έλεγχο, οι πυροσβέστες βρήκαν δεσμίδες εύφλεκτων υλικών σε πολλά σημεία του κτιρίου.

Σημάδι από τον Θεό...

Λέγεται, ότι στη διάρκεια που η φωτιά απειλούσε το γερμανικό κοινοβούλιο, ο νεοφώτιστος καγκελάριος της Γερμανίας, Αδόλφος Χίτλερ, δειπνούσε με τον Γιόζεφ Γκέμπελς, ο οποίος επρόκειτο να γίνει υπουργός Προπαγάνδας στη ναζιστική Γερμανία. Ο Γκέμπελς είχε λάβει ένα επείγον τηλεφώνημα που τον ενημέρωνε ότι το Ράιχσταγκ φλέγεται· στην αρχή το θεώρησε φάρσα και έκλεισε το τηλέφωνο. Καθώς όμως το τηλέφωνο χτύπησε για δεύτερη φορά, έσπευσε, ο Γκέμπελς να κοινοποιήσει τα νέα στον Χίτλερ. Ο ηγέτης των Ναζί αναφώνησε τότε λάμποντας: «Είναι σημάδι από τον Θεό». Και οι δύο έσπευσαν γρήγορα προς το Ράιχσταγκ, όπου μαζί με άλλα μέλη του ναζιστικού κόμματος έριξαν το φταίξιμο στους συνήθεις υπόπτους: «ήταν πράξη των κομμουνιστών και των σοσιαλιστών».

Σύμφωνα με τον Rudolf Diels, τον επικεφαλής της Πρωσικής Πολιτικής Αστυνομίας, ο οποίος ήταν επίσης στο Ράιχσταγκ εκείνο το βράδυ, ο Χίτλερ είχε χάσει εντελώς την ψυχραιμία του και φώναζε ότι δεν θα έδειχνε έλεος στους υπεύθυνους. Ο Ντιλς είχε υποστηρίξει ότι ο Χίτλερ ξεφώνιζε πως κάθε κομμουνιστής αξιωματούχος έπρεπε να «πυροβοληθεί όπου βρεθεί» και ότι «οι κομμουνιστές βουλευτές πρέπει να κρεμαστούν εκείνο το βράδυ».
Οι πρώτες έρευνες έδειξαν ότι η πυρκαγιά ήταν έγκλημα που διέπραξε ένας νεαρός Ολλανδός, άνεργος οικοδόμος που είχε μόλις φτάσει στη Γερμανία. Το όνομά του ήταν Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε και την τύχη του την γράψαμε πιο πάνω.

Η πυρκαγιά του Ράιχσταγκ ήταν η μεγάλη ευκαιρία για τον Χίτλερ: την επόμενη κιόλας μέρα απαίτησε και έλαβε από τον πρόεδρο Χίντενμπουργκ το «Διάταγμα πυρκαγιάς Ράιχσταγκ», που καταπατούσε τις περισσότερες πολιτικές ελευθερίες στη Γερμανία. Το διάταγμα επέτρεπε στους Ναζί να διαπράξουν μαζικές συλλήψεις κομμουνιστών, συμπεριλαμβανομένων των κοινοβουλευτικών εκπροσώπων του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Μέχρι σήμερα, οι απόψεις των ιστορικών εξακολουθούν να διίστανται σχετικά με το ποιος ήταν ακριβώς υπεύθυνος για την πυρκαγιά του Ράιχσταγκ.

Κάποιοι δεν πιστεύουν ότι ο φαν ντε Λούμπε ενήργησε μόνος, ή όπως είχαν δηλώσει οι Ολλανδοί, για να διαμαρτυρηθεί για την κατάσταση της γερμανικής εργατικής τάξης. Άλλοι ιστορικοί υποστηρίζουν με ζέση τη θεωρία που υιοθέτησε και το Κομμουνιστικό Κόμμα, ότι ο εμπρησμός σχεδιάστηκε και διατάχθηκε από τους Ναζί ως μια επιχείρηση προπαγάνδας. Ό,τι κι αν συνέβη πραγματικά, το γεγονός ήταν κομβικής σημασίας που βοήθησε τους Ναζί να εξαπλωθούν σαν τη φωτιά στο Ράιχσταγκ και να βγουν στα πεδία των μαχών του Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πέντε χρόνια μετά.