Υποβρύχιο Κουρσκ: η πρώτη σοβαρή κρίση που αντιμετώπισε ο Πούτιν είχε 118 νεκρούς

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 12 Αυγούστου του 2000, όταν το ρωσικό υποβρύχιο «Κουρκ» εξαφανίστηκε σε βάθος 108 μέτρων παρασύροντας στο θάνατο και τα 118 μέλη του πληρώματος του· ήταν η πρώτη μεγάλη κρίση επί προεδρίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Επίσημη έρευνα την οποία κατηύθυνε η ρωσική κυβέρνηση κατέγραψε, δύο χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, ότι το περιστατικό είχε προκληθεί από έκρηξης τορπίλης, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε την έκρηξη πυρομαχικών στο σκάφος.

Ωστόσο, σε μια συνέντευξη στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2021, ο πρώην διοικητής του Βόρειου Στόλου Βιάτσεσλαβ Ποπόφ ανέπτυξε μια διαφορετική θεωρία για το πώς μπορεί να συνέβη το τραγικό περιστατικό. Σύμφωνα με τον πρώην ναύαρχο, ένα υποβρύχιο του ΝΑΤΟ πλησίασε αρκετά το ρωσικό πυρηνοκίνητο σκάφος, προσέκρουσε στην πλώρη του, προκάλεσε ζημιά στον πυροσωλήνα της τορπίλης και ακολούθησε η μοιραία έκρηξη. Στη συνέχεια τα στεγανά διαμερίσματα του σκάφους πλημμύρισαν, στέλνοντας το υποβρύχιο στα βάθη της θάλασσας. Ο Ποπόφ ισχυρίστηκε ότι γνώριζε «κατά 90%» το όνομα του υποβρυχίου που ανήκε στο μπλοκ του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ωστόσο, παραδέχτηκε ότι δεν είχε επαρκή διαθέσιμα στοιχεία για να δημοσιοποιήσει την υπόθεση.

Ο Βίκτορ Κραβτσένκο, πρώην αρχηγός του ρωσικού επιτελείου Ναυτικού, συμφώνησε με τη θεωρία του Ποπόφ, σχολιάζοντας ότι: «Πιστεύω αυτή την εκδοχή της βύθισης του Κουρσκ, με βάση έμμεσες αποδείξεις». Τρία σκάφη του ΝΑΤΟ, το βρετανικό «Splendid» και τα αμερικανικά υποβρύχια «Toledo» και «Memphis», φέρεται να βρίσκονταν κοντά στη Θάλασσα Μπάρεντς εκείνη την εποχή. Ούτε η Ουάσινγκτον ούτε και το Λονδίνο παρείχαν πληροφορίες για τα σκάφη τους όταν η Μόσχα ζήτησε τις πληροφορίες.

Η ρωσική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το συμπέρασμα της επίσημης έρευνας είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα, με πολλούς αναλυτές να επισημαίνουν ότι εκείνη η περίοδος ήταν δύσκολη για τον ρωσικό στρατό. Ένας συνδυασμός της υποχρηματοδότησης του γερασμένου σοβιετικού υλικού και του χαμηλού ηθικού του ανθρώπινου δυναμικού θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει στο περιστατικό.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, είχε μόλις λίγους μήνες αναλάβει Πρόεδρος τότε και δέχτηκε το μεγαλύτερο μέρος της αρνητικής κριτικής για την τραγωδία στο «Κουρσκ». Οι αποτυχημένες προσπάθειες διάσωσης προκάλεσαν οργή και απογοήτευση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και παγκοσμίως.