Το ΠΑΣΟΚ επιλέγει προορισμό μετά την «Ιθάκη» – Η στρατηγική Ανδρουλάκη και η νέα αρχιτεκτονική της Κεντροαριστεράς

Η Χαριλάου Τρικούπη απαντά στις πολιτικές αναταράξεις που προκάλεσε το βιβλίο Τσίπρα με μια σύνθετη στρατηγική

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Η Χαριλάου Τρικούπη απαντά στις πολιτικές αναταράξεις που προκάλεσε το βιβλίο Τσίπρα με μια σύνθετη στρατηγική, επιδιώκοντας ενότητα, πρωτοβουλία και σταθερή παρουσία στον προοδευτικό χώρο.

Η κυκλοφορία του βιβλίου «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην πολιτική σκηνή, ενεργοποιώντας μηχανισμούς ανασκόπησης της προηγούμενης δεκαετίας και επαναφέροντας στο δημόσιο προσκήνιο πρόσωπα και γεγονότα που είχαν αποκτήσει σχεδόν ιστορική διάσταση.

Για το ΠΑΣΟΚ, αυτή η συγκυρία έχει κάτι περισσότερο από ιστορικό ή επικοινωνιακό ενδιαφέρον: δημιουργεί νέο υπόστρωμα συζήτησης στον χώρο της Κεντροαριστεράς, με το κόμμα να καλείται να αποδείξει ότι έχει την αντοχή, την οργανωτική συνοχή και τη στρατηγική ωριμότητα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής. Η ηγεσία αναγνωρίζει ότι το πλαίσιο που διαμορφώνεται συνιστά πρόκληση αλλά και ευκαιρία. Το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να ενισχύσει την εικόνα του ως θεσμικού πυλώνα, με σαφές αφήγημα και ιδεολογικοπολιτική συνέπεια, χωρίς να παρασυρθεί σε φραστικές αντιπαραθέσεις.

Η προσοχή στρέφεται στην ανάγκη να διατηρηθεί ζωντανή η προγραμματική ταυτότητα του κόμματος και ταυτόχρονα να αποκατασταθούν, όπου απαιτείται, ιστορικές αναφορές που ανακινήθηκαν μέσω του βιβλίου. Έτσι, το κόμμα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στον πολιτικό ρεαλισμό, την ανάγκη για θεσμική ακρίβεια και την επιθυμία του προέδρου του να διατηρήσει έναν λόγο που να εκπέμπει αυτοπεποίθηση και συνέχεια.

Η μονομέτωπη στόχευση προς τη Νέα Δημοκρατία – σταθερή πυξίδα σε ασταθές περιβάλλον

Παρά τις νέες μεταβλητές που εισήλθαν στο πολιτικό σκηνικό, η επιλογή του Νίκου Ανδρουλάκη παραμένει ξεκάθαρη: το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει τον κεντρικό του αντίπαλο. Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί σταθερά το επίκεντρο της κριτικής, όχι μόνο για λόγους πολιτικής παράδοσης αλλά κυρίως διότι η ηγεσία θεωρεί ότι η προγραμματική πρόταση του κόμματος πρέπει να συγκριθεί με το κυβερνητικό έργο. Η στρατηγική αυτή ενισχύεται από την εκτίμηση ότι η πολιτική αξιοπιστία χτίζεται με συνεχή θεσμικό και καθαρό λόγο απέναντι στο κεντρικό σύστημα εξουσίας και όχι με εσωτερικές συγκρούσεις στον προοδευτικό χώρο.

Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει προσφέρει στο ΠΑΣΟΚ ένα πρόσθετο πεδίο τεκμηριωμένης κριτικής προς τη Νέα Δημοκρατία. Η Χαριλάου Τρικούπη τονίζει ότι οι αποκαλύψεις για κακοδιαχείριση και αδιαφάνεια αποτυπώνουν τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει κρίσιμες δημόσιες δομές. Στο ΠΑΣΟΚ υποστηρίζουν ότι η προστασία των αγροτών και το θέμα των επιδοτήσεωναπαιτούν θεσμική εγρήγορση, διαφάνεια και λογοδοσία — στοιχεία που θεωρούν ότι απουσιάζουν συστηματικά από την κυβερνητική πρακτική.

Επίσης η πρόσφατη δημόσια παρέμβαση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για το ζήτημα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της στρατηγικής που ακολουθεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όταν χαρακτήρισε τη συμφωνία «θετική αλλά ημιτελή», αυτή ήταν υπενθύμιση ότι το ΠΑΣΟΚ είχε ήδη καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις και είχε δημιουργήσει διαύλους με τους κοινωνικούς εταίρους πριν από την κυβέρνηση. Έτσι επιχειρεί να τεκμηριώσει τη θέση ότι διαθέτει προγραμματικό βάθος, οικονομικό υπόβαθρο και πολιτική συνέχεια και συνέπεια που υπερβαίνουν την επικαιρότητα.

Η υπόθεση των αναφορών στη Φώφη Γεννηματά – μια μάχη για την αλήθεια και τον σεβασμό

Από τα ζητήματα που υποχρέωσαν το ΠΑΣΟΚ να διατυπώσει με προσοχή τη γραμμή του ήταν οι αναφορές του Αλέξη Τσίπρα στο βιβλίο του στο πρόσωπο της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά. Ο Νίκος Ανδρουλάκης στάθηκε με σαφήνεια στο γεγονός ότι η ίδια είχε διαψεύσει δημόσια και επίσημα τους σχετικούς ισχυρισμούς, υπογραμμίζοντας ότι η αποκατάσταση της πραγματικότητας είναι πρώτιστα ζήτημα θεσμικού σεβασμού. Η επιλογή αυτή ήταν στοχευμένη: να δοθεί η ακριβής εικόνα, χωρίς να μετατραπεί το ζήτημα σε αντιπαράθεση με προσωπικά χαρακτηριστικά. Ανάλογη βαρύτητα απέκτησε η παρέμβαση του Μανώλη Όθωνα, ο οποίος επανέφερε λεπτομερώς όσα συνέβησαν το βράδυ των εκλογών του 2015. Για τον ίδιο, το περιεχόμενο της επικοινωνίας Γεννηματά – Τσίπρα ήταν καθαρά τυπικό, κάτι που επιβεβαιώνει την ανάγκη του ΠΑΣΟΚ να διαφυλάξει την ιστορική ακρίβεια απέναντι σε αναφορές που έχουν ήδη απαντηθεί. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζουν στην Χαριλάου Τρικούπη, δεν πρόκειται να επιστέψουν την παραμόρφωση πολιτικών γεγονότων που αφορούν στον σύγχρονο πυρήνα της.

Εσωτερικές συσκέψεις και αναζήτηση στρατηγικής συνοχής

Η συζήτηση που άνοιξε η «Ιθάκη» προκάλεσε έντονη κινητικότητα και στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης συγκάλεσε συσκέψεις, με αντικείμενο την πολιτική διαχείριση της δημοσιότητας που συγκεντρώνει ο Αλέξης Τσίπρας και τις πιθανές επιπτώσεις της αυτοπαρουσίασης του πρώην πρωθυπουργού στον προοδευτικό χώρο. Οι συζητήσεις αυτές δεν περιορίστηκαν στην επικοινωνιακή πτυχή του ζητήματος, αλλά επεκτάθηκαν στην ανάγκη να διατηρηθεί ενιαία γραμμή, να περιοριστούν οι όποιες παραφωνίες, να αποφευχθούν εσωτερικές αντιφάσεις και να ενισχυθεί η στρατηγική πλήρους αυτονομίας του κόμματος. Η ηγεσία επιδιώκει να στείλει και εσωτερικά το μήνυμα ότι το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να διολισθήσει ξανά σε εποχές όταν ο πολιτικός του ρυθμός καθοριζόταν από εξωτερικούς παράγοντες. Αντίθετα, ο κεντρικός σκοπός από εδώ και πέρα είναι να καταστεί απολύτως σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ καθορίζει τη δική του ατζέντα και δεν ακολουθεί τις εξελίξεις.

Σταθερή γραμμή Ανδρουλάκη: Το ΠΑΣΟΚ δεν παρασύρεται στις συζητήσεις περί συνεργασιών

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η παρουσία –έστω και μέσω βιντεοσκοπημένου χαιρετισμού– του Νίκου Ανδρουλάκη στην εκδήλωση στο «Σεράφειο» για την κλιματική στρατηγική λειτούργησε ως υπενθύμιση της κεντρικής γραμμής του ΠΑΣΟΚ: ότι η προοδευτική ατζέντα δεν συγκροτείται με υπαινικτικές συζητήσεις περί συμπράξεων, αλλά με θέσεις και πολιτικές δεσμεύσεις. Η αναφορά του σε «συμμαχίες με όσους θέλουν και μπορούν» εκλήφθηκε ως στοχευμένη τοποθέτηση προς τον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς, υπενθυμίζοντας ότι οι πολιτικές συμπράξεις δεν πρόκειται να καθοριστούν από προσωπικά εγχειρήματα ή τετελεσμένα τρίτων. Όπως σημείωναν παριστάμενοι, η φράση λειτούργησε σαν διπλή προειδοποίηση: αφενός προς όσους αντιλαμβάνονται τον προοδευτικό χώρο ως πεδίο ατομικών φιλοδοξιών και αφετέρου προς όσους θεωρούν ότι μπορούν να προκαταλάβουν τους όρους της επόμενης ημέρας. Με φόντο την κινητικότητα που προκαλούν το βιβλίο Τσίπρα, οι ζυμώσεις, οι αναζητήσεις και οι συζητήσεις για τον χώρο της Κεντροαριστεράς, η τοποθέτηση Ανδρουλάκη στόχευσε να καταστήσει σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να εμπλακεί σε ανταγωνισμούς εντυπώσεων, αλλά θα συνεχίσει να προτάσσει πολιτικές με κοινωνικό αντίκρισμα, ενισχύοντας την αυτόνομη πορεία της και τη σταθερή στόχευση προς τη Νέα Δημοκρατία ως κεντρικό πολιτικό της αντίπαλο.

Το προσκλητήριο επιστροφής και η διεύρυνση

Στη Χαριλάου Τρικούπη, η συζήτηση για τη διεύρυνση αποκτά πλέον πιο οργανωμένα χαρακτηριστικά, καθώς ο Νίκος Ανδρουλάκης προσανατολίζεται σε μια στρατηγική που στοχεύει στην επιστροφή στελεχών και ψηφοφόρων οι οποίοι είχαν απομακρυνθεί τα προηγούμενα χρόνια. Όπως επισημαίνουν συνεργάτες του, η κατεύθυνση αυτή βασίζεται στην ανάγκη να ενισχυθεί η πολιτική βάση του κόμματος ενόψει των διαδικασιών του 2026 και να ενεργοποιηθούν ξανά δυνάμεις που διατηρούν αναφορά στο ΠΑΣΟΚ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο εκπρόσωπος Τύπου Κώστας Τσουκαλάς υιοθετεί συχνά φρασεολογία που υπογραμμίζει την πρόθεση του κόμματος να λειτουργήσει χωρίς αποκλεισμούς, ενώ η Επιτροπή Διεύρυνσης υπό τον Κώστα Σκανδαλίδη αναλαμβάνει να δώσει μορφή σε αυτή την προσπάθεια, με στόχο την ενίσχυση των ανοικτών διαύλων επικοινωνίας.

Το στίγμα της στρατηγικής αυτής αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη παρέμβαση της Άννας Διαμαντοπούλου, η οποία, μιλώντας δημόσια, επεσήμανε ότι το ΠΑΣΟΚ θα πορευθεί αυτόνομα προς τις εκλογές, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα ότι το κόμμα έχει διατηρήσει συνεργασίες και επαφές με ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις. Παράλληλα, τάχθηκε υπέρ της διαδικασίας επιστροφής όσων είχαν μετακινηθεί σε άλλους πολιτικούς χώρους, με σαφή όμως όρια ως προς πρόσωπα που, όπως έχει επισημάνει και ο Νίκος Ανδρουλάκης, είχαν στο παρελθόν αποχωρήσει για λόγους που σχετίζονταν με προσωπικές επιδιώξεις.

Η προβολή Τσίπρα και η ανάγκη για ενισχυμένη παρουσία του ΠΑΣΟΚ

Η δημόσια δραστηριότητα του Αλέξη Τσίπρα έχει αναπόφευκτα προσελκύσει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης. Για το ΠΑΣΟΚ, αυτό το δεδομένο αποτελεί παράγοντα που πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά. Ο Νίκος Ανδρουλάκης γνωρίζει ότι η πολιτική δυναμική δεν αποτελεί στατικό μέγεθος και αν δεν καλυφθούν τα κενά, μπορεί να δημιουργηθούν νέες τάσεις στον χώρο. Η ηγεσία επεξεργάζεται τρόπους ώστε η δημόσια παρουσία του κόμματος να είναι συνεχής, στοχευμένη και θεματικά πλούσια, επιτρέποντας στο ΠΑΣΟΚ να καταγράψει τη δική του πολιτική δυναμική στους τομείς που θεωρεί κομβικούς: εργασία, κοινωνικό κράτος, θεσμική θωράκιση, πράσινη μετάβαση.

Πορεία προς το Συνέδριο – η ανάγκη για καθαρή στρατηγική ταυτότητα

Το επικείμενο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ η ηγεσία θέλει να καταστήσει σαφές ότι το κόμμα επιβάλλεται να πορευτεί με ενιαίο αφήγημα, με προγραμματική αυτοπεποίθηση και με πολιτική πυκνότητα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης, όπως λένε στο περιβάλλον του, επιδιώκει να αναδείξει το ΠΑΣΟΚ σε αξιόπιστη κυβερνητική εναλλακτική, όχι σε συμπληρωματική δύναμη, και θεωρεί ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας στρατηγικής που δίνει έμφαση στην αυτονομία και τη σταθερότητα της κομματικής ταυτότητας. Το ΠΑΣΟΚ - σε μία πορεία παράλληλη προς τις ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις - εισέρχεται σε περίοδο αναδιατάξεων, με τα πολιτικά δεδομένα να απαιτούν συνεχείς αναγνώσεις και προσεκτικές κινήσεις. Σε αυτό το περιβάλλον η επιδίωξη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ είναι να ακολουθήσει μια στρατηγική που συνδυάζει σεβασμό προς το παρελθόν, προγραμματική σαφήνεια, πολιτική αυτονομία και ενεργή παρουσία στον δημόσιο διάλογο. Η πορεία που έχει χαράξει ο Νίκος Ανδρουλάκης θα δοκιμαστεί τους επόμενους μήνες, σε ένα περιβάλλον όπου οι ισορροπίες αναζητούνται εκ νέου και η ανάγκη για έναν σταθερό προοδευτικό πόλο είναι περισσότερο εμφανής από ποτέ. Για το ΠΑΣΟΚ, η πρόκληση είναι ξεκάθαρη: να μετατρέψει τις σημερινές αναταράξεις σε ευκαιρία και αν δεν καταφέρει να ηγηθεί της ευρύτερης Δημοκρατικής Παράταξης με όρους απόλυτης κυριαρχίας, τότε σίγουρα να βρεθεί στο κέντρο μιας Κεντροαριστεράς που αναδιαμορφώνεται και... μεταμορφώνεται.