H βιασύνη του Τραμπ να κάνει deal με τον Πούτιν ανοίγει ένα επικίνδυνο ρήγμα με την Ευρώπη

Ένα επικίνδυνο και βαθύ ρήγμα με την Ευρώπη φαίνεται ότι ανοίγει ενώ ο νέος αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ σπεύδει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία με στόχο ένα προσωπικό πολιτικό θρίαμβο που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στο πολυπόθητο για τον ίδιο Νόμπελ Ειρήνης. 

Η ένταση αυτή επιδεινώθηκε από την απόφαση του προέδρου να αποκλείσει αξιωματούχους από το Κίεβο και ευρωπαϊκές δυνάμεις από τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας που έγιναν στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη. Η γρήγορη συμφωνία που επιδικώκει σύμφωνα με το CNN, θέτει υπαρξιακά ζητήματα για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια. 

Μια καλή συμφωνία θα επιτρέπει στην Ουκρανία να επιβιώσει, θα διασφαλίζει τα σύνορα και την ασφάλεια της Ευρώπης και θα αποφεύγει την επιβράβευση της παράνομης εισβολής της Ρωσίας. Αλλά, ο Τραμπ έχει δείξει ελάχιστη εμφανή ανησυχία για οποιονδήποτε από αυτούς τους τρεις στόχους - ένας λόγος για τον οποίο η στρατηγική του είναι ένα στοίχημα.

Αλλά κάθε μέρος στη διαδικασία έχει σοβαρές ανησυχίες και σημαντική επιρροή, γεγονός που εξηγεί γιατί ο τερματισμός του πολέμου θα είναι πολύ πιο δύσκολος από τις αποτυχημένες υποσχέσεις του στην προεκλογική του εκστρατεία να σφυρηλατήσει την ειρήνη σε 24 ώρες.

Ο Τραμπ θέλει μια συμφωνία - ίσως οποιαδήποτε συμφωνία

Οι υφιστάμενοι του Τραμπ τον επαινούν ως τον μεγαλύτερο διαπραγματευτή του κόσμου. Αλλά οι προσπάθειές του μέχρι στιγμής φαίνονται αφελείς.

Έχει παραχωρήσει ορισμένους από τους κορυφαίους στόχους της Ρωσίας, συχνά φαίνεται να συμπάσχει με τους στόχους της εισβολής και έχει στραφεί εναντίον των Ευρωπαίων συμμάχων της Αμερικής που έχουν μοιραστεί το κόστος της υποστήριξης της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας. Αυτοί είναι οι ίδιοι σύμμαχοι που ο υπουργός Άμυνας Χέγκσεθ είπε ότι πρέπει να αστυνομεύουν μόνοι τους οποιαδήποτε ειρήνη.

Στην πιο ασυνήθιστη κίνησή του, ο Τραμπ προσπάθησε να διεκδικήσει το ήμισυ του πλούτου της Ουκρανίας σε μέταλλα σπάνιων γαιών - σε ένα παιχνίδι που εκμεταλλεύτηκε την απελπισμένη ευαλωτότητα ενός έθνους που εισέβαλε. Ο πρόεδρος Ζελένσκι απέρριψε τη «συμφωνία».

Ο Τραμπ φαίνεται να μην έχει ιδιαίτερη κατανόηση των ιστορικών κινδύνων ούτε στην Ουκρανία ούτε και στη Μέση Ανατολή, δεδομένου του σχεδίου του να μετακινήσει τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα για να μπορέσει να χτίσει παραθαλάσσια θέρετρα.

Η άποψη του Τραμπ ότι κάθε γεωπολιτική κρίση είναι μια συμφωνία για ακίνητα που περιμένει να κλείσει, υποδηλώνει ότι μπορεί να αποδεχθεί μια συμφωνία που θα αφήσει τον Πούτιν να κρατήσει όλη τη γη που έχει κλέψει, μόνο και μόνο για να σταματήσουν οι σκοτωμοί.

Και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να τον κοροϊδέψει ο Πούτιν. Ο Ρώσος ηγέτης «ζέστανε» την ατμόσφαιρα ενόψει των συνομιλιών με τη Σαουδική Αραβία, χαρίζοντας στον Τραμπ νίκες με την απελευθέρωση αρκετών Αμερικανών κρατουμένων, μεταξύ άλλων τη Δευτέρα με τον Κάλομπ Μπάιερς, 28 ετών, ο οποίος συνελήφθη με την κατηγορία της λαθρεμπορίας ναρκωτικών την περασμένη εβδομάδα.

Και ο Τραμπ πιστεύει ότι έφυγε από το τηλεφώνημά του με τον Ρώσο ηγέτη την περασμένη εβδομάδα με την υπόσχεση να μιλήσει για σαρωτικές περικοπές των πυρηνικών όπλων. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο οι συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία στις οποίες συμμετέχουν ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς είναι τόσο σημαντικές: Πρέπει να δοκιμάσουν τη σοβαρότητα της Ρωσίας και να προστατεύσουν τον Τραμπ από υπερβολικά ενθουσιώδεις ερμηνείες των ρωσικών παραχωρήσεων.

Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Μια βιαστική ειρηνευτική συμφωνία που ενισχύει τη Ρωσία και αποδυναμώνει την ευρωπαϊκή ασφάλεια, επικυρώνοντας τον επεκτατισμό του Πούτιν, πιθανότατα θα σπείρει τους σπόρους για έναν ακόμη χειρότερο μελλοντικό πόλεμο.

Στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους διαχειρίστηκε την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και των δορυφορικών κρατών της στην Ανατολική Ευρώπη - μερικές φορές παρακάμπτοντας τους περιφερειακούς ηγέτες για τα ευρύτερα συμφέροντα της Δύσης και τη δική τους ασφάλεια. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Τραμπ αισθάνεται τέτοια συμπάθεια για την Ευρώπη ή το μέλλον της.

Μπορεί η Ουκρανία να σωθεί;

Ενώ ο Τραμπ ποθεί την πολιτική δόξα, ο Ζελένσκι αγωνίζεται για κάτι πολύ πιο βαθύ: την επιβίωση της χώρας του, τώρα και ως μελλοντικό βιώσιμο, ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος. Η απόφαση του Τραμπ να ξεκινήσει συνομιλίες με τη Ρωσία στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη χωρίς την Ουκρανία δημιούργησε φόβους ότι στοχεύει σε μια γρήγορη συμφωνία με τον Πούτιν την οποία στη συνέχεια θα επιβάλει στο Κίεβο.

Ο Ζελένσκι προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια ότι «δεν θα δεχτεί ποτέ συμφωνίες που γίνονται πίσω από την πλάτη μας χωρίς τη δική μας συμμετοχή». Αλλά αν ο Τραμπ αποχωρήσει, ο Ζελένσκι θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συνεχίσει να πολεμά χωρίς αμερικανικά όπλα και πυρομαχικά και αν θα βασιστεί στη μικρότερη δύναμη της Ευρώπης.

Ο Ζελένσκι καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη των ΗΠΑ με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο και δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είναι καιρός να σχηματιστεί ένας ευρωπαϊκός στρατός, διότι «οι παλιές μέρες που η Αμερική υποστήριζε την Ευρώπη απλώς και μόνο επειδή το έκανε πάντα» έχουν τελειώσει.

Ο Τραμπ έχει δώσει λίγα σημάδια ότι έχει τα συμφέροντα της Ουκρανίας στην καρδιά του. Την περασμένη εβδομάδα, για παράδειγμα, επανέλαβε μία από τις λογικές του Πούτιν για τον πόλεμο, λέγοντας ότι οι φιλοδοξίες της Ουκρανίας για το ΝΑΤΟ βοήθησαν να προκληθεί η εισβολή της Ρωσίας.

Αυτή η νέα εμπάθεια των ΗΠΑ προς τον εισβολέα και όχι προς τον εισβολέα, είναι ο λόγος για τον οποίο η συμμετοχή της Ευρώπης στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι απαραίτητη για την εξίσωση των όρων ανταγωνισμού. Αλλά ο Τραμπ κοιτάζει ήδη πέρα από τον Ζελένσκι, ο οποίος ήταν ο αποδέκτης του τηλεφωνήματος που οδήγησε στην πρώτη παραπομπή του Τραμπ στην πρώτη του θητεία. Είπε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ουκρανία χρειάζεται εκλογές «κάποια στιγμή» μετά από μια ειρηνευτική συμφωνία και σημείωσε αψευδώς ότι τα ποσοστά του Ζελένσκι στις δημοσκοπήσεις δεν ήταν «σπουδαία». Αυτό είναι άλλο ένα ρωσικό σημείο συζήτησης που έχει πάρει ο Τραμπ - αν και η ιδέα ότι ο Πούτιν, ο οποίος συντηρεί τη μακρά κυριαρχία του με εικονικές εκλογές, έχει οποιαδήποτε αξιοπιστία όταν μιλάει για εκλογές είναι παράλογη.

Η Ρωσία απολαμβάνει το ξαφνικό άνοιγμα

Ο Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι είναι πεπεισμένος μετά την τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Πούτιν ότι ο Ρώσος ηγέτης θέλει να τερματίσει τον πόλεμο. «Νομίζω ότι θέλει να σταματήσει να πολεμάει. Το βλέπω αυτό. Μιλήσαμε πολύ και σκληρά», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Αλλά από στρατηγική άποψη, ο Πούτιν μπορεί να έχει λόγους να συνεχίσει να πολεμά. Παρά τις τρομακτικές απώλειες, οι δυνάμεις του σημειώνουν τρομακτική πρόοδο στο αιματοβαμμένο πεδίο της μάχης.

Ο Ρώσος πρόεδρος έχει ήδη επιτύχει ορισμένους από τους στόχους του πριν καθίσει στο τραπέζι με τον Τραμπ. Απορρίποντας την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων για τη διατήρηση μιας ενδεχόμενης ειρήνης, η κυβέρνηση Τραμπ έχει εγκαταλείψει βασικά διπλωματικά χαρτιά.

Τα περισσότερα σενάρια για τον τερματισμό του πολέμου προβλέπουν ένα σκληρό σύνορο μεταξύ ανατολικής και δυτικής Ουκρανίας - που θυμίζει την κομμουνιστική Ανατολική και Δυτική Γερμανία που προέκυψε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιστορία υποδηλώνει ότι ο Πούτιν θα χρησιμοποιούσε ένα τέτοιο έδαφος για να αναπληρώσει τον στρατό του για μια πιθανή μελλοντική επανάληψη των εχθροπραξιών ή για να αποσταθεροποιήσει την υπόλοιπη Ουκρανία με την ελπίδα να αποκτήσει τελικά μια συμπαθή κυβέρνηση στο Κίεβο.

Εδώ και καιρό έχει εκτιμήσει ότι θα μπορούσε να περιμένει τη Δύση για την Ουκρανία. Το στοίχημά του τώρα φαίνεται πιθανό να αποδώσει καθώς επιδιώκει να ανασυγκροτήσει την ιστορική ρωσική αυτοκρατορία και την περιφερειακή σφαίρα επιρροής της Μόσχας.

Ο Πούτιν παίζει ένα πολύ πιο μακροχρόνιο παιχνίδι από ό,τι ο Αμερικανός πρόεδρος που είναι απελπισμένος για μια γρήγορη συμφωνία.

Η Ευρώπη προσπαθεί να βρει ρόλο στην αυλή της

Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες υποστήριζαν ότι η ανησυχία για την επανεκλογή του Τραμπ ήταν υπερβολική και ότι η αστάθεια του νέου προέδρου θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί.

Έτσι, η εχθρότητα του Χέγκσεθ και του αντιπροέδρου ντι Βανς στην Ευρώπη την περασμένη εβδομάδα τους αιφνιδίασε. Όπως και η διάλυση της δυτικής ενότητας από τον Τραμπ για την Ουκρανία, ο οποίος έστειλε την ομάδα του να συζητήσει για την ειρήνη με την ομάδα του Πούτιν πριν συμβουλευτεί την Ευρώπη.

Εκ των υστέρων, είναι απορίας άξιον γιατί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αιφνιδιάστηκαν τόσο πολύ. Ο Τραμπ κάνει μόνο αυτό που είπε ότι θα κάνει στην προεκλογική εκστρατεία. Η παρερμηνεία τους για τον πρόεδρο των ΗΠΑ οδήγησε στο ντροπιαστικό θέαμα των βασικών ηγετών που έσπευσαν στο Παρίσι για έκτακτες συνομιλίες τη Δευτέρα για να βρουν πώς θα αντιδράσουν στο γεγονός ότι τους έκοψαν από το παιχνίδι.

Η έκβαση του ουκρανικού πολέμου είναι σχεδόν εξίσου ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη όσο και για την Ουκρανία. Μια ειρηνευτική συμφωνία που ενισχύει τη Ρωσία θα άφηνε την ήπειρο αντιμέτωπη με έναν ενδυναμωμένο εχθρό, την ώρα που οι ΗΠΑ απειλούν να εγκαταλείψουν 80 χρόνια εγγυήσεων ασφαλείας προς τους συμμάχους τους.

Οι σοβαρά εξαντλημένες ένοπλες δυνάμεις της Ευρώπης μετά από χρόνια περικοπών στον προϋπολογισμό καθιστούν αμφίβολο αν θα μπορέσει να διατηρήσει μια ουσιαστική ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία μετά από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία.

Και οι νέες υποσχέσεις για αυξημένες αμυντικές δαπάνες μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να καλυφθούν τα κενά και θα είναι μια βαριά πολιτική ανάσα που θα απαιτήσει περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες.

Ο Κιρ Στράμερ προσφέρθηκε να στείλει στρατεύματα του Ηνωμένου Βασιλείου για να βοηθήσουν στην παρακολούθηση οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία ως μέρος μιας διεθνούς δύναμης, αλλά με μια σημαντική επιφύλαξη - ότι θα υπάρχει ένα «backstop» των ΗΠΑ, καθώς μια τέτοια εγγύηση θα ήταν ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί η Ρωσία από το να εισβάλει ξανά στην Ουκρανία.

Το σχόλιό του έδειξε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατανοούν ότι θα εξέθεταν τα στρατεύματά τους χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ και θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν να εμπλακούν οι ίδιοι σε πόλεμο με τη Ρωσία.

Ο Στάρμερ, ο οποίος σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον την επόμενη εβδομάδα, προσφέρεται ως γέφυρα μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων και του Αμερικανού προέδρου. Υπάρχουν μόνο δύο προβλήματα: Ο Τραμπ δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για μια γέφυρα. Και υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι ενδιαφέρεται πραγματικά για το τι σκέφτονται οι Ευρωπαίοι.

Διαβάστε ακόμη

Στόχος του Τραμπ μια εκεχειρία στην Ουκρανία μέχρι το Πάσχα - Οι κρίσιμες αποφάσεις

Θρίλερ με τον νεκρό άστεγο σε εστιατόριο: Βίντεο από τη στιγμή που υπάλληλοι τον αφήνουν στο πεζοδρόμιο

Η Γαλλία δίνει άλλα 2 δισ. ευρώ στην Ουκρανία: Οι δηλώσεις Μακρόν - Ζελένσκι στο Παρίσι

Η παγκόσμια ισότητα των φύλων θέλει 134 χρόνια για να επιτευχθεί: «Άλμα» 20 θέσεων για την Ελλάδα - Πού χωλαίνει ακόμα