ΗΠΑ: Καλιφόρνια εναντίον Τραμπ για τους δασμούς - Σφοδρές αντιδράσεις στην πολιτεία

Στα δικαστήρια πρόκειται να προσφύγει η Καλιφόρνια, με βάση τα όσα ανακοίνωσε ο κυβερνήτης της πολιτείας, Γκάβιν Νιούσομ, προκειμένου να διασφαλίσει τα συμφέροντα της περιοχής του, μετά τους δασμούς που εξήγγειλε ο Ντόναλντ Τραμπ.

«Καμία άλλη πολιτεία δεν θα πληγεί τόσο πολύ»

Σε ένα βίντεο που ανάρτησε στην πλατφόρμα Χ ο Δημοκρατικός κυβερνήτης κατήγγειλε τη «μονομερή εξουσία που διεκδικεί η κυβέρνηση Τραμπ για να επιβάλει τη μεγαλύτερη αύξηση φόρων στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ».

Σύμφωνα με πολλά αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, ο Νιούσομ θα προσφύγει στα δικαστήρια με το επιχείρημα ότι ο νόμος τον οποίο επικαλέστηκε ο πρόεδρος Τραμπ για να επιβάλει δασμούς δεν του επιτρέπει να το κάνει μονομερώς για τα εμπορεύματα που εισάγονται στις ΗΠΑ, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου.

Donald Trump does not have the authority to unilaterally impose the largest tax hike of our lifetime with his destructive tariffs.

We’re taking him to court. pic.twitter.com/LAm1NRx300

— Gavin Newsom (@GavinNewsom) April 16, 2025

Η Καλιφόρνια από μόνη της είναι η πέμπτη οικονομία στον κόσμο. Βρίσκεται επομένως στην πρώτη γραμμή του εμπορικού πολέμου που ξεκίνησε ο Τραμπ.

«Η Καλιφόρνια είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική Πολιτεία (των ΗΠΑ), ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους στον κόσμο. Καμία άλλη Πολιτεία δεν θα πληγεί περισσότερο», επέμεινε ο Νιούσομ.

Στις αρχές Απριλίου ο κυβερνήτης είχε ήδη ανακοινώσει ότι η Καλιφόρνια θα επιδίωκε να συνάψει συμφωνίες με τον υπόλοιπο κόσμο για να εξαιρεθεί από τα αντίποινα σε βάρος των ΗΠΑ.

Καθώς είναι και η πολυπληθέστερη Πολιτεία, με 39 εκατομμύρια κατοίκους, η Καλιφόρνια παράγει το 14% του ΑΕΠ της χώρας. Είναι το λίκνο του τεχνολογικού τομέα και ο μεγαλύτερος παραγωγός βιομηχανικών και αγροτικών προϊόντων στις ΗΠΑ. Ωστόσο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις της με το Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα, τρεις χώρες που πλήττονται περισσότερο από τους δασμούς μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του Ιανουαρίου στο Λος Άντζελες, η Καλιφόρνια φοβάται επίσης ότι οι νέοι δασμοί θα δυσχεράνουν την ανοικοδόμηση της πόλης αφού τα εισαγόμενα οικοδομικά υλικά, όπως η ξυλεία, ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο γύψος, θα ακριβύνουν.

Ανάλυση CNN: Πώς η Κίνα χτυπά τις ΗΠΑ - Το ισχυρό «χαρτί» της στον εμπορικό πόλεμο

Η Κίνα έχει τον έλεγχο στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών – και αυτό της δίνει ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε εναντίον της ο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.

Όπως εξηγούν οι δημοσιογράφοι Nectar Gan και John Liu, τα συγκεκριμένα μέταλλα –που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας όπως τα iPhone και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα– είναι απαραίτητα για τις τεχνολογίες του μέλλοντος. Σε αυτόν τον τομέα, οι ΗΠΑ έχουν περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης, σε αντίθεση με άλλους τομείς όπως οι δασμοί.

Παρόλο που οι σπάνιες γαίες υπάρχουν και σε άλλες χώρες, ακόμα και στις ΗΠΑ, η εξόρυξή τους είναι περίπλοκη, κοστίζει πολύ και έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις – κάτι που κάνει την κυριαρχία της Κίνας ακόμα πιο καθοριστική.

Η κυριαρχία της Κίνας στην αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών αναδεικνύεται σε ένα από τα ισχυρότερα όπλα της στον εμπορικό πόλεμο που της έχει κηρύξει ο Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρει σημερινή ανάλυση του CNN.

Όπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι Nectar Gan και John Liu, τα εν λόγω μέταλλα (τα οποία χρησιμοποιούνται σε προϊόντα από iPhone μέχρι ηλεκτρικά οχήματα) έχουν ζωτική σημασία για την τεχνολογία του μέλλοντος και αποτελούν ένα πεδίο στο οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος - σε αντίθεση με τους δασμούς - έχει ελάχιστα περιθώρια για αντίποινα.

Οι σπάνιες γαίες είναι μια ομάδα 17 στοιχείων που απαντώνται σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ. Ωστόσο, η εξόρυξη και επεξεργασία τους είναι μια διαδικασία δύσκολη και δαπανηρή, και επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον.

Για δεκαετίες, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες βασίζονταν στην Κίνα για την προμήθεια των επεξεργασμένων μετάλλων. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η Κίνα καλύπτει το 61% της παγκόσμιας παραγωγής εξορυγμένων σπάνιων γαιών και το 92% της επεξεργασίας τους.

Στις 4 Απριλίου, έπειτα από χρόνια συγκαλυμμένων απειλών, η κινεζική κυβέρνηση επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές επτά τύπων σπάνιων γαιών, ως αντίποινα στους αρχικούς «ανταποδοτικούς δασμούς» ύψους 34% που είχε επιβάλει ο Τραμπ στα κινεζικά προϊόντα. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, για να εξάγει οποιαδήποτε κινεζική εταιρεία τα επτά αυτά ορυκτά και τα παράγωγά τους, όπως οι μαγνήτες, απαιτείται προηγουμένως να εξασφαλίσει ειδική κυβερνητική άδεια.

Οι μαγνήτες από σπάνιες γαίες επιτρέπουν τη δημιουργία μικρότερων και πιο αποδοτικών εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται σε smartphones, κινητήρες αυτοκινήτων και αεροσκαφών, αλλά και σε ιατρικές συσκευές, όπως μαγνητικούς τομογράφους. Αποτελούν επίσης καίρια εξαρτήματα σε προηγμένα οπλικά συστήματα όπως τα μαχητικά F-35 και τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια.

«Αυτή η κίνηση της Κίνας δείχνει ότι μπορεί να επιβάλει τεράστια οικονομική πίεση με στρατηγικό τρόπο και χειρουργική ακρίβεια, πλήττοντας την αμερικανική βιομηχανία ακριβώς εκεί που πονάει», σχολιάζει στο CNN ο οικονομολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, Τζάστιν Γουόλφερς.

Την περασμένη Τρίτη, ο Τραμπ έδωσε εντολή να ξεκινήσει έρευνα για το ενδεχόμενο επιβολής δασμών σε κρίσιμα ορυκτά, μια ευρύτερη κατηγορία που περιλαμβάνει και τις σπάνιες γαίες, προκειμένου να αξιολογηθεί η επίδραση αυτών των εισαγωγών στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Όπως ανέφερε στο διάταγμα του ο Αμερικανός πρόεδρος, ο βαθμός εξάρτησης των ΗΠΑ από τις εισαγωγές και οι αδυναμίες των αμερικανικών εφοδιαστικών αλυσίδων «δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την εθνική ασφάλεια, την ετοιμότητα άμυνας, τη σταθερότητα των τιμών και την οικονομική ευημερία» της χώρας.Από την πρώτη θητεία του Τραμπ, οι ΗΠΑ προσπαθούν να καλύψουν το χαμένο έδαφος και να δημιουργήσουν μια εγχώρια αλυσίδα παραγωγής σπάνιων γαιών. Τρεις αμερικανικές εταιρείες του κλάδου δήλωσαν στο CNN ότι βρίσκονται σε φάση επέκτασης των παραγωγικών τους δυνατοτήτων, προμηθευόμενες υλικά από συμμάχους των ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι, θα χρειαστούν χρόνια μέχρι τα πρότζεκτ αυτά να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην τεράστια ζήτηση της αμερικανικής βιομηχανίας.

«Πάγωμα» παραγγελιών

Ήδη, οι επιπτώσεις των περιορισμών στις εξαγωγές από το Πεκίνο γίνονται αισθητές. Ο Τζον Όρμεροντ, ιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρείας JOC, δήλωσε στο CNN ότι έχουν «παγώσει» οι αποστολές μαγνητών από σπάνιες γαίες που προορίζονταν για τουλάχιστον πέντε αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες. «Αιφνιδιάστηκαν. Υπάρχει μεγάλη σύγχυση, καθώς δεν γνωρίζουν ακόμη τι απαιτείται για την έκδοση των σχετικών αδειών», ανέφερε χαρακτηριστικά για τους κινέζους εξαγωγείς.

Ο Τζόσουα Μπάλαρντ, διευθύνων σύμβουλος της USA Rare Earth, δήλωσε ότι οι περιορισμοί εστιάζουν κυρίως στο πεδίο των βαριών σπάνιων γαιών, όπου η Κίνα ελέγχει το 98% της παγκόσμιας παραγωγής. (Οι βαριές σπάνιες γαίες είναι πιο δυσεύρετες, δύσκολες στην επεξεργασία και πιο πολύτιμες).

«Δεν διαθέτουμε μεγάλα αποθέματα αυτών των υλικών στις ΗΠΑ… Αυτό είναι το δυνατό χαρτί της Κίνας. Μπορεί να μην έχει πολλά περιθώρια στους δασμούς εις βάρος μας, αλλά εδώ έχει απόλυτο έλεγχο», υπογράμμισε ο Μπάλαρντ.

Οι περιορισμοί δεν αφορούν μόνο τα μέταλλα των σπάνιων γαιών, αλλά και τα κράματα ή προϊόντα που περιέχουν τα εν λόγω στοιχεία, ακόμα και σε ελάχιστες ποσότητες, επισήμανε μιλώντας στο CNN ο Τόμας Κρούμερ, διευθυντής της εταιρείας Ginger International Trade and Investment με έδρα τη Σιγκαπούρη. Σύμφωνα με τον ίδιο, «πολλές εξαγωγές εμπίπτουν πλέον στο νέο σύστημα αδειοδότησης», και γι' αυτό αναμένονται πολλές καθυστερήσεις στο άμεσο μέλλον.

Ευκαιρία ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής;

Η πρόσφατη επιβολή περιορισμών δεν είναι η πρώτη φορά που η Κίνα χρησιμοποιεί την κυρίαρχία της στον συγκεκριμένο κλάδο ως μοχλό πίεσης. Το 2010 είχε διακόψει τις αποστολές σπάνιων γαιών προς την Ιαπωνία για περίπου δύο μήνες, λόγω μιας εδαφικής διαμάχης, υπενθυμίζει το CNN.

Στα τέλη του 2023, το Πεκίνο απαγόρευσε την εξαγωγή τεχνολογιών εξόρυξης και διαχωρισμού, ενώ έχει περιορίσει και τις εξαγωγές άλλων κρίσιμων υλικών, απαραίτητων για την παγκόσμια οικονομία και τις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ επιχειρούν να καλύψουν το κενό. Από το 2020, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έχει διαθέσει περισσότερα από 439 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη εγχώριων αλυσίδων εφοδιασμού σπάνιων γαιών, με στόχο έως το 2027 να υπάρχει πλήρης κάλυψη των αναγκών του αμερικανικού στρατού μέσω βιώσιμης, εγχώριας παραγωγής.

Ορισμένες εταιρείες βλέπουν τους κινεζικούς περιορισμούς ως μια ευκαιρία να επιταχυνθεί η ανάπτυξη και να δημιουργηθούν εφοδιαστικές αλυσίδες που δεν θα βασίζονται πλέον στην Κίνα.

Ο Νίκολας Μάιερς, CEO της Phoenix Tailings στη Μασαχουσέτη, δήλωσε ότι η εταιρεία του έχει αναπτύξει τεχνολογία επεξεργασίας σπάνιων γαιών χωρίς απόβλητα και ρύπους, χρησιμοποιώντας υλικά από ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία. Σήμερα, η εταιρεία παράγει 40 τόνους σπάνιων μετάλλων και κραμάτων ετησίως, όμως στοχεύει να φτάσει τους 400 τόνους με το νέο εργοστάσιό της στο Νιου Χάμσαϊρ.

«Η επεξεργασία είναι αποκλειστικά εγχώρια. Δεν εξαρτάται από την Κίνα. Οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα να παράγουν τα σπάνια μέταλλα στον χρόνο που τα χρειαζόμαστε. Το μόνο που χρειάζεται είναι να υποστηριχθεί ο κλάδος από πελάτες και πολιτικούς για να επιταχυνθεί η αύξηση της παραγωγής», ανέφερε ο ίδιος.

Η USA Rare Earth κατασκευάζει εργοστάσιο μαγνητών σπάνιων γαιών στο Τέξας, με στόχο την παραγωγή 5.000 τόνων ετησίως. Η εταιρεία διαθέτει επίσης στο Τέξας ένα κοίτασμα πλούσιο σε βαριές σπάνιες γαίες, όπως αυτές που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των πρόσφατων κινεζικών περιορισμών, σύμφωνα με τον CEO της. Η επεξεργασία του κοιτάσματος, ωστόσο, βρίσκεται ακόμα σε στάδιο ανάπτυξης.

«Το ερώτημα είναι πώς μπορούμε να κινηθούμε πιο γρήγορα. Πώς να ξεκλειδώσουμε αυτά τα λίγα, έστω, κοιτάσματα που διαθέτουμε στις ΗΠΑ; Πρέπει να τα αξιοποιήσουμε και να προχωρήσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται», δήλωσε ο Μπάλαρντ.

Ύστερα από χρόνια συζητήσεων, οι αμερικανικές εταιρείες φαίνεται πως έχουν πλέον το απαραίτητο κίνητρο για να προχωρήσουν στη δύσκολη «επανεκκίνηση» της βιομηχανίας εξόρυξης και επεξεργασίας πρώτων υλών, μια διαδικασία ζωτικής σημασίας αν θέλουν οι ΗΠΑ να κερδίσουν κάποτε τον τεχνολογικό ανταγωνισμό με την Κίνα.

Διαβάστε ακόμη

Κυκλοφόρησε το επίσημο τρέιλερ για την πολυαναμενόμενη νέα ταινία του «Superman»

Ξεκινούν σε κλίμα αβεβαιότητας οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Πόλη: Η εικόνα αδιεξόδου και γιατί η Μόσχα βλέπει... συνέχεια του 2022

Τριπλός θάνατος στο Ελληνικό: Το σπίτι που διεκδικεί η οικιακή βοηθός, οι αντιφάσεις και η... χρυσή αλυσίδα

Κλήρωση Τζόκερ: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί για τα 1,5 εκατ. ευρώ