Γάζα: Η συμφωνία ήρθε, αλλά ο Νετανιάχου άλλαξε για πάντα τη Μέση Ανατολή

Ενα νέο σκηνικό φαίνεται ότι αρχίζει να διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή, μετά τη συμφωνία που επετεύχθη ανάμεσα σε Iσραήλ και Χαμάς να σταματήσουν τον πόλεμο στο πλαίσιο του ειρηνευτικού σχεδίου Τραμπ. 

«Αυτό σημαίνει ότι ΟΛΟΙ οι όμηροι θα αφεθούν ελεύθεροι πολύ σύντομα και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε μία συμφωνημένη γραμμή ως τα πρώτα βήματα προς μία ισχυρή και διαρκή ειρήνη» έγραψε ο Αμερικανός Πρόεδρος στο Truth Social, δύο χρόνια και δύο ημέρες ακριβώς μετά την επίθεση της Χαμάς στο Νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία πυροδότησε τη μαζική στρατιωτική επιχείρηση του Iσραήλ στη Γάζα που ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει γενοκτονία.

Με την πρώτη φάση της συμφωνίας να περιλαμβάνει ανταλλαγή ομήρων με αιχμαλώτους και σταδιακή απόσυρση ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα αφήνοντας για αρχή το 53% του Παλαιστινιακού θύλακα υπό τον έλεγχο του Ισραήλ, φαίνεται ότι μένει πολύς δρόμος ακόμη για μία πλήρη συμφωνία καθώς για τα πλέον ακανθώδη ζητήματα, όπως η παράδοση των όπλων από τη Χαμάς αλλά και η μελλοντική Διοίκηση της Γάζας, υπάρχει ακόμη απόσταση.

Η βιωσιμότητα της ειρήνης παραμένει εν αμφιβόλω

Ακόμη, όμως, και εάν όλα αυτά συμφωνηθούν και δρομολογηθεί η επόμενη μέρα στη Γάζα, όπως αυτή περιγράφεται στο σχέδιο Τραμπ, η βιωσιμότητα της ειρήνης θα παραμένει εν αμφιβόλω, κυρίως γιατί ο πόλεμος και ο Νετανιάχου άλλαξαν το προηγούμενο στάτους κβο στη Μέση Ανατολή, όπου οι χώρες τις περιοχής βλέπουν πλέον στο Ισραήλ μία κοινή απειλή.

Πριν από την 7η Οκτωβρίου του 2023, το Ισραήλ, με την ισχυρή στήριξη των ΗΠΑ, επιχειρούσε να προσεγγίσει τις χώρες της περιοχής απομονώνοντας εχθρούς όπως το Ιράν. Σήμερα, αυτές οι χώρες βλέπουν στην καλύτερη περίπτωση με καχυποψία το Ισραήλ, αλλάζουν τις πολιτικές για την ασφάλειά τους και απομακρύνονται από την ιδέα της εξομάλυνσης των σχέσεων με το Iσραήλ. Και το σημαντικότερο, εάν η Ουάσιγκτον δεν πιέσει το Ισραήλ και δεν αναζητήσει μία δίκαιη λύση για το παλαιστινιακό που θα περιλαμβάνει την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, τότε μπορεί να χάσει μέρος της επιρροής της στην αναδυόμενη περιφερειακή τάξη πραγμάτων, ενώ ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος ενός νέου κύματος εξτρεμισμού που θα έθετε σε κίνδυνο και πάλι την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Νετανιάχου, όσο βρίσκεται στην εξουσία, δε θα αποδεχθεί ποτέ ούτε καν τη συζήτηση για δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ για την ώρα φαίνεται να ενδιαφέρεται περισσότερο να πάρει το Νόμπελ ειρήνης τώρα, παρά να έχει η ειρήνη στη Γάζα διάρκεια και στέρεο έδαφος.

Αλλαγή των ισορροπιών στη Μέση Ανατολή

Η Αίγυπτος ήταν η πρώτη αραβική χώρα που εξομάλυνε τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ως αποτέλεσμα των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ το 1978. Η ειρήνη ανάμεσα στις δύο χώρες κράτησε για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Μέχρι πολύ πρόσφατα, η Αίγυπτος, έβλεπε την Τουρκία ως τη βασική αντίπαλο στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι σχέσεις μάλιστα, Αιγύπτου - Τουρκίας, έφτασαν στο ναδίρ μετά την ανατροπή του Ισλαμιστή ηγέτη Μοχάμεντ Μόρσι των Αδελφών Μουσουλμάνων το 2013 και την άνοδο στην εξουσία του Αλ-Σίσι που παραμένει μέχρι σήμερα Πρόεδρος της χώρας. 

Τότε, η Αίγυπτος έκοψε τις σχέσεις με την Τουρκία και ξεκίνησε τη συνεργασία με το Ισραήλ σε επίπεδο περιφερειακό, για κοινές έρευνες για αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και με στόχο την ακύρωση των παράνομων τουρκικών αξιώσεων στη Μεσόγειο, όπως άλλωστε κινούνται και Ελλάδα και Κύπρος. 

Όλα αυτά άλλαξαν μετά την 7η Οκτωβρίου 2023 και τον πόλεμο στη Γάζα. Το Σεπτέμβριο, ο Σίσι χαρακτήρισε το Ισραήλ ως εχθρό ενώ υποβάθμισε και την αμυντική συνεργασία με το Ισραήλ. Την ίδια ώρα, Αίγυπτος και η πάλαι ποτέ αντίπαλος Τουρκία έκαναν κοινή ναυτική άσκηση στην Ανατολική Μεσόγειο για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια.

Πριν από τον πόλεμο, συγκεκριμένα κράτη του Κόλπου έβλεπαν στο Ισραήλ μία βολική επιλογή συνεργασίας απέναντι στο Ιράν το οποίο θεωρούσαν τη βασική απειλή για την ασφάλειά τους, με τη φιλοδοξία του να γίνει πυρηνική δύναμη και τη στρατηγική ανάπτυξης ενόπλων δορυφόρων σε Ιράκ, Λίβανο, Συρία και Υεμένη.

Σήμερα, όμως, και παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ σχεδόν εξαφάνισε το λεγόμενο «άξονα της Αντίστασης», ο καταστροφικός πόλεμος στη Γάζα, η επέκταση του εποικισμού στη Δυτική Οχθη και τα διαρκή ισραηλινά χτυπήματα στη Συρία, έχουν καταστήσει δύσκολη τη διατήρηση κανονικών σχέσεων με το Ισραήλ για τις κυβερνήσεις του αραβικού κόσμου, όπως η Σαουδική Αραβία, η οποία υπό την πίεση των Αμερικανών είχε προχωρήσει στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που είχαν στηρίξει όσο κανείς τις συμφωνίες του Αβραάμ και τώρα πληρώνουν το τίμημα. 

Η αλλαγή στάσης της Τουρκίας είναι επίσης εντυπωσιακή. Για χρόνια, η Άγκυρα καταδίκαζε το Ισραήλ για τους Παλαιστίνιους, αλλά δεν το θεωρούσε ευθεία απειλή, ενώ αντίστοιχα το Ισραήλ δε συγκρουόταν για θέματα γεωπολιτικής με την Άγκυρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2020, όταν η ένταση ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία είχε φτάσει στο «κόκκινο», το Ισραήλ είχε τηρήσει μία πολύ πιο διπλωματική στάση συγκριτικά, για παράδειγμα, με την Αίγυπτο. Ο πόλεμος στη Γάζα αλλά και οι εξελίξεις στη Συρία οδήγησαν τι σχέσεις των δύο χωρών σε πρωτοφανή ένταση με τον Ερντογάν να έχει απειλήσει το Ισραήλ ακόμη και με εισβολή. 

Το χτύπημα, μάλιστα, του Ισραήλ στην Ντόχα ενίσχυσε αυτές τις δυναμικές, καθώς ο Νετανιάχου δεν υπολόγισε ούτε ότι το Κατάρ ήταν διαμεσολαβητής ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς, αλλά ούτε και ότι πρόκειται για την πιο στενή σύμμαχο χώρα των ΗΠΑ στην περιοχή, η οποία φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση εκεί.  Ενώ την ίδια ώρα, το Ιράν δεν έχει εξαφανιστεί ως απειλή και οι δορυφόροι του έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά αλλά δεν έχουν ολοκληρωτικά εξουδετερωθεί.  Αυτό σημαίνει ότι μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να ασκήσουν πίεση προκειμένου να λειτουργήσει το σχέδιο Τραμπ στη Γάζα, να σταματήσει ο λιμός, να επιστρέψουν οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι στον τόπο τους και να μην επιτρέψουν ποτέ την προσάρτηση της Δυτικής ¨Οχθης από το Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου, αυτά τα δύο χρόνια έδειξε ότι δεν σταματάει μέχρι να φτάσει στο τέλος της διαδρομής που ο ίδιος έχει επιλέξει ακόμη και αν χρειαστεί να χάσει όλους του τους φίλους, θέτοντας στους πολίτες του θέμα αυθυπαρξίας και επιβίωσης. Το 2026 είναι χρονιά εκλογών στο Ισραήλ. Είτε φύγει ο Νετανιάχου, πάντως, είτε μείνει, το μόνο σίγουρο είναι ότι η επόμενη κυβέρνηση, θα έχει να αντιμετωπίσει μία άλλη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Αυτή που σε μεγάλο βαθμό δημιούργησε ο ίδιος. 

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης τη μέρα στα 13 του