Athens Pride: Queer ταινίες και σειρές που αξίζουν την προσοχή σας

Στον ήχο των βημάτων της φετινής παρέλασης του Athens Pride, μια άλλη πορεία εξελίσσεται στην οθόνη. Αν μεγάλωσες χωρίς να βλέπεις τον εαυτό σου πουθενά, αυτό το άρθρο είναι γι’ αυτόν τον εαυτό. Και για όσους τον ξαναβρίσκουν μέσα από την τέχνη

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά ┋

Καθώς η Αθήνα ζει ξανά στον παλμό του Athens Pride, η πόλη γεμίζει χρώματα, μουσικές και χαμόγελα που θυμίζουν ότι η ορατότητα, η αγάπη και η αποδοχή δεν είναι δεδομένες αλλά κατακτημένες. Σε αυτόν τον αγώνα για δικαιώματα και ισότητα, ο πολιτισμός — και ειδικά ο κινηματογράφος και η τηλεόραση — παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Η LGBTQ+ εκπροσώπηση στην οθόνη έχει διανύσει μακρύ δρόμο. Aπό τον αόρατο, περιθωριοποιημένο χαρακτήρα των προηγούμενων δεκαετιών, στον ολοκληρωμένο, πλούσιο, σύνθετο άνθρωπο του σήμερα. Κάθε ιστορία, κάθε σκηνή, κάθε φιλί είναι ένα ακόμα βήμα προς μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Ακολουθεί ένας οδηγός με ταινίες και σειρές των τελευταίων χρόνων που έδωσαν φωνή στη queer κοινότητα, με αφορμή τη φετινή διοργάνωση του Athens Pride.

Το Καλοκαίρι της Κάρμεν (2023)

Η ελληνική queer πραγματικότητα έχει πολλά πρόσωπα, αλλά σπάνια βλέπουμε στον κινηματογράφο το πρόσωπο εκείνο που κοιτά την ερωτική μνήμη με τόση τρυφερότητα και ειρωνεία ταυτόχρονα. Ο Ζαχαρίας Μαυροειδής φτιάχνει με το «Καλοκαίρι της Κάρμεν» μια ιστορία που αρχικά μοιάζει απλή – δύο φίλοι πηγαίνουν μια μέρα στη θάλασσα, συνοδεία μιας σκυλίτσας – αλλά αποκαλύπτει σταδιακά το βαθύτερο ψυχικό της φορτίο.

Η ταινία διαδραματίζεται μέσα σε μία μόνο μέρα, αλλά περιέχει μια ολόκληρη ερωτική διαδρομή: παρελθόν, εξιδανίκευση, πίκρα, επαναδιαπραγμάτευση. Ο πρωταγωνιστής, ο Δημοσθένης, κοιτά πίσω την περίπλοκη σχέση του με τον Πάνο – έναν πρώην που εξαφανίστηκε αφήνοντάς του μια σκυλίτσα, την Κάρμεν, σαν κάτι ανάμεσα σε ευθύνη και ενθύμιο. Παράλληλα, η σχέση του με τον φίλο του, Νικήτα, αποκαλύπτει τις φθορές, τις αμοιβαίες υπεκφυγές και τις τρυφερές συγκρούσεις που μόνο βαθιές queer φιλίες κουβαλούν. Το μεγάλο στοίχημα της ταινίας είναι η ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και τη συγκίνηση. Ο Μαυροειδής δεν πέφτει στην παγίδα της μελοδραματικής queer αφήγησης, ούτε όμως υποτιμά τον συναισθηματικό πόνο. Η γραφή του είναι αληθινή, γεμάτη ειρωνεία και τρυφερότητα, σαν να μιλά για φίλους μας που έχουμε αγαπήσει και απογοητεύσει.

All of Us Strangers (2023)

Ένα υπαρξιακό, συναισθηματικά φορτισμένο δράμα που εξερευνά την queer μοναξιά, τη μνήμη και την ανάγκη για αποδοχή. Ο Adam, ένας μοναχικός σεναριογράφος που ζει σ' έναν σχεδόν άδειο ουρανοξύστη στο Λονδίνο, ξεκινά μια σχέση με τον μυστηριώδη γείτονά του Harry. Παράλληλα, επισκέπτεται το παιδικό του σπίτι, όπου βρίσκει τους νεκρούς γονείς του να τον περιμένουν, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα από τότε που πέθαναν. Η αφήγηση μπλέκει ρεαλισμό και φαντασία, αναδεικνύοντας την ανάγκη συμφιλίωσης με το παρελθόν και την παιδική πληγή της απόρριψης. Με δύο πρωταγωνιστές (Andrew Scott και Paul Mescal) σε ρόλους ζωής, η ιστορία είναι ένας στοχασμός πάνω στην queer επιθυμία, την απώλεια και την αγάπη που δεν εκφράστηκε ποτέ. Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Disney+.

Heartstopper (2022)

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι το «Heartstopper» είναι πλέον κάτι περισσότερο από μια σειρά, είναι σύμβολο. Με βάση τα graphic novels της Alice Oseman, η σειρά αφηγείται την τρυφερή ιστορία γνωριμίας και αγάπης ανάμεσα στους έφηβους Charlie και Nick, αλλά προχωρά πέρα από την απλή ρομαντική πλοκή. Το «Heartstopper» είναι μια γιορτή της queer εφηβείας, της φιλίας, του coming out και της αυτογνωσίας. Με μια χρωματιστή, ειλικρινή, μα καθόλου αφελή ματιά, η σειρά εξερευνά ζητήματα όπως η τρανς ορατότητα, ο ασεξουαλικός προσανατολισμός, ο κοινωνικός αποκλεισμός αλλά και η ψυχική υγεία. Και το κάνει χωρίς διδακτισμό, αλλά με αλήθεια και σεβασμό. Για πολλούς νέους queer θεατές, είναι η πρώτη φορά που βλέπουν μια ιστορία σαν τη δική τους να ξεδιπλώνεται με τόση αγάπη. H σειρά είναι διαθέσιμη στο Netflix.

Adults (2025)

Η σειρά «Adults» είναι το είδος του τηλεοπτικού «σχολίου» που μοιάζει φτιαγμένο από τα υλικά της καθημερινότητας. Πρώτες δουλειές που δεν βγάζουν νόημα, σχέσεις που κινούνται στο όριο μεταξύ έλξης και απόσυρσης, φιλίες που είναι άλλοτε το λιμάνι και άλλοτε η καταιγίδα. Μια παρέα πέντε νεαρών στο σύγχρονο Queens. Ενας μικρόκοσμος νευρώσεων, αυτοσαρκασμού και ανοιχτής queer ενέργειας.

Το ιδιαίτερο με το «Adults» δεν είναι ότι κάνει σημαία τη διαφορετικότητα. Δεν την κραδαίνει, την φορά σαν κάτι φυσικό. Οι χαρακτήρες είναι ανοιχτά queer ή κινείται το βλέμμα τους προς εκεί, αλλά δεν είναι αυτό που τους ορίζει. Είναι η αδεξιότητα στις ρομαντικές τους απόπειρες, οι φιλοδοξίες που σκοντάφτουν στην πραγματικότητα, τα σώματα που δεν νιώθουν ποτέ εντελώς άνετα. Η σειρά είναι διαθέσιμη στο Disney+.

Monica (2023)

Μια ταινία-στοχασμός για την ταυτότητα, τη μνήμη και τη συμφιλίωση. Η Monica, μια τρανς γυναίκα που έχει αποξενωθεί από την οικογένειά της, καλείται να επιστρέψει για να φροντίσει τη μητέρα της που βρίσκεται στο τελικό στάδιο ασθένειας. Η επανένωση γίνεται με ελάχιστες λέξεις, αλλά γεμάτη βλέμματα, σιωπές και συναισθηματική ένταση. Η ταινία είναι σχεδόν μινιμαλιστική, με υπνωτική σκηνοθεσία και μια καθηλωτική ερμηνεία από την Trace Lysette, που ενσαρκώνει τη Monica με αξιοπρέπεια, πονεμένη εσωτερικότητα και γνήσια δύναμη. Δεν εξηγεί, δεν δίνει εύκολες απαντήσεις, απλώς παρατηρεί. Και σε αυτή την παρατήρηση κρύβεται όλη η ανθρωπιά.

Blue Jean (2022)

Βρισκόμαστε στη Βρετανία του 1988. Η ομοφοβική πολιτική «Section 28» βρίσκεται σε ισχύ, και κάθε αναφορά στην ομοφυλοφιλία απαγορεύεται στα σχολεία. Η Jean είναι γυμνάστρια σε σχολείο και ζει διπλή ζωή. Επαγγελματίας και «ουδέτερη» στο σχολείο, ανοιχτά λεσβία μόνο στους δικούς της κύκλους. Όταν μία από τις μαθήτριές της εμφανίζεται σε λεσβιακό μπαρ, η ταυτότητά της απειλείται. Η ταινία καταγράφει την εσωτερική διαμάχη μεταξύ της επιθυμίας για ασφάλεια και της ανάγκης για ορατότητα, με τρόπο πολιτικό αλλά και σπαρακτικά προσωπικό. Η πρωταγωνίστρια Rosy McEwen είναι εξαιρετική, σ' έναν ρόλο που ισορροπεί ανάμεσα στη ντροπή και το θάρρος. Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Cinobo.

Close (2022)

Μια απεικόνιση της παιδικής φιλίας και της εύθραυστης αρρενωπότητας. Ο Leo και ο Remi είναι αχώριστοι – παίζουν, κοιμούνται αγκαλιά, ο ένας συμπληρώνει τον άλλον. Όταν όμως στο γυμνάσιο οι συμμαθητές τους αρχίζουν να υπονοούν πως είναι ζευγάρι, ο Leo απομακρύνεται για ν' αποφύγει την κοινωνική πίεση. Οι συνέπειες είναι τραγικές. Το «Close» δεν λέει ρητά ότι οι ήρωες είναι γκέι. Αντίθετα, μιλά για την απαγόρευση της συναισθηματικής εγγύτητας μεταξύ αγοριών σε μια κοινωνία που τη φοβάται. Η ερμηνεία του Eden Dambrine είναι σπαρακτική και φυσική, ενώ η σκηνοθεσία του Dhont απλή και τρυφερή, χωρίς να αποφεύγει τη σκληρότητα. η ταινία είναι διαθέσιμη στο Cinobo.

Bottoms (2023)

Πρωτότυπο, φεμινιστικό και απίθανα διασκεδαστικό, το Bottoms είναι μια queer κωμωδία χωρίς προηγούμενο. Δύο λεσβίες φίλες σε αμερικανικό λύκειο ξεκινούν ένα… fight club με πρόσχημα την αυτοάμυνα, αλλά με πραγματικό στόχο να πλησιάσουν τις κοπέλες που τους αρέσουν. Η ταινία γκρεμίζει τα στερεότυπα της «teen comedy» με χιούμορ, σάτιρα και μια νότα camp αισθητικής. Παρουσιάζει την queer εφηβεία ως κάτι δυναμικό και απελευθερωτικό – όχι ως πηγή πόνου ή προβλήματος. Είναι διαθέσιμη στην Amazon Prime.

Great Freedom (2021)

Γερμανία, μεταπολεμική εποχή. Ο Hans φυλακίζεται επανειλημμένα για παραβίαση του άρθρου 175 που ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία. Η ταινία διατρέχει δεκαετίες, δείχνοντας την επιμονή του να ζήσει ελεύθερα μέσα σε ένα σύστημα που τον καταδικάζει ξανά και ξανά. Στη φυλακή, αναπτύσσει μια απρόσμενη σχέση με τον Viktor, έναν ετεροφυλόφιλο συγκρατούμενο. Η ταινία είναι σκοτεινή, αλλά όχι απαισιόδοξη. Παρά τον εγκλεισμό, αναδεικνύει την ελπίδα, τη στοργή και τη δυνατότητα μιας εναλλακτικής συντροφικότητας. Ο Franz Rogowski στον ρόλο του Hans είναι εκπληκτικός, με μια εσωτερική ένταση που τον καθιστά έναν από τους πιο ανθρώπινους queer χαρακτήρες του σύγχρονου σινεμά. Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Cinobo.

Joyland (2022)

Σε μια πατριαρχική οικογένεια στο Πακιστάν, ο νεαρός Haider ζει υπό τη σκιά του αδελφού του και της πίεσης για τεκνοποίηση. Όταν πιάνει δουλειά σε χορευτικό θέατρο και ερωτεύεται μια τρανς χορεύτρια, τη Biba, αρχίζει να αμφισβητεί τις βεβαιότητες της ζωής του. Το «Joyland» είναι μια ταινία για τον έρωτα, το σώμα, την επιθυμία, αλλά και για τη θέση του άντρα μέσα σε ένα αυστηρά δομημένο οικογενειακό σύστημα. Το τρανς στοιχείο δεν παρουσιάζεται ως «σοκ» αλλά ως ανθρώπινη, πλήρης προσωπικότητα. Η σκηνοθεσία είναι μελαγχολική, αισθαντική και υπόγεια επαναστατική τόσο, που η ταινία απαγορεύτηκε προσωρινά στη χώρα της. Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Cinobo.

The Blue Caftan (2022)

Ο Halim είναι ένας παραδοσιακός ράφτης σε μια παλιά συνοικία του Μαρόκου. Ζει με τη σύζυγό του, που γνωρίζει πως είναι gay, και μαζί κρατούν ένα ήρεμο αλλά καταπιεσμένο μυστικό. Όταν προσλαμβάνουν έναν νεαρό μαθητευόμενο, ο Halim ανακαλύπτει έναν καινούριο κόσμο συναισθημάτων. Η ταινία είναι ήρεμη, σχεδόν αισθησιακή στην αφήγησή της, με έμφαση στη λεπτομέρεια, την ύλη, την αφή. Δεν κάνει δηλώσεις. Δείχνει, ψιθυρίζει, παρασύρει. Αναδεικνύει τη δυνατότητα της αγάπης να παίρνει πολλές μορφές, και την αποδοχή που μπορεί να προκύψει εκεί που δεν την περιμένεις. Ιδιαίτερα σπάνιο δείγμα queer αφήγησης από τον αραβικό κόσμο.

Benediction (2021)

Η βιογραφία του Βρετανού ποιητή και πολεμικού ήρωα Siegfried Sassoon, ενός ανθρώπου που αψήφησε τη βαρβαρότητα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα πάλεψε με την εσωτερική του ομοφοβία, τον καθωσπρεπισμό της βρετανικής κοινωνίας και τις ενοχές του. Η ταινία είναι λυρική, γεμάτη πνευματικότητα και καλλιτεχνική μελαγχολία. Ο Sassoon ερωτεύεται, απογοητεύεται, γερνάει και απομονώνεται. Η σκηνοθεσία του Davies είναι βαθιά συναισθηματική, γεμάτη σιωπές και πνευματικό πόνο. Eίναι ένας στοχασμός πάνω στη ματαιότητα της δόξας και την ανάγκη για συναισθηματική λύτρωση.

Veneno (2020)

Μια από τις πιο εντυπωσιακές queer σειρές των τελευταίων ετών, το Veneno αφηγείται τη ζωή της τρανς τηλεπερσόνας Cristina «La Veneno» Ortiz. Μιας γυναίκας που έγινε σύμβολο για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα της Ισπανίας. Με σκηνοθεσία που σέβεται απόλυτα τον χαρακτήρα της, η σειρά ξεφεύγει από το φολκλόρ και δίνει έμφαση στην ανθρώπινη πλευρά της ηρωίδας, στις πληγές, στους θριάμβους και στην ταυτότητα. Είναι ένα έργο που δεν ωραιοποιεί, αλλά τιμά με αγάπη και ειλικρίνεια. Η σειρά είναι διαθέσιμη στη Vodafone TV.

Διαβάστε ακόμη