Πώς θα ανασυγκροτηθεί το Μάτι: Εγκαταλείπεται το σχέδιο κοινωνικής κατοικίας

Σε «πιλότο» για το σύνολο της χώρας ενόψει και της κατάρτισης των Πολεοδομικών Σχεδίων αυτήν την εποχή, φιλοδοξεί να μετατρέψει το Μάτι, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέσω του ρυμοτομικού σχεδίου (ΡΣΕ) και της πράξης εφαρμογής για την ανασυγκρότηση της περιοχής που δημοσίευσε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Σχεδόν επτά χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά που κόστισε τη ζωή σε 104 ανθρώπους τον Ιούλιο του 2018 και ενώ η δίκη έχει πλέον μπει στην τελική ευθεία, το υπουργείο ανακοινώνει το σχέδιο αναγέννησης της περιοχής, στην οποία ωστόσο έχει ήδη αποκατασταθεί περίπου το 90% των κατεστραμμένων κατοικιών. Το ΡΣΕ εξειδικεύει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που είχε παρουσιάσει το «Εθνος» τον Ιούνιο του 2022 και προβλέπει πέντε πολεοδομικές ενότητες, 40 χλμ νέων δρόμων, πεζοδρόμους, πλατείες και κοινόχρηστους χώρους καταφυγής σε περίπτωση ανάγκης και βέβαια τον Παραλιακό Περίπατο συνολικού μήκους 3,87 χλμ. που θα ενώνει την ακτογραμμή από τον Άγιο Ανδρέα έως το Κόκκινο Λιμανάκι.

Από τον σχεδιασμό, πάντως, έχει εγκαταλειφθεί στην πράξη το σχέδιο για την παραχώρηση δωρεάν κοινωνικής κατοικίας και την ανέγερση περίπου 100 διαμερισμάτων για τη στεγαστική αποκατάσταση των πληγέντων. Οι σχετικές αποφάσεις μπορεί να μην έχουν ανακληθεί επισήμως, αλλά εντοπίζεται σχεδόν μηδενικό ενδιαφέρον.

Τι θα γίνει με τα αυθαίρετα 

Σε ό,τι αφορά τα υφιστάμενα αυθαίρετα κτίσματα, πηγές κοντά στην υπόθεση σημειώνουν ότι έχουν τακτοποιηθεί στο σύνολό τους εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων και ως εκ τούτου στο Σχέδιο επισημαίνεται καθαρά πως εγκαταστάσεις και κτίρια νομίμως υφιστάμενα, ή και υπαχθέντα νομίμως στους νόμους περί τακτοποίησης αυθαιρέτων «διατηρούνται χωρίς δυνατότητα επέκτασης και δύνανται να αποπερατώνονται, ή και να ανακατασκευάζονται σε περίπτωση ολοσχερούς καταστροφής, και να λειτουργούν με τη χρήση που προβλέπεται από την οικοδομική τους άδεια ή την ως άνω υπαγωγή». Πρακτικά οι ιδιοκτήτες όσων νομιμοποιημένων αυθαιρέτων είχαν καεί, έχουν τη δυνατότητα να τα κατασκευάσουν εκ νέου στο περίγραμμά τους με την εξαίρεση όσων είχαν ανεγερθεί σε ρέματα ή κοινόχρηστους χώρους.

Το νέο σχέδιο έρχεται να επιλύσει κρίσιμα ζητήματα ιδιαίτερα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως κατέδειξε με τραγικό τρόπο η φονική πυρκαγιά σε μια περιοχή, η οποία συγκέντρωνε όλες τις παθογένειες της εκτός σχεδίου και της αυθαίρετης δόμησης. Υπήρχε παντελής έλλειψη κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, με ελάχιστες πλατείες, πάρκα και χώρους δημόσιας χρήσης, το 49% των οικοπέδων ήταν κάτω από 500 τ.μ. και το 62% των ιδιοκτησιών ήταν ήδη δομημένο (με πολλά αυθαίρετα κτίσματα) καθιστώντας δύσκολες τις ρυμοτομήσεις.

Παράλληλα το οδικό δίκτυο ήταν υποτυπώδες και ακατάλληλο με στενούς δρόμους («τυφλά» σημεία και αδιέξοδα, κάτι που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη διαφυγή σε περίπτωση κινδύνου. Επιπροσθέτως η υπό πολεοδόμηση περιοχή στερείται αντιπυρικών ζωνών όπως και οργανωμένων αντιπλημμυρικών υποδομών, ενώ στο παραλιακό μέτωπο παρατηρούνται έντονα διαβρωτικά φαινόμενα με κίνδυνο απώλειας εδάφους και υποδομών.

Υπενθυμίζεται ότι ήδη το καταρτισθέν από το 2022 ΕΠΣ όριζε την κατεδάφιση παράνομων κτισμάτων και περιφράξεων στον αιγιαλό, καθορίζοντας συγκεκριμένη απόσταση για την οποιαδήποτε παρέμβαση. Συγκεκριμένα, το σχέδιο επέβαλε την τήρηση απόστασης γραμμής δόμησης από τη γραμμή αιγιαλού τουλάχιστον 30 μ. καθώς επίσης και την κατεδάφιση παρανόμων κτισμάτων και περιφράξεων και τη δημιουργία δημόσιου κοινόχρηστου χώρου και πρασίνου στη ζώνη των 30 μ. από τον αιγιαλό, μέσω της εισφοράς σε γη ή με απαλλοτριώσεις όπου απαιτείται, καθώς και με δημοτικά ακίνητα, ακίνητα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Αν και το υπουργείο επισημαίνει ότι έχει προηγηθεί εκτενής διαβούλευση με τους κατοίκους, ενώ έχουν δοθεί και 16 παρατάσεις στη διαδικασία, έχουν ήδη υποβληθεί ενστάσεις και προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) από ομάδες κατοίκων, οι οποίοι θεωρούν ότι αδικούνται με τον τρόπο που απομειώθηκαν οι ιδιοκτησίες τους προκειμένου να εξοικονομηθεί ο χώρος δημιουργίας των απαραίτητων σημείων συγκέντρωσης και των οδών διαφυγής σε περίπτωση κινδύνου με στόχο να καταστεί η περιοχή ασφαλής.

Όσον αφορά τον χρόνο ολοκλήρωσης του συνολικού πολεοδομικού σχεδιασμού Α΄ και Β΄ επιπέδου, διήρκεσε συνολικά 5 χρόνια δεδομένου ότι η ανασυγκρότηση της πυρόπληκτης περιοχής ξεκίνησε το 2020 με την υπογραφή σύμβασης για την εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, με το υπουργείο να σημειώνει ότι η ολοκλήρωση των εν λόγω διαδικασιών μέχρι σήμερα χρειαζόταν κατά μέσο όρο 20 – 30 χρόνια. Με τη δημοσίευση του ΡΣΕ σε ΦΕΚ πλέον ανοίγει ο δρόμος για την ανασυγκρότηση της περιοχής. Επόμενο βήμα είναι η μεταγραφή της ΚΥΑ και της Πράξης Εφαρμογής στο Κτηματολόγιο και η καταχώριση των νέων τελικών ιδιοκτησιών με τις συντεταγμένες τους στις μερίδες των ιδιοκτητών. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής θα μπορούν να εκδίδονται κανονικά οικοδομικές άδειες και αναθεωρήσεις.

Πώς θα αναγεννηθεί το Μάτι

Αναλυτικά το νέο Ρυμοτομικό Σχέδιο περιλαμβάνει επτά βασικές παρεμβάσεις:

1. Συστήνονται 5 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 2.579 στρ. που μέχρι σήμερα είχαν αναπτυχθεί ως εκτός σχεδίου περιοχές στους Δήμους Μαραθώνα και Ραφήνας – Πικερμίου και αφορούν σε 2.571 ιδιοκτησίες και 3.962 ιδιοκτήτες.

• Στον Δήμο Μαραθώνα δημιουργούνται 2 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 1.507 στρ., η Αγία Μαρίνα και το Μάτι. Στον Δήμο Ραφήνας - Πικερμίου δημιουργούνται 3 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 1.072 στρ., το Κόκκινο Λιμανάκι, τα Σκουφέικα και ο Πευκώνας.

2. Στις 5 νέες Πολεοδομικές Ενότητες καθορίζονται ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές και προβλέπονται:

• Οικοδομήσιμες εκτάσεις 1.832 στρέμματα,

• Κοινόχρηστοι χώροι 152 στρ., εκ των οποίων 120 στρ. για κοινόχρηστους πρασίνου και 32 στρέμματα για πλατείες, χώρους καταφυγής/σημεία συγκέντρωσης πληθυσμού και χώρους στάθμευσης.

• Κοινωφελείς χώροι 109 στρ.

• Δίκτυο κυκλοφορίας οχημάτων 352 στρ. (Στις υφιστάμενες οδούς συνολικού μήκους 64.738 μ. προστίθενται νέες διανοίξεις οδών συνολικού μήκους 41.604 μ. Το συνολικό δίκτυο θα επεκταθεί στα 106.342 μ., σημειώνοντας αύξηση κατά 64,2%. Το οδικό δίκτυο θα ιεραρχηθεί με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου συλλεκτήριων οδών, που θα διοχετεύει την τοπική κυκλοφορία στους βασικούς οδικούς άξονες (Λεωφ. Μαραθώνα και Λεωφ. Φλέμινγκ) της περιοχής, με ασφαλείς ισόπεδες συνδέσεις.

  Όλη η περιοχή θα αποκτήσει δρόμους υψηλής προσπελασιμότητας, ήπιας κυκλοφορίας, με εφαρμογή ορίου ταχύτητας 30 χλμ./ώρα για το σύνολο των προς πολεοδόμηση περιοχών, τόσο στο τοπικό όσο και στο ιεραρχημένο οδικό δίκτυο (συλλεκτήριες οδοί).

• Πεζόδρομοι 105 στρ.

• Ζώνες 6 υδατορεμάτων 29 στρ.

3. Καθορίζονται χρήσεις γης, όροι και περιορισμοί δόμησης

Στο σύνολο της έκτασης του ΡΣΕ θεσμοθετείται χρήση αμιγούς κατοικίας, ενώ σε ορισμένες μόνο περιοχές επιτρέπεται η χρήση γενικής κατοικίας με εξαίρεση τις χρήσεις αποθηκών, εγκαταστάσεων εφοδιαστικής και ΚΤΕΟ. Πρόκειται για τα πρόσωπα των οικοπέδων επί της Λεωφόρου Φλέμινγκ, στην Πολεοδομική Ενότητα «Σκουφέικα» και στην Πολεοδομική Ενότητα «Πευκώνα».

4. Προσδιορίζονται Ζώνες Γεωλογικά Κατάλληλες ή Ακατάλληλες για Δόμηση, με στόχο την αντισεισμική θωράκιση της περιοχής, όπως και την αποφυγή περιοχών με κατολισθητικά φαινόμενα.

5. Οριοθετούνται οριστικά και διευθετούνται 9 υδατορέματα και προβλέπονται 10 έργα ελέγχου και ρύθμισης πλημμυρικών ροών (μικρά φράγματα). Έτσι επιτυγχάνεται η μείωση της έκτασης της ζώνης πλημμύρας των υδατορεμάτων κατά περίπτωση έως και κατά 91,2% σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση.

6. Εγκρίνονται λιμενικά και ακτομηχανικά έργα για την προστασία των ακτών από την περαιτέρω διάβρωση και υποσκαφή των πρανών.

7. Εγκρίνεται η κατασκευή του Παραλιακού Περιπάτου που θα αποτελέσει νέο τοπόσημο και πόλο έλξης για την περιοχή. 

Ο Παραλιακός Περίπατος θα έχει συνολικό μήκος 3,87 χλμ. και ελάχιστο πλάτος 3,5 μ., θα ενώνει την ακτογραμμή από τον Άγιο Ανδρέα έως το Κόκκινο Λιμανάκι, αξιοποιώντας την υφιστάμενη γεωμορφολογία και προστατεύοντας την ακτογραμμή από τη διάβρωση. Θα συνδέει τις Λεωφόρους Ποσειδώνος, Δημοκρατίας μέσω υφιστάμενων και νέων διόδων πρόσβασης εξυπηρετώντας πεζούς και ποδηλάτες, ενώ στο μεγαλύτερο τμήμα του εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα σε ΑμεΑ και άτομα με μειωμένη κινητικότητα.

Οπως επισημαίνεται στο ΡΣΕ, ο παραλιακός περίπατος αναπτύσσεται στο μεγαλύτερο μέρος του στο «φρύδι» της ακτογραμμής αξιοποιώντας το υφιστάμενο μονοπάτι, εκτός από τρία τμήματα συνολικού μήκους 123 μ., όπου «κατεβαίνει» στο επίπεδο της παραλίας καθώς δεν είναι δυνατή η εναλλακτική της κατασκευής του στο φρύδι του πρανούς. Η αρχή του περιπάτου τίθεται νότια του Στρατοπέδου «Στρ. Μιλτιάδη» Κ.Α.Α.Υ. Αγ. Ανδρέα, στο ύψος της οδού Φιλίππου Καλογερόπουλου και το τέλος του επί της οδού Παύλου Μελά.

Δε θα υλοποιηθεί τελικά το πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας

Στο μεταξύ προς ακύρωση βαίνει το πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας για τους πληγέντες του Ματιού, το οποίο είχε αποφασιστεί για τη στεγαστική αποκατάσταση των πλέον ευάλωτων μέσω και της χρηματοδότησης με δωρεά ύψους 11 εκ. ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, αλλά και των δήμων, το ενδιαφέρον ήταν σχεδόν μηδενικό καθώς σε όλο αυτό το διάστημα υπεβλήθη μόλις μία αίτηση από δημότη του Μαραθώνα και καμία από τον δήμο Ραφήνας Πικερμίου.

Πάντως, η απόφαση για παραχώρηση των 35 στρεμμάτων του δήμου Ραφήνας - Πικερμίου στην περιοχή Σκουφέικα για τον σκοπό αυτό παραμένει σε ισχύ και δεν έχει ανασταλεί με πληροφορίες να αναφέρουν ότι ο χώρος θα αξιοποιηθεί διαφορετικά ύστερα από συζητήσεις που γίνονται μεταξύ υπουργείου και των δύο δήμων.

Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό σχέδιο κοινωνικής κατοικίας προέβλεπε ότι στην περιοχή Σκουφέικα, θα χτίζονταν 100 κατοικίες των 80 τ.μ. με υπέρβαση του Συντελεστή Δόμησης προκειμένου να στεγάσουν τους πλέον ευάλωτους από τους πληγέντες από την πυρκαγιά.

Διαβάστε ακόμη

Τραμπ μετά τη συνομιλία με Πούτιν: Αυτός ο πόλεμος δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ αν ήμουν πρόεδρος

Ηχητικά αποκαλύπτουν το χάος στον σιδηρόδρομο - «Το έχω εδώ το τρένο και το στέλνω ανάποδα, το νου σου»

Δημοσκόπηση Alco: Το 50% των πολιτών θέλει πρόωρες εκλογές, ενώ πάνω από 60% νιώθει απογοήτευση και οργή

«Θα σου αστράψω μία»: Ξέφυγαν τα πράγματα στο Δημοτικό Συμβούλιο Βέροιας