Σιδηρόδρομος: Το υπουργείο φέρνει ακόμα ένα νομοσχέδιο και... πετάει το μπαλάκι των ευθυνών στη ΡΑΣ

Δύο εβδομάδες θητείας, ορισμένες αυτοψίες και συναντήσεις με φορείς και υπηρεσιακούς υπαλλήλους και μερικά γραπτά υπομνήματα ήταν αρκετά όπως φαίνεται για να καταρτίσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ακόμα ένα νομοσχέδιο για τον σιδηρόδρομο. Κι αυτό πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι από το προηγούμενο που είχε ψηφιστεί τρεις μήνες πριν, τον περασμένο Δεκέμβριο, και είχε μόλις ξεκινήσει να υλοποιείται.

Πρόκειται για το τρίτο νομοσχέδιο που θα ψηφίσει η κυβέρνηση της ΝΔ για τον σιδηρόδρομο μέσα σε τρία χρόνια και με ενδιαφέρον αναμένεται το περιεχόμενό του καθώς τα δύο προηγούμενα, ένα επί υπουργίας Κώστα Καραμανλή και το προαναφερθέν του Δεκεμβρίου του Χρήστου Σταϊκούρα κινούνταν σε ακριβώς αντίθετες κατευθύνσεις μεταξύ τους.

Το πρώτο, του 2022, που είχε προηγηθεί του δυστυχήματος των Τεμπών, διαχώριζε πλήρως τις εταιρείες του σιδηρόδρομου, ενώ το πρόσφατο ύστερα και από το πόρισμα - καταπέλτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) για τον ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα συνένωνε σε έναν φορέα, την εταιρία Σιδηρόδρομοι Ελλάδας ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ ως προς τον κλάδο του τροχαίου υλικού, τοποθετώντας την έναρξη λειτουργίας της στα τέλη του 2025.

Μόλις δύο εβδομάδες μετά τον ανασχηματισμό ο νέος αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης εμφανίζεται έτοιμος να παρουσιάσει ακόμα ένα νομοσχέδιο που έρχεται να προστεθεί στη νομοθετική πανσπερμία γύρω από τις ελληνικές ράγες.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες θα απαντά άμεσα στα πραγματικά προβλήματα και θα υλοποιεί τις συστάσεις που έχουν γίνει από την Κομισιόν, τον ERA και τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Άλλωστε -όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές- «αρκετά από τα σχετικά υπομνήματα που έχουν φτάσει στο υπουργείο επιβεβαιώνουν την εικόνα που αποκόμισε ο κ. Κυρανάκης τόσο με τις δια ζώσης αυτοψίες όσο και από τις συναντήσεις εργασίας που έχει ήδη πραγματοποιήσει».

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Κυρανάκης έξι χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση και δύο μετά τη μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στις ελληνικές ράγες είχε διαπιστώσει πως ο ελληνικός σιδηρόδρομος «νοσεί βαθιά και όλα αυτά τα προβλήματα δε λύνονται με μία "ασπιρίνη"».

Το νέο σχέδιο, νόμου το οποίο θα παρουσιαστεί «έρχεται να βάλει σε τάξη το "μπαλάκι ευθυνών" με μια σειρά από άμεσες ενέργειες που έχουν ως στόχο τόσο την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων που χρησιμοποιούνται ήδη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όσο και την δημιουργία ενός σαφούς πλαισίου ευθυνών και αρμοδιοτήτων», επισημαίνεται σε άτυπη ενημέρωση του υπουργείου, στην οποία αναφέρεται ότι θα δοθεί έμφαση στην αναδιοργάνωση κρίσιμων φορέων, στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της λογοδοσίας όπου χρειάζεται, και κυρίως στην επιχειρησιακή εφαρμογή των εισηγήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ, Κομισιόν και ERA.

Το υπουργείο δείχνει την ΡΑΣ για την ασφάλεια

Από το σύνολο των σιδηροδρομικών φορέων (ΟΣΕ, Hellenic Train, ΕΟΔΑΣΑΑΜ, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων ΡΑΣ), το υπουργείο επιλέγει να «δείξει» ως μοναδική υπεύθυνη για την ασφάλεια την τελευταία προαναγγέλλοντας αλλαγή στη διοίκησή της και τη λειτουργία της.

«Η ΡΑΣ παρότι έχει την αρμοδιότητα πιστοποίησης της ασφάλειας αλλά και ανάκλησης της άδειας ασφάλειας του σιδηροδρόμου, στην επιστολή της ισχυρίζεται ότι δεν έχει ουσιαστική αρμοδιότητα, κάτι που προκαλεί ερωτήματα», αναφέρουν πηγές του υπουργείου προσθέτοντας πως η Ανεξάρτητη Αρχή «δηλώνει αναρμόδια για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου και ρίχνει την ευθύνη στον ΟΣΕ».

Διαφορετική άποψη από την αντίληψη της ηγεσίας του υπουργείου για την αρμοδιότητα της ασφάλειας, ωστόσο, έχει ο ίδιος ο ERA με το ζήτημα αυτό να είναι η αιτία για τη βασική από τις «κόκκινες» κάρτες που έχει δείξει ο Οργανισμός, καθώς αποτελεί μία από τις σημαντικότερες παραβιάσεις της Ελλάδας με βάση την επιστολή της Κομισιόν, η οποία είχε ξεκινήσει και τη διαδικασία παραπομπής της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Σύμφωνα με το πόρισμα του Οργανισμού, το οποίο αναλυτικά είχε παρουσιάσει το «Εθνος», επικρατεί ασάφεια στους ρόλους και τις αρμοδιότητες των κύριων επιχειρησιακών παραγόντων για τη διαχείριση της ασφάλειας και «μια θολή εικόνα των ευθυνών όλων των σιδηροδρομικών φορέων».

Κι αυτό τη στιγμή που όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται: «Κατά την άποψη του Οργανισμού, η τελική ευθύνη για τη διασφάλιση της γενικής διατήρησης της ασφάλειας των σιδηροδρόμων και, όπου είναι ευλόγως εφικτό, της συνεχούς βελτίωσης ανήκει στις κεντρικές αρχές των κρατών μελών», επισημαινόταν. Σε άλλο σημείο αναφερόταν μάλιστα πως «ακόμα και αν ορισμένες δραστηριότητες μπορούν να ανατεθούν σε άλλες οντότητες, αυτό πρέπει να γίνει υπό ειδικά καθορισμένους όρους, ενώ η παρακολούθηση και τελικά ο συντονισμός θα εξακολουθούν να διεξάγονται σε επίπεδο κράτους μέλους».

Οι πηγές του υπουργείου αναφέρθηκαν και στο περιεχόμενο της επιστολής της ΡΑΣ: «Τα υπαρκτά ζητήματα που θέτει με γενικό τρόπο περί έλλειψης τηλεδιοίκησης και ETCS σε κομμάτια του σιδηροδρόμου είναι ήδη πολλάκις καταγεγραμμένα και δεν εισφέρουν με ουσιαστικό τρόπο στην επίλυση των προβλημάτων, αναδεικνύοντας γνωστά ζητήματα τα οποία και η προηγούμενη πολιτική ηγεσία είχε επισημάνει».

Προαναγγέλλουν μάλιστα σύντομα πρωτοβουλίες αναφορικά με τη λειτουργία και τη στελέχωση της ΡΑΣ, «ώστε η διοίκησή της, της οποίας η θητεία έχει λήξει, να έχει το ρόλο που αρμόζει σε μια ανεξάρτητη αρχή». Να σημειωθεί ότι η θητεία της προέδρου της ΡΑΣ, Ιωάννας Τσιαπαρίκου έχει λήξει εδώ και χρόνια χωρίς ωστόσο να έχουν γίνει κινήσεις αντικατάστασής της από τους δύο προηγούμενους υπουργούς.

Βεβαίως, στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί πως τα ζητήματα που σχετίζονται με την απουσία κρίσιμων συστημάτων ασφαλείας, μπορεί να είναι πολλάκις καταγεγραμμένα -όπως αναφέρουν οι συγκεκριμένες πηγές- αλλά δεν ήταν λυμένα ούτε όταν σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι στα Τέμπη, αλλά ούτε και σήμερα, δύο χρόνια μετά.

Ταυτόχρονα η Ανεξάρτητη Αρχή παρά τις εξαγγελίες περί ενίσχυσης του προσωπικού της, εξακολουθεί να υποφέρει από ακραία υποστελέχωση αριθμώντας μόνο 19 εργαζομένους εκ των οποίων μόνο οι 6 είναι διερευνητές, πέντε στο σύστημα ασφαλείας και 1 στη διαλειτουργικότητα.

Αρκετές διατάξεις έχουν συμπεριληφθεί στο action plan

Πολλές από τις διατάξεις που είχαν κριθεί απαραίτητες για τον σιδηρόδρομο είναι, πάντως, έτοιμες και έχουν ήδη υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση ήδη από τον Ιανουάριο, όπως αναγράφεται και στην τρίτη διμηνιαία έκθεση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στην οποία είχε άλλωστε αναφερθεί από το βήμα της Βουλής και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Όπως προκύπτει από την έκθεση προόδου που κατέθεσε η χώρα μας και είχε παρουσιάσει το «Εθνος», ύστερα από την εξέταση βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών, αποφασίστηκε από κοινού με τον ERA η αρμοδιότητα και ευθύνη της ασφάλειας του σιδηροδρόμου να μεταβιβαστεί στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με την κατάργηση της προηγούμενης διάταξης που όριζε την ΡΑΣ υπεύθυνη ασφαλείας.

Η σχετική νομοθετική ρύθμιση, όπως επισημαίνεται, αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, με την αρμοδιότητα να ανατίθεται σε ένα νέο τμήμα που θα συσταθεί υπό τη Διεύθυνση Σιδηροδρομικών Μεταφορών του υπουργείου. Για τον σκοπό αυτό μάλιστα έχουν ήδη εγκριθεί τρεις θέσεις Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού, οι οποίες θα πληρωθούν μέσω ΑΣΕΠ εντός του 2025.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο σχέδιο δράσης, η ΡΑΣ παύει να είναι φορέας πιστοποίησης ενός οργανισμού υπεύθυνου για τη συντήρηση του τροχαίου υλικού, καθώς -όπως επισημαίνεται- δεν πληροί τα επίσημα κριτήρια του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2019/779. Κατά συνέπεια θα δοθεί η δυνατότητα διαπίστευσης των φορέων από οποιονδήποτε φορέα πιστοποίησης. Τονίζεται ότι το σχέδιο της νομοθετικής τροποποίησης έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται η ψήφισή του εντός του πρώτου τριμήνου της χρονιάς.

Να σημειωθεί ότι η ελληνική νομοθεσία είχε ορίσει την Ανεξάρτητη Αρχή ως φορέα πιστοποίησης «παραβλέποντας» ότι δεν πληρούσε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις που όριζε η κοινοτική νομοθεσία, καθώς της έλειπε τόσο το εξειδικευμένο προσωπικό με εμπειρία στη συντήρηση τροχαίου υλικού, όσο και ένα μέλος στο Διοικητικό της Συμβούλιο με αντίστοιχη εξειδίκευση.

Η τροποποίηση του σχετικού νόμου έχει ολοκληρωθεί και βάσει των οροσήμων του σχεδίου, στόχος είναι να ψηφιστεί έως τα τέλη του μήνα.

Διαβάστε ακόμη

Η προστατευτική μεταχείριση του Μαξίμου στον Καραμανλή, η επιστολή του Μαυρίκη στον Αρεοπαγίτη και η εκδήλωση του Τσίπρα

Εργαζόμενοι στο Μετρό προειδοποιούν για «αγκάθια» μετά με την πρόταση Κυρανάκη για 24ωρη λειτουργία - Τι εξετάζει η ΣΤΑΣΥ

Κατακραυγή για τη Γάζα: Ο Νετανιάχου κλιμακώνει τις επιθέσεις και αποσύρεται από τις διαπραγματεύσεις στο Κατάρ – Έτοιμη για κυρώσεις η ΕΕ

Καταθέτει δική της πρόταση η ΝΔ για προανακριτική - Γιατί χαρακτηρίζει νομικά αβάσιμη την πρόταση του ΠΑΣΟΚ