Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός: Ο χάρτης με τα απώτατα δυνητικά όρια της υφαλοκρηπίδας και η αντίδραση της Τουρκίας

Η Ελλάδα για πρώτη φορά υλοποιεί το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, με τη δημοσίευση από το υπουργείο Εξωτερικών του σχετικού χάρτη το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης. Όπως εξηγούσαν δε αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο κείμενο της ΕΕ, τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Ο χάρτης αποτυπώνει επί της ουσίας στο που η χώρα μας μπορεί να αναπτύξει θαλάσσιες δραστηριότητες: Από θαλάσσια πάρκα και ιχθυοκαλλιέργειες, έως και εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων.

Όπως προκύπτει από τον χάρτη, η Ελλάδα αποτυπώνει το όρια της δυνητικής υφαλοκρηπίδας, ενώ φαίνεται πως υπάρχει επήρεια σε όλα τα νησιά, περιλαμβανομένου και του Καστελόριζου. Ο χάρτης εκπονήθηκε με βάση τα 6 ναυτικά μίλια, ωστόσο διευκρινίζεται πως η χώρα μας κρατά αναφαίρετο το δικαίωμα της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια.

Επίσης έχει ληφθεί υπόψη οι συμφωνίες που έχουν συναφθεί για ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία. Κυβερνητικές πηγές, εξηγούσαν πως με τον χάρτη αυτό «κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος» και «υπερασπιζόμαστε τα εθνικά μας συμφέροντα». Στη συνέχεια, οι ίδιες πηγές διευκρίνιζαν πως το ότι «κλείνουμε εκκρεμότητες, δεν σημαίνει πως δεν θέλουμε θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».

Ερωτήσεις και απαντήσεις για το θαλάσσιο χωροταξικό χάρτη

1. Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σ’ αυτές.

Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσίων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλασσίων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS.

2.  Ποιος είναι ο στόχος του;

Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως:

• η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -μεταξύ άλλων- δια του ορισμού θαλάσσιων πάρκων,
• η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων,
• η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών,
• η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,
• η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων,
• η ιχθυοκαλλιέργεια,
• η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.

Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, δίνεται η δυνατότητα μίας συντεταγμένης -και όχι αποσπασματικής- οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο Πρωθυπουργός στο 9ο «Our Ocean Conference», ο Σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική Κυβέρνηση.

3. Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια Υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά.

4. Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε 4 χωρικές ενότητες;

Γιατί, με αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων Περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο).

5. Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες;

Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ.

6. Έχει γεωπολιτική σημασία ο ΘΧΣ;

Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ένωσης και με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μία σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου

Η Τουρκία δημοσίευσε το δικό της χάρτη και ισχυρίζεται πως «βαθαίνει» τη «Γαλάζια Πατρίδα»

Σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της τουρκικής Μιλιέτ, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της Τουρκίας βρίσκεται σε τελικό στάδιο και λαμβάνεται ως όριο καθορισμού η Αθήνα και της ηπειρωτικής χώρας της Τουρκίας στο Αιγαίο.

Το δημοσίευμα μεταφέρει ότι: «Στο χάρτη εργασίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Τουρκίας, λήφθηκε ως όριο η μέση γραμμή μεταξύ Αθήνας και ηπειρωτικής χώρας (Τουρκίας) στο Αιγαίο. Η Τουρκία έφτασε πλέον στο τελικό στάδιο εργασιών του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ), που έχει ξεκινήσει, προκειμένου να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στις γύρω θάλασσες και να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις θαλάσσιες περιοχές της. Με τον χάρτη που δημιούργησε η ομάδα θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού της Τουρκίας, τα σύνορα της Τουρκίας στη θάλασσα καθορίστηκαν σύμφωνα με επιστημονικές μεθόδους και κανόνες του διεθνούς δικαίου».

Το τουρκικό αφήγημα προσπαθεί να παρουσιάσει τη διαδικασία ως τεχνική και νομικά τεκμηριωμένη, αν και η ίδια η Μιλιέτ υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μια «μη δεσμευτική εργασία».

Όπως γράφει: «Ο χάρτης αυτός της Γαλάζιας Πατρίδας, που συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, δεν αποτελεί επίσημο όριο θαλάσσιας δικαιοδοσίας που δεσμεύει το κράτος, αλλά μια επιστημονική και νομική εργασία».

Διαβάστε ακόμη

Τραμπ και Ζελένσκι... ήρθαν πιο κοντά στην κηδεία του πάπα: Η επιθετική ανάρτηση για Πούτιν και οι απειλές για κυρώσεις

Τουλάχιστον 9 νεκροί στο Βανκούβερ - Αποκλείουν το σενάριο της τρομοκρατίας οι Αρχές

Κρήτη: Μπήκαν στο σπίτι 39χρονου και τον ξυλοκόπησαν - Μεταφέρθηκε αιμόφυρτος στο νοσοκομείο

Αποκάλυψη στον Κάλαμο: Οι 7 πηγές - μύθος στους Αγίους Αποστόλους που ρέουν στη θάλασσα ζεστό νερό