Βαθιές τομές στην Υγεία: Οι αλλαγές σε φάρμακα, παραπεμπτικά, οδοντιάτρους

Πέντε μεγάλες αλλαγές είναι έτοιµες να εφαρµοστούν µέσα στο 2019 στον τοµέα της Υγείας, γεγονός που θα αλλάξει πλήρως το «πρόσωπο» του ΕΣΥ αλλά και την εξυπηρέτηση των ασθενών. Παρά τις όποιες πολιτικές εξελίξεις εντός του έτους, τα νέα µέτρα έχουν ήδη δροµολογηθεί και θα φέρουν ανατροπή στα όσα µέχρι σήµερα γνωρίζαµε για τις παροχές που δικαιούµαστε στον τοµέα της Υγείας. Ειδικότερα, οι ριζικές αυτές αλλαγές αφορούν στα φάρµακα, στις οδοντιατρικές υπηρεσίες που για πρώτη φορά θα καλύπτονται από την κοινωνική ασφάλιση µέσω ιδιωτών, στην πρόσβαση στα νοσοκοµεία αλλά και στον τρόπο που θα βλέπουµε γιατρό.

Συνταγές µε µέτρο: Αυστηροί κανόνες µπαίνουν από δω και στο εξής στον τρόπο µε τον οποίο θα δίνουν συνταγές οι γιατροί, καθώς σιγά σιγά όλες οι παθήσεις θα καλύπτονται φαρµακευτικά µε συγκεκριµένες οδηγίες, οι οποίες εφαρµόζονται σχεδόν σε όλον τον πλανήτη. Καθηµερινά προστίθενται και νέοι κανόνες (πρωτόκολλα) συνταγογράφησης φαρµάκων που αποτελούν το βασικό κλειδί για τον έλεγχο της κατευθυνόµενης συνταγογράφησης. Μάλιστα, µέχρι τέλος Ιανουαρίου θα ενταχθούν στο σύστηµα νέα πρωτόκολλα που θα αφορούν στη χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια, την οστεοπόρωση, την καρδιακή ανεπάρκεια, τη νόσο του Πάρκινσον και την επιληψία, ενώ συνολικά υπάρχουν σήµερα 55 φαρµακευτικά πρωτόκολλα. Στόχος, να περιορισθεί ο αριθµός των συνταγών που εκδίδονται καθηµερινά και εκτοξεύουν τη φαρµακευτική δαπάνη, ενίοτε και άσκοπα. Στην Ελλάδα ο αριθµός των συνταγών έχει εκτιναχθεί τα τελευταία χρόνια, αφού εκδίδονται περίπου 6 µε 6,5 εκατ. συνταγές τον µήνα, ενώ η κοινωνική ασφάλιση καλύπτει συνολικά 1,945 δισ. ευρώ για φάρµακα των ασφαλισµένων. Οι ασθενείς, από την πλευρά τους δεν πληρώνουν και λίγα για τις θεραπείες τους, αφού υπολογίζεται ότι σε συµµετοχές για συνταγογραφούµενα φάρµακα καταβάλλουν από δικούς τους πόρους ετησίως περί τα 600 εκατ. ευρώ, για φάρµακα που δεν αποζηµιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ περίπου 100 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, και για µη συνταγογραφούµενα φάρµακα (ΜΗΣΥΦΑ) 200 εκατ. ευρώ. Ηδη, πάντως, σήµερα εφαρµόζονται πρωτόκολλα συνταγογράφησης µεταξύ άλλων για: αιµατολογικά νοσήµατα, αναπνευστικά νοσήµατα, αρτηριακή υπέρταση, γαστρεντερολογικά νοσήµατα, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήµατα, ψωρίαση, ρευµατολογικά νοσήµατα κ.ά. Υπολογίζεται ότι µέχρι το τέλος του χρόνου τα θεραπευτικά πρωτόκολλα θα φθάσουν τα 70.
Φορέας έγκρισης νέων φαρµάκων: Με πιο γρήγορους ρυθµούς αλλά και µε µεγαλύτερη ασφάλεια θα λαµβάνουν οι ασθενείς τα νέα φάρµακα που θα βγαίνουν στην αγορά, διαβεβαιώνει το υπουργείο Υγείας. Για πρώτη φορά εντός του 2019 θα ξεκινήσει να λειτουργεί ο νέος φορέας για την έγκριση των νέων φαρµάκων (ΗΤΑ), ενώ επιταχύνονται οι διαδικασίες για την αποζηµίωση των νέων θεραπειών, όπως τουλάχιστον επιδιώκει το υπουργείο. Στόχος είναι να δίνονται τα σκευάσµατα όσο το δυνατόν νωρίτερα, ενώ οι καθυστερήσεις που έχουν διαπιστωθεί θα καταπολεµηθούν µε την αύξηση του αριθµού των αξιολογητών των φαρµάκων. Τις επόµενες εβδοµάδες το υπουργείο Υγείας θα επιστρατεύσει ξένους ιδιώτες επιστήµονες προκειµένου να έρχονται στη χώρα µας έναντι αµοιβής και να ελέγχουν την αποτελεσµατικότητα των νέων σκευασµάτων πριν αυτά ενταχθούν στη λίστα µε τα αποζηµιούµενα φάρµακα. Μέσα στον Ιανουάριο ολοκληρώνεται η αξιολόγηση των πρώτων αιτήσεων για 10 δραστικές ουσίες σε πρωτότυπα ή γενόσηµα φάρµακα. Μέχρι σήµερα παρατηρούνταν σοβαρές καθυστερήσεις στην έγκριση νέων φαρµάκων, µε συνέπεια οι σύλλογοι ασθενών να διαµαρτύρονται συχνά πυκνά. Πάντως, µε βάση παράγοντες της αγοράς, το 2017 ήρθαν 37 νέα φάρµακα στη χώρα µας, ενώ το 2018 µόλις 17 νέα φάρµακα. Την περσινή χρονιά ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Φαρµάκων (ΕΜΑ) ενέκρινε πάνω από 70 δραστικές ουσίες που αφορούσαν φάρµακα ογκολογικά, νευρολογικά, αιµατολογικά καθώς και φάρµακα για σπάνια νοσήµατα. Αγνωστο παραµένει πόσα από αυτά και πότε θα έρθουν στην Ελλάδα, παρότι η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ισχυρίζεται ότι θα επιδιώξει να επιταχύνει τις διαδικασίες.
Αλλάζουν πρόσωπο τα νοσοκοµεία: Πιο ανθρωποκεντρικά γίνονται τα νοσοκοµεία, αφού το σχέδιο του υπουργείου Υγείας βάζει τους ασθενείς σε πρώτο πλάνο, δηµιουργώντας µάλιστα ειδικά γραφεία παραπόνων για τους επισκέπτες. Στα συγκεκριµένα γραφεία µπορούν να απευθύνονται οι ασθενείς ή οι συγγενείς τους προκειµένου να καταγγείλουν τα κακώς κείµενα του ΕΣΥ ή να βρουν το δίκιο τους όταν χάνονται στον λαβύρινθο των υπηρεσιών σε ένα νοσοκοµείο. Τα Γραφεία Προστασίας των Ασθενών, όπως ονοµάζονται, εντός του έτους θα ενισχυθούν µε προσλήψεις, ενώ θα δίνεται και συχνή αναφορά σχετικά µε την αποτελεσµατικότητά τους. Θα είναι στεγασµένα σε χώρο µε εύκολη πρόσβαση για τους ασθενείς, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στην κύρια είσοδο του νοσοκοµείου, και θα πρέπει να είναι διαµορφωµένα κατάλληλα ώστε να διαφυλάσσεται η ιδιωτικότητα των πολιτών. Τα Γραφεία Προστασίας θα είναι εξοπλισµένα µε ηλεκτρονικό εξοπλισµό κατάλληλο για την αναγκαία ηλεκτρονική αρχειοθέτηση και ηλεκτρονική διασύνδεση µε άλλα γραφεία και υπηρεσίες, ώστε να εντοπίζεται άµεσα το πρόβληµα που έχει ο ασθενής και να αντιµετωπίζεται.
Οδοντίατρος στον ΕΟΠΥΥ: Για πρώτη φορά η κοινωνική ασφάλιση θα καλύψει οδοντιατρικές υπηρεσίες µέσω ΕΟΠΥΥ, κάτι που δεν υπήρχε στο σύστηµα υγείας. Ειδικότερα, η παροχή θα ξεκινήσει µε δωρεάν οδοντιατρική κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ για 900.000 παιδιά από 5 έως 12 ετών σε συµβεβληµένους ιδιώτες οδοντιάτρους. Ηδη έχουν ξεκινήσει να σχεδιάζονται οι συµβάσεις των ιδιωτών οδοντιάτρων µε τον ΕΟΠΥΥ, τα ωράρια αλλά και οι αµοιβές, ενώ θα ακολουθήσει και διαπραγµάτευση µε τον κλάδο. Στο πλαίσιο αυτό, θα «κλειστεί» ένα δωρεάν «πακέτο» οδοντιατρικών παροχών όπως εξετάσεις, σφραγίσµατα, φθοριώσεις κ.λπ. Μόλις ξεκινήσει η δωρεάν οδοντιατρική κάλυψη στα παιδιά, θα ξεκινήσει σιγά σιγά να σχεδιάζεται και πρόγραµµα παροχών οδοντιατρικών υπηρεσιών και σε ενήλικες. Ηδη πάντως η σχετική παροχή προβλέπεται και στον νέο Κανονισµό Παροχών του ΕΟΠΥΥ. Οπως αναφέρεται, ο Οργανισµός θα αποζηµιώνει οδοντιατρικές υπηρεσίες που αφορούν στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία νόσων της στοµατικής κοιλότητας, καθώς και την αποκατάσταση της στοµατικής υγείας των δικαιούχων.
Σε ειδικό γιατρό µε παραπεµπτικό: Αλλάζει πλήρως στο τέλος του 2019 ο τρόπος που θα επισκεπτόµαστε τους γιατρούς, καθώς εκτιµάται ότι προς το τέλος του έτους θα µπορεί να τεθεί σε εφαρµογή το σύστηµα του Gatekeeping. Θα έχουν προηγηθεί προσλήψεις οικογενειακών γιατρών σε ΤΟΜΥ και ΕΟΠΥΥ ώστε να ξεκινήσει ο νέος τρόπος στις επισκέψεις. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης ισχύει το συγκεκριµένο σύστηµα εδώ και χρόνια, παρότι έχουν καταγραφεί δυσκολίες στην πρόσβαση των ασθενών. Συγκεκριµένα, στη χώρα µας θα αλλάξει πλήρως ο τρόπος που θα βλέπουµε γιατρό του ΕΟΠΥΥ σε λίγους µήνες, αφού σταδιακά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας επιδιώκει να εφαρµόσει πλήρως το νέο σύστηµα της πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας µε τον οικογενειακό γιατρό και το σύστηµα παραποµπών. Βέβαια, παρότι το νέο σύστηµα θα έπρεπε να τεθεί σε εφαρµογή από τις αρχές του 2019, όλα δείχνουν ότι στο τέλος του χρόνου θα είναι έτοιµες οι συνθήκες. Από κει και πέρα, οι επισκέψεις στους γιατρούς θα είναι πλέον ελεγχόµενες, καθώς εκτός των άλλων θα απαιτείται το πράσινο φως του οικογενειακού γιατρού τόσο για επίσκεψη σε ειδικό γιατρό όσο και για νοσηλεία στο νοσοκοµείο. Εάν ο ίδιος δεν το κρίνει απαραίτητο, µπορεί και να µην είναι δυνατόν να γίνει εισαγωγή σε νοσηλευτικό ίδρυµα. Στο νέο σύστηµα θα υπάρχουν δύο κατηγορίες παραποµπών:

η απλή παραποµπή , µε ισχύ 30 ηµερολογιακών ηµερών για προγραµµατισµό µιας επί σκεψης σε ειδικό ιατρό
η παραποµπή χρό νιου νοσή µατος, µε έ ναρξη την ηµεροµηνί α έ κδοσης και ισχύ δώ δεκα (12) µηνώ ν, για το σύ νολο των απαιτού µενων επισκέ ψεων σε ειδικό ιατρό . Με βάση τον σχεδιασµό, η παραποµπή από οικογενειακό ιατρό σε ιατρό ά λλης ειδικό τητας (πλην Γενικής Ιατρικής, Παθολογίας και Παιδιατρική ς) θα γίνεται ηλεκτρονικά .

Παραποµπή δεν θα απαιτεί ται για προγραµµατισµό επί σκεψης στις παρακά τω ειδικό τητες: