Δεν είναι μόνο το κάπνισμα: Ποια τρόφιμα συνδέονται με τον καρκίνο του πνεύμονα

Μια νέα, σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Thorax αναδεικνύει μια ανησυχητική σχέση

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά ┋

Μια νέα, σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Thorax αναδεικνύει μια ανησυχητική σχέση: η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.

Τα ευρήματα, που προέκυψαν από την ανάλυση δεδομένων περισσότερων από 100.000 ατόμων, είναι εντυπωσιακά: όσοι κατανάλωναν τις μεγαλύτερες ποσότητες αυτών των τροφίμων είχαν 41% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα, ακόμα και αν δεν κάπνιζαν.

Τι είναι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα;

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι κάτι περισσότερο από απλά επεξεργασμένα. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, πρόκειται για προϊόντα που περιέχουν συστατικά «που χρησιμοποιούνται σπάνια ή και ποτέ στις κουζίνες», όπως συντηρητικά, τεχνητές χρωστικές, γαλακτωματοποιητές και πρόσθετα που κάνουν την τελική γεύση πιο ελκυστική. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα αναψυκτικά, τα πατατάκια, οι έτοιμες σούπες, οι κοτομπουκιές, ορισμένα αλλαντικά και πολλά συσκευασμένα σνακ.

Η μελέτη τονίζει ότι η βιομηχανική επεξεργασία αλλοιώνει τη δομή των τροφίμων, επηρεάζοντας τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών συστατικών και δημιουργώντας επιβλαβείς ουσίες. Μια από αυτές είναι η ακρολεΐνη, μια τοξική ένωση που παράγεται από την καύση διαφόρων υλικών, αλλά και από το μαγείρεμα λιπών σε υψηλές θερμοκρασίες.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να αποφεύγουμε να καταναλώνουμε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένου της σύνδεσης τους με τις καρδιακές παθήσεις, τον διαβήτη και την παχυσαρκία. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, ανάμεσα στους κινδύνους ήρθε να προστεθεί ένας ακόμη: η σύνδεσή τους με τον καρκίνο του πνεύμονα.

Τα «μεταποιημένα τρόφιμα» περιέχουν συστατικά «που δεν χρησιμοποιούνται ποτέ ή σπάνια, στην κουζίνα ή κατηγορίες πρόσθετων συστατικών που απλώς χρησιμεύουν στο να κάνουν το τελικό προϊόν πιο εύγευστο ή πιο ελκυστικό», σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών. Αυτά τα συστατικά - που εντοπίζονται σε προϊόντα όπως αναψυκτικά, πατατάκια, συσκευασμένες σούπες, κοτομπουκιές και παγωτά - μπορεί να περιλαμβάνουν συντηρητικά κατά της μούχλας ή των βακτηρίων, τεχνητές χρωστικές ουσίες και γαλακτωματοποιητές καθώς και πρόσθετη ή τροποποιημένη ζάχαρη, αλάτι και λίπη για να κάνουν τα τρόφιμα πιο γευστικά.

«Η βιομηχανική επεξεργασία μεταβάλλει τη μήτρα των τροφίμων, επηρεάζοντας τη διαθεσιμότητα και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, ενώ παράλληλα δημιουργεί επιβλαβείς μολυσματικούς παράγοντες», προσθέτουν οι ερευνητές. Στην εν λόγω έρευνα, οι ειδικοί εφιστούν ιδιαίτερα την προσοχή στην ακρολεΐνη. Πρόκειται για μια οργανική χημική ένωση που μπορεί να προκύψει από την καύση καπνού, ξύλου, πλαστικών ή βενζίνης. Καθώς και από το μαγείρεμα λιπών και ελαίων σε υψηλές θερμοκρασίες, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις συσκευασίες μπορεί επίσης να αποτελούν μέρος του προβλήματος, εξηγούν οι ειδικοί.

Η μέθοδος που υιοθετήθηκε για τη συγκεκριμένη μελέτη είναι παρατηρησιακή, που σημαίνει ότι η έρευνα δεν έχει αποδείξει με απόλυτη βεβαιότητα τη σύνδεση της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων με τον καρκίνο του πνεύμονα. Τα συμπεράσματα της έρευνας απλώς καταλήγουν στο ότι φέρεται πάντως να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο, δήλωσε ο Δρ Ντέιβιντ Κατζ, ειδικός στην προληπτική ιατρική και ιδρυτής της μη κερδοσκοπικής True Health Initiative. Σημειώνεται πάντως πως ο ίδιος δεν συμμετείχε στην έρευνα.

«Αυτή η μελέτη υποδηλώνει ότι (τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα) μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα», δήλωσε.

Ο καρκίνος του πνεύμονα δεν συνδέεται μόνο στο κάπνισμα

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια συχνή μορφή καρκίνου, με εκτιμώμενες νέες περιπτώσεις παγκοσμίως 2,4 εκατομμύρια το 2022, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Το κάπνισμα είναι ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, αλλά και άνθρωποι που δεν καπνίζουν μπορούν να νοσήσουν, γεγονός που υποδηλώνει ότι παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, δήλωσε ο Katz.

Οι ειδικοί προσάρμοσαν τους παράγοντες αυτούς στο σύνολο της μελέτης, δηλαδή έλαβαν υπόψη τους και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, συμπεριλαμβανομένου του αν ο ασθενής ήταν καπνιστής ή όχι. Είναι σημαντικό πάντως να σημειωθεί ότι οι μετρήσεις δεν ήταν αποχρωματισμένες, δήλωσε ο Δρ Fang Fang Zhang, The Neely Family Professor και πρόεδρος του τμήματος διατροφικής επιδημιολογίας και επιστήμης δεδομένων στη Σχολή Friedman της Επιστήμης και Πολιτικής Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Tufts στη Βοστώνη. Η ίδια, δεν συμμετείχε στην έρευνα.

«Επειδή το κάπνισμα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου που μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, η προσαρμογή του καπνίσματος με χονδροειδή τρόπο θα μπορούσε να αφήσει μεγάλο περιθώριο για υπολειπόμενη σύγχυση», δήλωσε σε ηλεκτρονικό μήνυμα. «Θα είναι σημαντικό να προσαρμοστεί η ένταση (π.χ. τσιγάρα/ημέρα) και η διάρκεια (π.χ. χρόνια καπνίσματος) ή η σωρευτική έκθεση στο κάπνισμα (π.χ. πακέτα-έτη). Ωστόσο, οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και του κινδύνου καρκίνου του πνεύμονα ήταν ισχυρότερη μεταξύ των ατόμων που δεν κάπνιζαν ποτέ».

Γιατί τα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να συνδεθούν με τον καρκίνο του πνεύμονα

Δεν έχει πραγματοποιηθεί εκτενής έρευνα πάνω στη σύνδεση των επεξεργασμένων τροφίμων και του καρκίνου του πνεύμονα, πολλά στοιχεία και δεδομένα ωστόσο μέχρι σήμερα, δείχνουν πόσο σημαντική είναι η ποιότητα της διατροφής για την πρόβλεψη του πρόωρου θανάτου από όλες τις αιτίες καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες, δήλωσε ο Katz.

Συχνά, η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με χαμηλότερη ποιότητα διατροφής, όπως υψηλότερη πρόσληψη κορεσμένων λιπών, χημικών ουσιών, αλατιού και ζάχαρης, καθώς και υψηλότερη κατανάλωση θερμίδων, πρόσθεσε.

Αυτοί οι παράγοντες «μπορούν να οδηγήσουν σε κάποιου είδους φλεγμονή - ένα πρωταρχικό μονοπάτι στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του καρκίνου - και να βλάψουν το μικροβίωμα, επηρεάζοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος», ανέφερε σε ένα email. «Αυτός ο συνδυασμός της φλεγμονής με ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι ό,τι πρέπει για να "έχουν το πάνω χέρι" τα κακά κύτταρα. ... Σε αυτό το σημείο είναι που φέρεται να ξεκινάει ο καρκίνος».

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα τείνουν να είναι χαμηλά σε ωμέγα-3, δήλωσε ο Δρ Τομ Μπρένα, καθηγητής παιδιατρικής, ανθρώπινης διατροφής και χημείας στην Ιατρική Σχολή Dell του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν. Τα ωμέγα-3 είναι απαραίτητα, υγιεινά λιπαρά που ο οργανισμός δεν μπορεί να παράγει μόνος του, σύμφωνα με το Γραφείο Διατροφικών Συμπληρωμάτων των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.

«Τα ωμέγα-3 περιορίζουν τη διάρκεια ζωής στο ράφι, οπότε αν πρόκειται να υπερεπεξεργαστείτε κάτι ... τότε θέλετε να απαλλαγείτε από τα ωμέγα-3», δήλωσε η Brenna, η οποία πάντως δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Τα πρόσθετα στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, οι καρκινογόνες ουσίες που σχηματίζονται κατά την επεξεργασία ή οι χημικές ουσίες από τη συσκευασία των τροφίμων μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο, δήλωσε ο Zhang.

«Ωστόσο, αυτά τα συμπεράσματα δεν είναι αρ

Γιατί η διατροφή παίζει ρόλο στον καρκίνο του πνεύμονα;

Είναι γνωστό ότι το κάπνισμα αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα. Ωστόσο, η νέα έρευνα, αλλά και η διαπίστωση ότι πολλοί μη καπνιστές νοσούν, υποδηλώνουν ότι και άλλοι παράγοντες συμβάλλουν.

Οι ειδικοί εξηγούν, όπως γράφει το CNN, ότι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται συχνά με διατροφή χαμηλής ποιότητας, με υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, αλατιού, ζάχαρης και χημικών.

Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στον οργανισμό, μια κατάσταση που αποτελεί βασικό μηχανισμό για την ανάπτυξη και εξέλιξη του καρκίνου. Επιπλέον, αυτά τα τρόφιμα είναι συνήθως φτωχά σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν προστατευτική δράση και τα οποία συχνά αφαιρούνται για να αυξηθεί η διάρκεια ζωής των προϊόντων.

Τι να αλλάξετε στην καθημερινή διατροφή σας

Η μελέτη αυτή αποτελεί ακόμα έναν λόγο για να επανεξετάσετε τις διατροφικές σας συνήθειες.

Μια καλή αρχή είναι να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων. Αποφεύγετε προϊόντα με μεγάλες λίστες συστατικών και άγνωστες λέξεις, καθώς αυτά είναι πιθανότατα πρόσθετα και συντηρητικά. Η σταδιακή μετάβαση σε πιο υγιεινές επιλογές όχι μόνο θα βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής σας, αλλά μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό σας από σοβαρές ασθένειες.

Συγκεκριμένα, οι ειδικοί προτείνουν τα εξής:

Διαβάστε τις ετικέτες: Αποφύγετε τρόφιμα με μεγάλες λίστες συστατικών και άγνωστα ονόματα. Αυτά είναι πιθανότατα πρόσθετα και συντηρητικά.
Προτιμήστε τρόφιμα σε φυσική/ακατέργαστη μορφή: Επικεντρωθείτε στην κατανάλωση φυσικών, μη επεξεργασμένων τροφών, όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Μαγειρέψτε στο σπίτι: Η προετοιμασία των γευμάτων με ολόκληρα συστατικά σάς δίνει τον πλήρη έλεγχο του τι τρώτε.
Αλλάξτε σταδιακά: Αντί να επικεντρώνεστε σε αυτά που δεν πρέπει να τρώτε, προσπαθήστε να προσθέτετε περισσότερα φυσικά τρόφιμα στη διατροφή σας. Με τον καιρό, οι γευστικοί σας κάλυκες θα προσαρμοστούν και θα αρχίσετε να προτιμάτε τις πιο υγιεινές γεύσεις.

Διαβάστε ακόμη