Κατερίνα Μπέη: «Ζούμε στην εποχή των φίλτρων και του photoshop» - Τα Καλύτερα μας χρόνια θα έχουν και τρίτη σεζόν

Πολυτάλαντη, ανήσυχη, δημιουργική, η Κατερίνα Μπέη έχει αποκτήσει το δικό της φανατικό κοινό εδώ και χρόνια. Μία φίλη που σου κλείνει το μάτι και σε προσκαλεί σε κάθε της νέα περιπέτεια στο χαρτί, στο γυαλί ή στο πανί. Η συγγραφή για εκείνη είναι η καθημερινότητά της.

Ο τρόπος που ηρεμεί, εκφράζεται και διασκεδάζει. Είναι η ώρα που βάζει τις σκέψεις της σε σειρά, ανακαλύπτει τον κόσμο και τον εαυτό της. Γράφει ιστορίες βγαλμένες από τις ζωές μας, χαρακτήρες τόσο οικείοι στην ιδιοσυγκρασία μας, διάλογοι που μας θυμίζουν προσωπικές στιγμές που χαράχτηκαν στη μνήμη μας και σκέψεις που δεν τολμήσαμε να μοιραστούμε με άλλους.

Τα δύο τελευταία χρόνια, η Κατερίνα Μπέη, σε συνεργασία με τον Νίκο Απειρανθίτη και τη Δώρα Μασκλαβάνου, έχει εναποθέσει την ενέργειά της, γράφοντας το σενάριο της επιτυχημένης σειράς «Τα Καλύτερα μας Χρόνια» της ΕΡΤ1. Πρόκειται για μια κομεντί «εποχής» και μεταφορά του ισπανικού σήριαλ «Cuentame». Η ιστορία ξυπνά, πάνω απ’ όλα, μνήμες για το πόσο εντυπωσιακά άλλαξε η Ελλάδα και πώς διαμορφώθηκαν, τελικά, στην πορεία των ετών οι συνήθειές μας, οι σχέσεις μας, η καθημερινότητά μας, ακόμη και η γλώσσα μας.

Ξεκινάω την κουβέντα μας λοιπόν, ρωτώντας την, πώς εξηγεί την επιτυχία της σειράς κι αν θεωρεί ό,τι ο Έλληνας είναι νοσταλγός του παρελθόντος. «Επειδή η σειρά βασίζεται σε ισπανικό φορμάτ κι έχει παιχτεί σε παραλλαγές σε πολλές χώρες, γνωρίζοντας αντίστοιχη επιτυχία, δεν νομίζω πως είναι θέμα εθνικό. Μάλλον έχει να κάνει με το γεγονός, ότι μιλάμε για το παρελθόν μέσα από τα μάτια ενός παιδιού και κάνουμε την ιστορία του τόπου, προσωπική υπόθεση. Αυτό στους μεγαλύτερους λειτουργεί με νοσταλγία και στους νεότερους κεντρίζει την περιέργεια για να γνωρίσουν εκείνη την εποχή, με ανάλαφρο, ανθρώπινο τρόπο, όχι με διδακτισμό και σοβαροφάνεια» απαντά η ίδια στο ethnos.gr.

Σε μία παλιότερη συνέντευξή της, η σκηνοθέτις της σειράς, Όλγα Μαλέα, είχε αναφέρει πως θα προτιμούσε στη θέση του «Άγγελου» να υπήρχε κορίτσι, καθώς, όπως δήλωσε, στο θέμα της σεξουαλικής του αφύπνισης -μεγάλο θέμα στη σειρά- σαν γυναίκα μένει απέξω και είναι ένα ζήτημα που ακόμα και σήμερα παραμένει ταμπού στη χώρα μας. Αναρωτιέμαι αν και η σεναριογράφος έχει την ίδια άποψη.

«Πιστεύω πως δεν θα μπορούσε η σειρά να έχει τον χαρακτήρα που έχει, αν στη θέση του "Άγγελου" ήταν κορίτσι. Την εποχή εκείνη, τα κορίτσια δεν είχαν τις ίδιες ελευθερίες με τα αγόρια, δεν νυχτώνονταν στις αλάνες, και σίγουρα δεν θα μπορούσε να εκφραστεί τόσο ελεύθερα για τις σχέσεις με το άλλο φύλο. Σίγουρα θα "χάναμε" πολλά στιγμιότυπα από τα ερωτικά σκιρτήματα των πιτσιρικάδων και τις "νομιμοποιημένες" σκανδαλιές, που είναι σύμφυτες με το φύλο τους. Δεν πιστεύω πως ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις για κάτι, είναι να το εξαφανίσεις. Δηλαδή, με το να προσποιηθούμε πως είναι προοδευτικό να μπει ένα κορίτσι αφηγήτρια και να του αποδώσουμε αγορίστικα χαρακτηριστικά, δεν κάνουμε αναγκαία φεμινιστικό statement» υπογραμμίζει και συνεχίζει: «Το θέμα είναι να ξέρουμε ότι μιλάμε για μια ακραία πατριαρχική εποχή και μέσα από τα στερεότυπά της, να πούμε αυτά που θέλουμε να πούμε. Το θέμα της γυναικείας χειραφέτησης μας έχει απασχολήσει πάρα πολύ, μέσα από την αδελφή του Άγγελου, τη θεία, τη μαμά, ακόμη και τη γιαγιά του. Νομίζω έχουμε δείξει με κάθε τρόπο, την ανάγκη των γυναικών να απελευθερωθούν και τα πρώτα -άτσαλα συχνά- βήματα του φεμινισμού».

Ο νέος κύκλος επεισοδίων θα κάνει πρεμιέρα την Τρίτη 25 Ιανουαρίου στις 23:00 και θα μας μεταφέρει στο 1977. Εκεί βλέπουμε τη Μαίρη ιδιοκτήτρια μπουτίκ στο Κολωνάκι, ενώ παράλληλα πολιορκείται επίμονα από τον κύριο Τεπενδρή (Ιωάννης Παπαζήσης), έναν γόη, εργένη, γνωστό bon viveur στον κόσμο της μόδας και στους κοσμικούς κύκλους της Αθήνας. Ο Στέλιος επιβιώνει με κόπο και ιδρώτα ως προϊστάμενος στο υπουργείο αλλά υφιστάμενος της κυρίας Αργυρίου (Έμιλυ Κολιανδρή), κι ένα αιφνίδιο black out θα τους φέρει πιο κοντά. Η Νανά έχει αναλάβει την μπουτίκ στου Γκύζη και είναι παντρεμένη με τον Δημήτρη, που είναι πλέον ιδιοκτήτης super market και καφετέριας.

Μαζί με τους μεγάλους, μεγαλώνουν όμως και οι μικροί. Ο Άγγελος (Δημήτρης Σέρφας), πλέον 16 χρονών, περνάει την εφηβεία του με εσωστρέφεια. Διαβάζει μελαγχολικούς ποιητές, ασχολείται με τη φωτογραφία και το σινεμά και ψάχνει διακαώς να βρει την κλίση του. Και, φυσικά, τον απασχολούν ακόμα τα κορίτσια. Η όμορφη καθηγήτριά του, ο πρώτος του έρωτας η Σοφία (Ιωάννα Καλλιτσάντση) που επιστρέφει στην Αθήνα μετά από χρόνια, η καλύτερή του φίλη, η Άννα (Κωνσταντίνα Μεσσήνη), η οποία πλέον είναι η τρίτη της παρέας. Στο πλευρό του Άγγελου, ο κολλητός του, ο Λούης (Βαγγέλης Δαούσης), που η εφηβεία τον βρίσκει αποκλειστικά απασχολημένο με το αντίθετο φύλο. Διαβάζει περιοδικά με «γυμνές», μέσα στην τάξη, κλέβει τη βέσπα του πατέρα του για να πάει στα clubs, μεθάει και τολμάει να μαζέψει εμπειρίες με κάθε τρόπο.

Όλοι μαζί βαδίζουν προς το νήμα του τερματισμού της δεκαετίας του 1970, με την έντονη μυρωδιά της εποχής να επηρεάζει την καθημερινότητά τους και να προμηνύει τον ερχομό των εμβληματικών 80’s. Έγχρωμα πλάνα, ξένα τραγούδια, νέα μόδα και χτενίσματα, καινούργιες συνήθειες, clubs και discotheques θα συνοδεύσουν τις περιπέτειες των Αντωνόπουλων και της υπόλοιπης γειτονιάς. Νέοι έρωτες, ρυτίδες, χαμένες κόρες, επανενώσεις, αποχαιρετισμοί, απωθημένα, πείσματα και πειραματισμοί επικρατούν και ταράζουν τα νερά της γνώριμής μας γειτονιάς στου Γκύζη. 

Το γεγονός ότι η σειρά προβάλλεται στη δημόσια τηλεόραση, που έχει παράδοση στις αξιόλογες παραγωγές αλλά όχι στην τηλεθέαση, σας προβλημάτισε καθόλου για να πείτε το «ναι»;

Η σειρά αυτή δεν θα μπορούσε να γίνει σε άλλο κανάλι, γιατί βασίζεται σε μεγάλο μέρος στο αρχείο της ΕΡΤ. Πέρα από αυτό όμως η ΕΡΤ μας έδειξε εμπιστοσύνη και μας στήριξε. Δεν με προβλημάτισε ούτε στιγμή το θέμα της τηλεθέασης γιατί πιστεύω πραγματικά, πως αν κάτι γίνεται με καλές προθέσεις, επιμονή, δουλειά και αγάπη, το αποτέλεσμα θα είναι καλό κι αυτό νομίζω το απέδειξε η ΕΡΤ τα τελευταία δύο χρόνια, με τις επιλογές της. Επιπλέον, είχα τη χαρά να συνεργαστώ με την Tanweer -την εταιρία παραγωγής- πάλι, μετά την «Ευτυχία», κι είχα εμπιστοσύνη πως θα κάναμε όλοι το καλύτερο δυνατό. Στόχος μας ήταν να πετύχουμε μια κινηματογραφική προσέγγιση και νομίζω πως το πλησιάσαμε αρκετά. Είχαμε την τύχη να έχουμε καταπληκτικούς ηθοποιούς και συνεργάτες -από τα κοστούμια και τα σκηνικά, ως το σενάριο, τη φωτογραφία και τη σκηνοθεσία- εξαιρετικούς.

Για ποιο στοιχείο της σειράς είστε περισσότερο περήφανη;

Είμαι μεροληπτική και μου αρέσουν πολλά. Οι ηθοποιοί, τα ντεκόρ, τα κοστούμια, οι δόσεις σουρεαλισμού που έχει η σειρά, η αθωότητα που βγάζει… πολλά.

Θα έχει και τρίτο κύκλο;

Νομίζω πως θα έχει.

Πιστεύετε πως η περίοδος του περιορισμού άλλαξε μόνιμα τον τρόπο θέασης του κοινού;

Σίγουρα επηρέασε το σινεμά και φοβάμαι πως αυτό θα αργήσει να ισορροπήσει. Ο κόσμος αναγκάστηκε να μάθει να ψυχαγωγείται από το σπίτι. Δεν ξέρω πόσος καιρός χρειάζεται ν' αλλάξει αυτό πάλι.

Πόση σχέση έχει μια τηλεοπτική σειρά με το σινεμά, σήμερα; Θα μπορούσε ποτέ η Ελλάδα να γίνει ένα τοπίο σαν αυτό που αναπτύσσεται παγκοσμίως στην τηλεόραση;

Πιστεύω πως οι ξένες σειρές δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από το σινεμά. Τόσο οι συντελεστές, όσο και τα μπάτζετ και η θεματολογία, είναι σε απόλυτη αναλογία. Η Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, με την ίδρυση του ΕΚΟΜΕ, έγινε φορολογικά «γοητευτική» για ξένες παραγωγές και γι αυτό έρχονται συνέχεια . Το κλίμα , το τοπίο μας και το ανθρώπινο δυναμικό μας, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλες χώρες και νομίζω πως προς τα εκεί πάει το πράγμα. Σχετικά με την ελληνική μυθοπλασία, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ήμαστε μικρή χώρα κι η γλώσσα μας μας περιορίζει αναγκαστικά, σε σχέση με άλλες χώρες.

Κατερίνα Μπέη: «Πολλές φορές αντιμετωπίζουμε τη διαφορετικότητα σαν διαπιστευτήριο του προοδευτισμού μας»

Ένα καλό βιβλίο μπορεί ν' αποτελέσει την ιδανική παρέα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί, επίσης, να μας δώσει νέες οπτικές, πιο καθαρές, πιο βαθιές, ώστε να στοχαστούμε καλύτερα το τώρα και το αύριο. Η Κατερίνα Μπέη, μέσα από το νέο της μυθιστόρημα «H Καλλονή» από τις εκδόσεις Key Books, ήθελε να γράψει για την ομορφιά και τα στερεότυπα που την ακολουθούν. Τις ευκαιρίες και τις παγίδες που τη συνοδεύουν. 

«Ξεκίνησα να γράφω την "Καλλονή" γιατί προβληματιζόμουν σχετικά με τα στερεότυπα που ακολουθούν την ομορφιά. Το πόσο συνδεδεμένη έχουμε μια ωραία εμφάνιση, με την απουσία προβλημάτων και πόσο εύκολα γινόμαστε σκληροί και ακόμη και ρατσιστές. Βλέπουμε μια όμορφη κοπέλα και λέμε: "Τι ανάγκη έχει αυτή; Όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές" κτλ… Σε μια εποχή που η εμφάνιση δείχνει να είναι το σύγχρονο "Γκράαλ" αποθεώνουμε την ομορφιά -αρκεί μια ματιά στο Instagram- ταυτόχρονα την κρίνουμε με σκληρότητα και χαιρεκακία και υποκριτικά διατεινόμαστε, πως είμαστε ανοιχτοί στην διαφορετικότητα» λέει, χαρακτηριστικά, η ίδια.

Ο τίτλος του βιβλίου, όπως αποκαλύπτει η συγγραφέας, προέκυψε από τα χαρακτηριστικά της κεντρικής ηρωίδας, που η εκθαμβωτική της εμφάνιση καθορίζει από τα παιδικά της χρόνια, το πως την βλέπουν οι άλλοι, πως την πλησιάζουν, πως την διεκδικούν, πως την κακοποιούν, πως την εκμεταλλεύονται και πως της «επιτρέπουν» να υπάρχει. Η Ντάσα είναι αφοπλιστικά όμορφη και ξεχωριστη. Παιδί ακόμη, φτάνει παράνομα στην Ελλάδα με τη μητέρα της και διανύοντας μια δαιδαλώδη διαδρομή καταφέρνει να λάμψει. Με φόντο τον υπόκοσμο, τα ναρκωτικά, τα βρόμικα υπόγεια, την πορνεία και την εκμετάλλευση και αφετηρία την παρακμιακή εγχώρια σόουμπιζ του μόντελινγκ, διαγράφει μια απρόβλεπτη τροχιά στον χώρο της μόδας, σε καλλιστεία και διεθνείς πασαρέλες. Μια ιστορία για τις ταμπέλες και τα στερεότυπα, τον ρατσισμό, την εκμετάλλευση, τη βία, την πατριαρχία και την κατάχρηση: μια σπουδή στην ανθρώπινη φύση. 

Πότε η ανάγκη να νιώσει μία γυναίκα όμορφη είναι υγιής;

Υγιής νομίζω, είναι οποιαδήποτε ανάγκη μας, είναι συνειδητή και όχι κατευθυνόμενη από εξωτερικά πρότυπα ή από «αδούλευτα» απωθημένα.

Τα πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται από περιοδικά μόδας, διαφημίσεις, τηλεοπτικές εκπομπές, ριάλιτι και social media ασκούν επιρροή στη γυναίκα;

Φυσικά και ασκούν επιρροή. Ζούμε στην εποχή της εικόνας, της «τελειότητας», της υποχρεωτικής ευζωίας, των φίλτρων και του photoshop. Όσο κι αν θέλουμε να πιστέψουμε πως είμαστε ανοιχτοί στη διαφορετικότητα, μια περιήγηση στο Instagram, στα περιοδικά και στις διαφημίσεις, θα μας πείσει για το αντίθετο. Φοβάμαι πως πολλές φορές, αντιμετωπίζουμε τη διαφορετικότητα, σαν μόδα ή ακόμα χειρότερα, σαν διαπιστευτήριο του προοδευτισμού μας…

Ποια ήταν τα δικά σας γυναικεία πρότυπα μεγαλώνοντας;

Θαύμαζα και θαυμάζω τις δυναμικές και έξυπνες γυναίκες που χωρίς να απομακρυνθούν από τα χαρακτηριστικά του φύλου τους, ισορροπούν την ευαισθησία με την αυτοπεποίθησή τους. Τώρα που το έγραψα, συνειδητοποιώ πως τα ίδια χαρακτηριστικά, θαυμάζω και στους άντρες.

Ως παιδί, είχατε ως πρότυπο τη μητέρα ή τον πατέρα σας;

Είχα μεγάλη αδυναμία στη μαμά μου και θαυμασμό στο μπαμπά μου. Ακόμα έχω!

Πόσο ισχυρά πιστεύετε πως παραμένουν σήμερα τα πατριαρχικά στερεότυπα;

Είναι παγιωμένες απόψεις αιώνων, που λειτουργούσαν χωρίς ν' αμφισβητηθούν. Δύσκολα γίνονται οι ρωγμές κι ακόμη πιο δύσκολα, διαλύονται. Όμως, αν έχουμε καταφέρει κάτι στην εποχή μας, αυτό είναι πως πλέον έχουμε ευαισθητοποιηθεί. Πράγματα που μπορεί να θεωρούσαμε αστεία πριν λίγα χρόνια, πλέον τα βλέπουμε από άλλη σκοπιά. Υπό αυτή την έννοια, ζούμε σε μια περίεργη εποχή, που ενώ αμφισβητεί τα στερεότυπα και θέλει να είναι ανοιχτή σε καινούρια πράγματα και ιδέες, παράλληλα λειτουργεί και με έναν νεοσυντηριτισμό που πολλές φορές φτάνει στη λογοκρισία. Στο όνομα της πολιτικής ορθότητας, προσέχουμε τι λέξεις χρησιμοποιούμε, σε σημείο που συχνά ενοχοποιούμε τη γλώσσα. Αλλά ούτε κι αυτό είναι κάτι καινούριο. Όλες οι αλλαγές, προϋποθέτουν υπερβολές, πριν ενσωματωθούν εντελώς από την κοινωνία.

Πώς κρίνετε το γεγονός ότι από τους έξι υποψηφίους για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ δεν υπήρχε ούτε μία γυναίκα; Για ποιους λόγους οι γυναίκες υπολείπονται ακόμη τόσο πολύ σε θέσεις εξουσίας και διοίκησης στη χώρα μας;

Νομίζω πως οι γυναίκες τα τελευταία πενήντα χρόνια, έχουν κάνει άλματα σχετικά με τα δικαιώματά τους. Ήδη αν κρίνω από την εποχή της μητέρας μου, που το ενδεχόμενο να δουλεύει μια γυναίκα ήταν μηδαμινό, πόσω δεν μάλλον να κάνει καριέρα, είμαστε σαφώς σε καλό δρόμο. Λογικό είναι, από την άλλη, στις θέσεις εξουσίας ν' αργήσουμε να δούμε ισοδυναμία. Είμαι αισιόδοξη όμως. Καθημερινά ανατρέπονται στερεότυπα.

Στην περίοδο της πανδημίας προέκυψε και το #MeToo. Πιστεύετε ότι, πλέον, η κοινωνία είναι περισσότερο έτοιμη ν’ ακούσει και να «αγκαλιάσει» άτομα που έχουν υποστεί εκμετάλλευση και βία, όπως η Ντάσα στο βιβλίο σας;

Πιστεύω πως συνέβη ένα πολύ μεγάλο βήμα και μια λογική παρενέργεια. Ο κόσμος άκουσε τα θύματα και ευαισθητοποιήθηκε κι αυτό είναι σπουδαίο. Μέχρι πριν λίγο καιρό, πολύ συχνά, ασυνείδητα, από αυτοματισμό, παίρναμε το μέρος του θύτη: «Γιατί πήγε εκεί» «Τι φορούσε» κι άλλα τέτοια εμετικά, τα άκουγες συχνά στις παρέες. Τώρα πια όχι. Αυτομάτως είμαστε με το μέρος του θύματος, πρόθυμοι να καταδείξουμε τον θύτη. Κι εδώ είναι η παρενέργεια ίσως. Ο κόσμος έχει συσσωρευμένο θυμό -φυσικά έπαιξε ρόλο κι η πανδημία- κι έχει γίνει αιμοδιψής. Το βλέπεις πολύ έντονα στα social media. Υπάρχει μια έντονη ανάγκη να δείξουμε ποιος φταίει. Να καταδικάσουμε. Συχνά, εις βάρος της νηφαλιότητας και της ψυχραιμίας.