Η πανδημία και ο θεολογικός λόγος στη σύγχρονη εποχή

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

Στις τόσες φανατικές διχογνωμίες, τους διχασμούς και την κοινωνική αναταραχή, που η πανδημία έφερε στο προσκήνιο, κυρίως όσον αφορά στον τρόπο αντιμετώπισής της, υπάρχει και μία διάσταση που αφορά στον εκκλησιαστικό χώρο, και που πρέπει, νομίζω, ιδιαίτερα να προσεχθεί, πάντα ασφαλώς με δημοκρατικό τρόπο, από την ιεραρχία της ελλαδικής Εκκλησίας. Κι αυτό γιατί έχει να κάνει με τη σχέση της επίσημης Εκκλησίας με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, και με τον τρόπο που η τελευταία αυτή εκφράζεται μέσα από τα επίσημα διεθνή και ακαδημαϊκά της όργανα.

Και αναφέρομαι εδώ συνειδητά στη σχέση της ελλαδικής Εκκλησίας με την επίσημα εκφρασμένη, διεθνή επιστημονική κοινότητα, και όχι με την επιστημονική θέση συγκεκριμένων, έστω και διακεκριμένων ερευνητών, γιατί συχνά, όπως και στην περίπτωση της πανδημίας Covid-19, μπορεί, λόγω έλλειψης γνώσεων και επιστημονικών ακόμη δεδομένων, αλλά και λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης και κάποιων δικαιολογημένων, ως ένα βαθμό, προκαταλήψεων – υπαρκτών στο καθεστώς του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού – να υπάρχουν αβεβαιότητες και επομένως και διχογνωμίες μεταξύ των επιστημόνων.

Είναι λοιπόν αλήθεια, ότι εξ αρχής, όσον αφορά στην πανδημία Covid-19, η επίσημη Εκκλησία της Ελλάδος, προσπάθησε να ακολουθήσει τις υποδείξεις της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Δε θα έλεγα βέβαια με ζέση, εξ αρχής, ούτε χωρίς ολιγωρίες ή παλινωδίες τώρα, όμως πλέον, με συνέπεια και επιμονή. Υπήρξαν ωστόσο Μητροπολίτες και κληρικοί, που, δεν θέλησαν να ακολουθήσουν, θέτοντας, δυστυχώς όπως αποδείχθηκε, σε κίνδυνο τόσο τη δικιά τους υγεία και την υγεία των δικών τους ανθρώπων, όσο και του ίδιου τους του ποιμνίου.

Η συμπεριφορά τους αυτή θυμίζει βασικά τις μεσαιωνικές πρακτικές της καθολικής κυρίως τότε Εκκλησίας, που ελλείψει επιστημονικής γνώσης, έμπλεη όμως θρησκευτικής πίστης, μάζευε το χτυπημένο από την πανώλη πλήθος στις εκκλησίες, για να προσευχηθεί, εκτινάζοντας έτσι τον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων.

Ας μου επιτραπεί, με ταπεινότητα και σεβασμό εδώ να αναφερθώ, στο καθήκον, που πιστεύω ότι έχει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος – ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή, με την τόσο ραγδαία ανάπτυξη της τεχνοεπιστήμης, και τις προκλήσεις που αυτή συνεπάγεται, αλλά και με τα τεράστια προβλήματα που ως ανθρωπότητα θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον (η τωρινή πανδημία είναι ένα από αυτά) – να διαφωτίσει, με έναν σίγουρα συνεπή θεολογικό λόγο, τα μέλη της, όλο τον κλήρο και το ποίμνιό της.
Και ασφαλώς, ένας λόγος που υπερασπίζεται, ότι κάθε τι το αγαθόν εκπορεύεται από το Θεό και τη Θεία χάρη – το “κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν”, όπως επομένως και ό,τι αγαθό συνοδεύει και εκπορεύεται από τον άνθρωπο και την επινόησή του, η επιστημονική του γνώση να θεραπεύει την αρρώστια και την καταστροφή, αλλά να μεριμνά και για όλο το κτιστό και το άκτιστο – δεν μπορεί παρά να είναι θεολογικά συμβατός με τα πιστεύω της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Τίποτε επομένως το σατανικό, να σωθεί ο άνθρωπος με τα όπλα της επιστήμης. Γνωρίζω βέβαια ότι δυστυχώς ο άφρων και αλαζόνας άνθρωπος μπορεί επίσης, και σε πολλές περιπτώσεις το κάνει άλλωστε, να καταστρέψει τον εαυτό του, το συνάνθρωπο και ολόκληρο τον πλανήτη. Δεν είναι αυτή όμως εδώ η περίπτωση, με την ιατρική αντιμετώπιση του Covid-19, παρά τις αβεβαιότητες, τα τόσα κενά στη γνώση, τα τεράστια σίγουρα συμφέροντα των πολυεθνικών, τα λάθη και τις παραλήψεις των κρατούντων, σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, και δυστυχώς τις παρενέργειες που εμφανίζονται, με τη στατιστική συχνότητα που αυτές εμφανίζονται, όπως τουλάχιστον σύμπασα η επίσημα εκφρασμένη διεθνής επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα υποστηρίζει.

Το ζήτημα αυτό, είναι ένα μεταξύ αρκετών άλλων, που θα έπρεπε να προσπαθήσει με τη πειθώ να διαλευκάνει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ένα θέμα που η διαύγασή του σίγουρα δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως προσπάθεια ενός ανίερου εκσυγχρονισμού, αφού είναι σε πλήρη συνέπεια με την ορθόδοξή μας διδασκαλία.

Υπάρχουν σίγουρα και άλλα ζητήματα, που θα μπορούσαν να συζητηθούν σε ένα εκσυγχρονιστικό πλαίσιο, που επίσης θα μπορούσαν ίσως να συμβάλλουν προς την κατεύθυνση της δημιουργικής συνύπαρξης του εκκλησιαστικού λόγου με τον επιστημονικό, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν σίγουρα επιπόλαιο έστω και παραδειγματικά να αναφερθεί στο πλαίσιο ενός σύντομου άρθρου.

Διαβάστε ακόμη