Μπορείς να γυρίσεις το χρόνο πίσω; - Πώς η διατροφή και το μικροβίωμα επηρεάζουν τη βιολογική ηλικία

Ξέρουμε όλοι πόσα κεράκια σβήνουμε κάθε χρόνο. Όμως αυτό δεν λέει απαραίτητα πόσο «γερασμένα» είναι τα κύτταρά μας. Η χρονολογική ηλικία δείχνει πόσα χρόνια ζούμε. Η βιολογική ηλικία, όμως, αντικατοπτρίζει την κατάσταση και τη λειτουργία των κυττάρων μας. Και το εντυπωσιακό; Μπορεί να τροποποιηθεί.

Της Λένας Κάντζου

Η Διατροφή ως Επιγενετικός Διακόπτης

Στο πρόγραμμα Lifestyle Medicine του Stanford, οι ερευνητές έχουν αποδείξει πως η διατροφή δεν είναι απλώς καύσιμο—είναι μήνυμα προς το γονιδίωμα. Οι επιλογές μας επηρεάζουν ποια γονίδια ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται, μέσω της λεγόμενης επιγενετικής. Σαν έναν διακόπτη φωτεινότητας, μπορούμε να «ρυθμίσουμε» την έκφραση των γονιδίων που σχετίζονται με φλεγμονή, μεταβολισμό και μακροβιότητα.

Η Μελέτη με τα Δίδυμα και τη Χορτοφαγική Διατροφή

Σε μια εντυπωσιακή μελέτη, επιστήμονες του Stanford παρακολούθησαν ζεύγη μονοζυγωτικών διδύμων—με τον ίδιο γενετικό κώδικα. Ο ένας ακολούθησε χορτοφαγική διατροφή, ο άλλος παρέμεινε παμφάγος. Και οι δύο τύποι διατροφής ήταν καλής ποιότητας. Μετά από μόλις οκτώ εβδομάδες, οι δίδυμοι που ακολούθησαν τη φυτική διατροφή εμφάνισαν μείωση της βιολογικής τους ηλικίας, σύμφωνα με επιγενετικούς δείκτες. Η αλλαγή αυτή φάνηκε να οφείλεται περισσότερο στην αύξηση των φυτικών ινών και τη μείωση των θερμίδων, παρά στην πλήρη αποχή από ζωικά προϊόντα.

Η Σύνδεση με το Μικροβίωμα

Νέα δεδομένα δείχνουν ότι το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει άμεσα τη βιολογική μας ηλικία. Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και ποικιλία ενισχύει τα ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου, τα οποία παράγουν αντιφλεγμονώδεις ουσίες όπως τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs). Αυτά επηρεάζουν όχι μόνο την υγεία του εντέρου, αλλά και το ανοσοποιητικό, τη φλεγμονή και την επιγενετική ρύθμιση. Αντίθετα, μια διαταραγμένη μικροβιακή ισορροπία συνδέεται με πρόωρη γήρανση,

χρόνιες ασθένειες και γνωστική έκπτωση. Δηλαδή, τρέφοντας σωστά τα μικρόβιά μας, ίσως καθυστερούμε και την ίδια τη γήρανση.

Μπορούμε Πραγματικά να Αντιστρέψουμε τη Βιολογική Ηλικία;

Ναι. Σε άλλες μελέτες, ολοκληρωμένα προγράμματα παρέμβασης που συνδυάζουν διατροφή, άσκηση, ύπνο και διαχείριση άγχους οδήγησαν σε μείωση της βιολογικής ηλικίας κατά περίπου 3 χρόνια, μέσα σε μόλις 8 εβδομάδες. Δεν πρόκειται για κάποιο είδος είναι η πλαστικότητα της επιγενετικής. Το σώμα μας προσαρμόζεται γρήγορα σε νέες, υγιεινές συνήθειες.

Πώς Μπορούμε να Βοηθήσουμε το Σώμα μας να Γερνάει πιο Αργά;

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και αντιφλεγμονώδη συστατικά Οι τροφές αυτές ρυθμίζουν την έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με φλεγμονή, προστατεύουν τα κύτταρα και ενισχύουν τη λειτουργία του εντέρου. Παράλληλα, δρουν υποστηρικτικά στο μικροβίωμα, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει τη γενική υγεία και τη βιολογική ηλικία.
• Ποικιλία φυτικών τροφών Όταν τρέφουμε το μικροβίωμα με ποικιλία από φυτικά τρόφιμα (λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς), ενισχύουμε τα «καλά» βακτήρια που παράγουν ευεργετικές ουσίες για τον οργανισμό, όπως τα SCFAs, και συμβάλλουν στη μακροβιότητα.
• Καθημερινή σωματική δραστηριότητα Η άσκηση ενεργοποιεί μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA και ενισχύει την κυτταρική ανανέωση. Αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς συμμάχους στη διατήρηση χαμηλής βιολογικής ηλικίας.
• Ποιοτικός ύπνος και διαχείριση του άγχους Ο κακός ύπνος και το χρόνιο στρες πυροδοτούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις και επιβαρύνουν την κυτταρική λειτουργία. Η ξεκούραση και η ψυχική ισορροπία επηρεάζουν άμεσα τις επιγενετικές ρυθμίσεις και συνεπώς τη διαδικασία της γήρανσης.
• Κατανάλωση προβιοτικών και πρεβιοτικών τροφών Τροφές όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο (ζυμωμένες τροφές με ζωντανά βακτήρια), αλλά και τα πράσα, τα φασόλια και οι μπανάνες (πρεβιοτικά), συμβάλλουν στη μικροβιακή ισορροπία και στη μείωση της συστηματικής φλεγμονής.

Η γήρανση είναι φυσική. Το πώς γερνάμε όμως—το πώς αισθανόμαστε και λειτουργούμε—είναι σε μεγάλο βαθμό επιλέξιμο. Η καθημερινότητά μας, το φαγητό, η άσκηση, ο ύπνος, οι σκέψεις και οι ρυθμοί μας είναι ο τρόπος που επικοινωνούμε με το σώμα μας.

Και το σώμα μας... ακούει.

Dr.Eleni Kantzou DDS, Dip.IBLM/BSLM

Διαβάστε ακόμη

Κραυγή απόγνωσης Έλληνα κτηνοτρόφου στο OPEN: «Ποια φέτα; Σε λίγο δε θα έχουμε γάλα ούτε για γιαούρτι»

Δύσκολες ώρες για τον πατέρα της Μέγκαν Μαρκλ - Ακρωτηριάστηκε το πόδι του και νοσηλεύεται στην εντατική

Κλήρωση Μουντιάλ 2026: Οι 12 όμιλοι για το μεγάλο ποδοσφαιρικό ραντεβού του καλοκαιριού

«Η Τουρκία εγκαταλείπει τα S-400 και ξεκινάει να προμηθεύεται F-35», λέει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα