Ισραήλ: Πώς το συνεχιζόμενο σφυροκόπημα της Γάζας εντείνει την διεθνή απομόνωση

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, προετοιμάζει τη χώρα του για, όπως είπε ο ίδιος, ένα «είδος απομόνωσης» που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, μετά το μπαράζ αναγνωρίσεων του κράτους της Παλαιστίνης από δεκάδες χώρες της Δύσης.

Για πρώτη φορά, ο συνήθως αδιάλλακτος ηγέτης παραδέχτηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η διεθνής κατακραυγή για τον τρόπο που το Ισραήλ διεξάγει τον πόλεμο στη Γάζα το μετατρέπει σε εν δυνάμει παρία. Αν και στη συνέχεια ανασκεύασε τη ζοφερή πρόβλεψή του, ο Νετανιάχου τόνισε μια πραγματικότητα: η θέση του Ισραήλ στη διεθνή σκηνή αλλάζει, αναφέρει το CNN.

Καθώς διεξάγεται η ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, σύμμαχοι όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και ο Καναδάς έχουν αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος.

Υπαρξιακή κρίση για το Ισραήλ

Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει την αγανάκτησή τους για τον Ισραηλινό ηγέτη και σηματοδοτεί μια ενδεχομένως υπαρξιακή στιγμή για το Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου, την ίδια ώρα, καλεί τους κατασκευαστές όπλων του Ισραήλ να αυξήσουν την ετοιμότητά τους. «Θα χρειαστεί να ενισχύσουμε τις εγχώριες βιομηχανίες όπλων ώστε να έχουμε ανεξαρτησία σε πυρομαχικά, μια αμυντική βιομηχανική οικονομία και τη βιομηχανική δυνατότητα να τα παράγουμε», δήλωσε τη Δευτέρα σε συνέδριο του υπουργείου Οικονομικών.

Το Ισραήλ και οι βιομηχανίες του εδώ και καιρό θεωρούνται παραγωγοί πρωτοποριακής στρατιωτικής τεχνολογίας, με τα όπλα του να πωλούνται σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Όμως, καθώς η διεθνής κριτική για τον πόλεμο στη Γάζα εντείνεται, το Ισραήλ κινδυνεύει να χάσει τη θέση του σε ορισμένες από αυτές τις αγορές.

Την περασμένη εβδομάδα, η Ισπανία, έπειτα από μήνες προειδοποιήσεων, ακύρωσε παραγγελίες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για πολεμικά όπλα από ισραηλινές εταιρείες. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, που αναγνώρισε επίσημα το παλαιστινιακό κράτος τον Μάιο του 2024, χαρακτήρισε τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα «βαρβαρότητα» και ζήτησε ακόμη πιο τιμωρητικά μέτρα, μεταξύ άλλων τον αποκλεισμό του Ισραήλ από διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις και τη Eurovision.

Ο Όντεντ Γιαρόν, ρεπόρτερ για τη βιομηχανία όπλων και την τεχνολογία στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, προειδοποίησε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να αντέξει να ακολουθήσουν και άλλοι το παράδειγμα του Σάντσεθ. «Δεν έχουμε την οικονομία να το υποστηρίξουμε, αν δεν τα πουλήσουμε σε άλλες χώρες, αναπόφευκτα θα προκληθεί ζημιά στην άμυνα του Ισραήλ», είπε στο CNN.

Προς το παρόν, ο Νετανιάχου φαίνεται να έχει τον χρόνο με το μέρος του. Το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ ανακοίνωσε εξαγωγές ύψους 14,7 δισ. δολαρίων το 2024 – αύξηση 13% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά – με πάνω από τις μισές συμφωνίες να γίνονται με ευρωπαϊκές χώρες.

Οι πολυδισεκατομμυριακές πωλήσεις όπλων της ισραηλινής βιομηχανίας βρίσκονται σε ιστορικό υψηλό, εν μέρει, όπως είπε ο Γιαρόν, επειδή τα όπλα τους είναι «δοκιμασμένα στη μάχη, αποδεδειγμένα αποτελεσματικά, και ο κόσμος τα χρειάζεται».

Τα τελευταία δύο χρόνια πολέμου στη Γάζα, καθώς και επιχειρήσεων στον Λίβανο, στο Ιράν και στην Υεμένη, συνέβαλαν στην ενίσχυση της θέσης του Ισραήλ ως κορυφαίου παγκόσμιου προμηθευτή όπλων. Ο αναχαιτιστής πυραύλων Arrow της Israel Aerospace Industries (IAI) κατέρριψε με επιτυχία ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους σε μεγάλο ύψος κατά τη διάρκεια της 12ήμερης σύγκρουσης το καλοκαίρι.

Η ισραηλινή ενεργητική θωράκιση, που χρησιμοποιείται συστηματικά σε άρματα και οχήματα μάχης του ισραηλινού στρατού στη Γάζα, αποδείχτηκε επίσης αποτελεσματική. Το F-35I Adir, η ισραηλινή εκδοχή του αμερικανικής προέλευσης F-35, συγκεντρώνει επιπλέον το ενδιαφέρον χάρη στις «αναβαθμίσεις» ισραηλινής σχεδίασης.

Διαδηλώσεις στις εκθέσεις όπλων

Σε μία από τις μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις όπλων στο Λονδίνο νωρίτερα αυτόν τον μήνα, δημοσιογράφοι του CNN παρατήρησαν πλήθη ενδιαφερόμενων αγοραστών να σχηματίζουν ουρές για να μιλήσουν με εκπροσώπους μεγάλων ισραηλινών εταιρειών αμυντικής βιομηχανίας – όπως οι Elbit Systems, IAI, Rafael – αλλά και μικρότερων κατασκευαστών.

Ένας πωλητής στη Διεθνή Έκθεση Αμυντικού Εξοπλισμού (DSEI) δήλωσε στο CNN ότι «οι δουλειές ανθούν», καθώς οι πελάτες «εκτιμούν τον τρόπο που το Ισραήλ προστατεύει τον λαό του» και «θέλουν εξοπλισμό δοκιμασμένο στη μάχη».

Ωστόσο, ο Γιαρόν προειδοποιεί ότι η άνθηση μπορεί να φθίνει όσο αυξάνεται η πολιτική πίεση, λέγοντας ότι «όσο ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται και συνεχίζεται, γίνεται όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα».

Έξω από την έκθεση του Λονδίνου, δεκάδες φιλοπαλαιστίνιοι διαδηλωτές – ανάμεσά τους και μια νοσοκόμα που έχει ταξιδέψει πολλές φορές στη Γάζα κατά τη διάρκεια του πολέμου – κατήγγειλαν την εκδήλωση και όσα περιέγραψαν ως «συνενοχή στη γενοκτονία» του Ηνωμένου Βασιλείου, επιτρέποντας τη συμμετοχή ισραηλινών εταιρειών.

Υποψήφιοι αγοραστές όπλων οδηγήθηκαν στον χώρο πίσω από γραμμές αστυνομικών σε πλήρη εξοπλισμό καταστολής ταραχών, ενώ οι διαδηλωτές τους αποκαλούσαν «δολοφόνους μωρών» και «εγκληματίες» με «αίμα στα χέρια τους».

Αντιδράσεις στη Βρετανία

Η βρετανική κυβέρνηση δέχεται επίσης έντονη κριτική στο εσωτερικό της. Στο κοινοβούλιο, πάνω από δύο δεκάδες βουλευτές – πολλοί από το κυβερνών Εργατικό Κόμμα – υπέγραψαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα πρόταση που καλεί την κυβέρνηση να αποκλείσει την Elbit Systems UK από οποιοδήποτε συμβόλαιο, παρότι η εταιρεία είναι υποψήφια για 15ετή συμφωνία εκπαίδευσης ύψους 2 δισ. λιρών (περίπου 2,7 δισ. δολάρια) με το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας.

Ο βασικός εισηγητής της πρότασης, ο ανεξάρτητος βουλευτής Μπράιαν Λέισμαν, ισχυρίστηκε ότι η εμπλοκή της Elbit στο πρόγραμμα του ισραηλινού F-35 συνδέει την εταιρεία με «τον θάνατο σε ολόκληρη τη Γάζα», γεγονός που, όπως είπε, συνεπάγεται «παγκόσμιες επιπτώσεις στη φήμη, νομικές και ηθικές συνέπειες» για τη βρετανική κυβέρνηση.

Πέρυσι, η βρετανική κυβέρνηση ανέστειλε περίπου 30 πωλήσεις οπλικών συστημάτων προς το Ισραήλ, αλλά εξαίρεσε εξαρτήματα για τα αεροσκάφη F-35.

Το Ισραήλ διαθέτει 45 F-35 και έχει παραγγείλει ακόμη 36, σύμφωνα με την οργάνωση Campaign Against Arms Trade (CAAT). Τα F-35 έχουν χρησιμοποιηθεί για τη ρίψη βομβών 2.000 λιβρών στη Γάζα, ακόμη και σε ανθρωπιστική ζώνη που είχε ορίσει το ίδιο το Ισραήλ στην Αλ-Μαουάσι, σύμφωνα με το δανέζικο μέσο Information και τη ΜΚΟ Danwatch. Ο στόχος του ισραηλινού στρατού ήταν ο διαβόητος στρατιωτικός ηγέτης της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντεΐφ.

«Ακόμα περισσότερη αντίδραση»

Η πρόταση του Λέισμαν είναι η πολιτική κορυφή ενός αντιπολεμικού παγόβουνου, που πλέον στηρίζεται από νεολαίους, συνταξιούχους, αλλά και αθλητές και ποπ σταρ.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η βρετανική κυβέρνηση απαγόρευσε σε Ισραηλινούς αξιωματούχους να παραστούν στην έκθεση όπλων του Λονδίνου, επικαλούμενη ανησυχίες για την «απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να κλιμακώσει περαιτέρω τη στρατιωτική της επιχείρηση στη Γάζα».

Η ισραηλινή κυβέρνηση καταφέρθηκε εναντίον της απόφασης, χαρακτηρίζοντάς την «μια εκ προθέσεως και λυπηρή πράξη διάκρισης» – όμως αντιμετωπίζει παρόμοιες κινήσεις από αρκετούς συμμάχους της.

Το φετινό καλοκαίρι, η γαλλική κυβέρνηση έκλεισε τα περίπτερα μεγάλων ισραηλινών αμυντικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των Elbit Systems και Rafael, στη Διεθνή Έκθεση Αεροπορίας του Παρισιού – τη μεγαλύτερη αεροπορική εμπορική έκθεση στον κόσμο – επειδή αρνήθηκαν να αποσύρουν από την έκθεση επιθετικά όπλα.

Και μετά την πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ στην κατοικία διαπραγματευτών της Χαμάς στη Ντόχα του Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απαγόρευσαν στην ισραηλινή κυβέρνηση και στις αμυντικές εταιρείες τη συμμετοχή τους στη Διεθνή Έκθεση Αεροπορίας του Ντουμπάι, που είναι προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο.

Ωστόσο, ο Γιαρόν προειδοποιεί ότι οι ισραηλινές εξαγωγές όπλων δεν θα υποστούν μεγάλη ζημιά από τον περιορισμό της πρόσβασης σε τέτοιες εκθέσεις. Οι χώρες χρειάζονται όπλα, είπε, και το Ισραήλ είναι προετοιμασμένο για τέτοιου είδους αποκλεισμούς και σχεδόν πάντα θα τα καταφέρει, ακόμη κι αν «μπορεί να τους κοστίσει περισσότερο, να υπάρξουν περισσότερες αντιδράσεις, να παρουσιαστούν περισσότερα προβλήματα».

Ο μεγαλύτερος κατασκευαστής όπλων του Ισραήλ, η Elbit Systems, υπέγραψε τον περασμένο μήνα ένα πενταετές συμβόλαιο ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μια ευρωπαϊκή χώρα που δεν κατονομάζεται.

Ο Μάθιου Σάβιλ, διευθυντής στρατιωτικών μελετών στο Royal United Services Institute του Λονδίνου, λέει ότι οι ισραηλινές εξαγωγές όπλων προστατεύονται και με άλλους τρόπους, καθώς ισραηλινά εξαρτήματα είναι ενσωματωμένα σε μεγαλύτερες εφοδιαστικές αλυσίδες και ισραηλινές εταιρείες ιδρύουν παραρτήματα στις χώρες-πελάτες.

Η σχέση είναι ακόμη πιο στενά δεμένη μέσω της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και ανταλλαγής πληροφοριών, πρόσθεσε ο Σάβιλ, δεσμοί που δεν θα κοπούν εύκολα. «Παρά τη σημαντική πολιτική διαφωνία για όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, θα υπάρξουν πολλοί μέσα στα συστήματα ασφαλείας που θα θελήσουν να αποφύγουν υπερβολικές επιπτώσεις στη διμερή σχέση», είπε.

Προς το παρόν, το Ισραήλ μπορεί να συνεχίσει να πολεμά. Το κόστος, ωστόσο, αυξάνεται.

Διαβάστε ακόμη

Κραυγή απόγνωσης Έλληνα κτηνοτρόφου στο OPEN: «Ποια φέτα; Σε λίγο δε θα έχουμε γάλα ούτε για γιαούρτι»

Δύσκολες ώρες για τον πατέρα της Μέγκαν Μαρκλ - Ακρωτηριάστηκε το πόδι του και νοσηλεύεται στην εντατική

Κλήρωση Μουντιάλ 2026: Οι 12 όμιλοι για το μεγάλο ποδοσφαιρικό ραντεβού του καλοκαιριού

«Η Τουρκία εγκαταλείπει τα S-400 και ξεκινάει να προμηθεύεται F-35», λέει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα