Καχραμανμαράς: Ο τόπος του σεισμού μόνο αίμα θυμάται - Σφαγές αμάχων και θηριωδίες - Το επίκεντρο της Γενοκτονίας των Αρμενίων

Το Καχραμανμαράς επέστρεψε μετά 40 χρόνια στην επικαιρότητα. Ο τόπος του σεισμού μόνο αίμα έχει να θυμάται. Σφαγές αμάχων και θηριωδίες στα σοκάκια της πόλης. Το Καχραμανμαράς ήταν από τα επίκεντρα της Γενοκτονίας των Αρμενίων στις αρχές του 20ου αιώνα.

Είναι ο τόπος που πρωτοφτιάχτηκε το διάσημο παγωτό Μαράς, το παχύρευστο καϊμάκι με το σαλέπι, όμως το Καχραμανμαράς ή Καραμάνμαράς δεν έχει καταχωρηθεί στα βιβλία της Ιστορίας για το ξεχωριστής γεύσης επιδόρπιο, αλλά για το αίμα που έχει χυθεί στα χώματά του! Ας αρχίσουμε όμως από τα πιο πρόσφατα αιματηρά γεγονότα:

Η σφαγή των Αλεβιτών το 1978

Ήταν Δεκέμβριος του 1978 όταν η εθνικιστική – νεοναζιστική οργάνωση Γκρίζοι Λύκοι έστησαν προβοκάτσια ρίχνοντας αυτοσχέδια βόμβα σε κινηματογράφο και κατέσφαξαν περισσότερους από 100 Αλεβίτες Μουσουλμάνους (ανεξάρτητη μουσουλμανική θρησκεία με επιρροές από τη φιλοσοφία των Σούφι).
Η βόμβα εξερράγη σε κινηματογράφο όπου σύχναζαν πολίτες συντηρητικών πεποιθήσεων, (δεξιοί) στις 19 Δεκεμβρίου του 1978. Την επόμενη μέρα βόμβα διέλυσε ένα καφενείο όπου θαμώνες του ήταν αριστεροί. Το απόβραδο της 21ης Δεκεμβρίου δυο δάσκαλοι αριστερών πεποιθήσεων δολοφονήθηκαν καθώς επέστρεφαν στα σπίτια τους.

Η κηδεία τους επρόκειτο να γίνει την επόμενη μέρα, αλλά ξέσπασαν συγκρούσεις ενόπλων έξω από το τζαμί όπου προσεύχονταν συγγενείς και φίλοι των θυμάτων. Και η βία έδειξε το απεχθές της πρόσωπο: μέχρι το τέλος της ημέρας, ακόμα τρεις άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους και σπίτια, Γραφεία και περιουσίες είχαν παραδοθεί στις φλόγες. Τις επόμενες πέντε ημέρες, πάνω από 100 άνθρωποι σφαγιάστηκαν, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά που τους βρήκε ο θάνατος ανυποψίαστους στο σπίτι. Πολλά σημεία της πόλης κατακάηκαν και η κυβέρνηση του Μπουλέντ Ετζεβίτ (του πρωθυπουργού της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο) υποχρεώθηκε να κηρύξει στρατιωτικό νόμο και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πόλη, όμως…

Όμως ούτε ο στρατός ούτε η αστυνομία επιχείρησαν να σταματήσουν τις αγριότητες. Στις 23 Δεκεμβρίου, αφηνιασμένα πλήθη εισέβαλαν στις συνοικίες όπου ζούσαν οι Αλεβίτες Μουσουλμάνοι, έσφαξαν ανθρώπους και κατέστρεψαν σπίτια και καταστήματα. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν μέλη του μικρού πληθυσμού των Κούρδων Αλεβιτών. Οι Αλεβίτες ήταν μετανάστες από το Τουντζελί της Ανατολικής Τουρκίας. Μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου, η έκρυθμη κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο και η κυβέρνηση έθεσε δεκατρείς επαρχίες υπό στρατιωτικό νόμο.

Αργότερα, κατά την ακροαματική διαδικασία στη δίκη των υπευθύνων της σφαγής, μάρτυς είχε καταθέσει: Η σφαγή οργανώθηκε από την τουρκική μυστική υπηρεσία, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος και τους Ισλαμιστές μαζί... Μόλις έμαθα για τη σφαγή, πήγα στην πόλη και το πρωί επισκέφτηκα το κρατικό νοσοκομείο. Εκεί συνάντησα μια νοσοκόμα που γνώριζα καλά... Όταν με είδε, ξαφνιάστηκε: «Από πού ήρθες;» μου είπε. «Τους σκοτώνουν όλους εδώ. Έχουν πάρει τουλάχιστον δέκα ελαφρά τραυματισμένους από το νοσοκομείο στον κάτω όροφο και τους σκότωσαν». Αυτά όλα έγινε υπό την ανοχή και επίβλεψη του επικεφαλής ιατρού του Κρατικού Νοσοκομείου του Μαράς!»…
Η ιστορία του Καχραμανμαράς όμως δεν άρχισε το 1978, ούτε σταμάτησε εκεί· χάνεται στα βάθη των αιώνων και στο αίμα των ανθρώπων…

Φονικός σεισμός και στον 12ο αιώνα

Κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το Καχραμανμαράς ονομαζόταν η Γερμανίκεια και ήταν επαρχία των Βυζαντινών. Η πόλη καταστράφηκε από τους Άραβες τον 7ο αιώνα και κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του al-Mansur ολόκληρος ο χριστιανικός πληθυσμός της κοιλάδας της Γερμανίκειας εκτοπίστηκε και εγκαταστάθηκε στη Ράμλα στην Παλαιστίνη. Σύμφωνα με το Χρονικό του Ματθαίου της Έδεσσας, η Γερμανίκεια καταστράφηκε από σεισμό τον 12ο αιώνα και σκοτώθηκαν 10.000 άνθρωποι. Μέχρι πριν από καιρό ο αριθμός των νεκρών θεωρείτο υπερβολικός, από την περασμένη Δευτέρα όμως… Κι έπειτα πέρασαν στίφη Μαμελούκων, Σταυροφόρων, Σελτζούκων και στο τέλος μπήκαν στην πόλη οι Τούρκοι…

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μαράς (έτσι ονομαζόταν τότε η πόλη) τέθηκε υπό τον έλεγχο βρετανικών στρατευμάτων. Στη συνέχεια τους Βρετανούς αντικατέστησαν Γάλλοι. Η πόλη καταλήφθηκε από το Τουρκικό Εθνικό Κίνημα μετά τη Μάχη του Μαράς στις 13 Φεβρουαρίου του 1920. Κι έπειτα ξανά αίμα – ποτάμι: η σφαγή των Αρμενίων!

Η Μάχη του Μαράς έλαβε χώρα στις αρχές του χειμώνα του 1920 μεταξύ των γαλλικών δυνάμεων που κατείχαν την πόλη και των τουρκικών εθνικών δυνάμεις που τελούσαν υπό τις διαταγές του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ . Ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη του λεγόμενου Τουρκικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Οι Τούρκοι έτρεψαν τους Γάλλους σε φυγή μέσα σε τρεις εβδομάδες. Οι απώλειες των Γάλλων περιελάμβαναν 160 νεκρούς, 280 τραυματίες, 170 αγνοούμενους και 300 ανθρώπους με σοβαρά κρυοπαγήματα. 

Οι Αρμένιοι πλήρωσαν με τη ζωή τους

Η πολιορκία του Μαράς και η επικράτηση των Τούρκων συνοδεύτηκε από τη Σφαγή των Αρμενίων. Άτακτοι τούρκοι στρατιώτες έριξαν κουρέλια ποτισμένα με βενζίνη στα σπίτια των Αρμενίων και τους κατέκαψαν! Δεν σεβάστηκαν ούτε τα νοσοκομεία της πόλης.

Οι Αρμένιοι, όπως και σε προηγούμενες περιόδους κρίσης, αναζήτησαν καταφύγιο στις εκκλησίες και τα σχολεία τους. Γυναίκες και παιδιά βρήκαν προς στιγμή καταφύγιο στις εκκλησίες του Μαράς και στον μοναδικό καθολικό καθεδρικό ναό της πόλης. Όλες οι εκκλησίες και ολόκληρες οι αρμενικές συνοικίες, πυρπολήθηκαν.

Όταν οι 2.000 Αρμένιοι που είχαν καταφύγει στον καθολικό καθεδρικό ναό προσπάθησαν να διαφύγουν, σφαγιάστηκαν ανηλεώς! Οι πρώτες αναφορές ανέβαζαν τον αριθμό των αρμενίων σφαγιασθέντων σε περίπου 16.000, αργότερα ο αριθμός τους αναθεωρήθηκε στους 5.000 με12.000. Το 1913, στην πόλη του Μαράς ζούσαν 45.000 Τούρκοι και 30.000 Αρμένιοι…

Το 1973, το όνομα του Μαράς άλλαξε σε Καχραμανμαράς, όταν η τουρκική κυβέρνηση πρόσθεσε το «Kahraman» για να τιμήσει την αντίσταση στην περίοδο της γαλλικής κατοχής μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Kahraman σημαίνει «ηρωικός» ή «γενναίος» στα τούρκικα.

Κι αν στην εποχή μας και στους ταξιδιωτικούς οδηγούς το Καχραμανμαράς είναι διάσημο για το dondurma, το παγωτό με τη μαστίχα και το σαλέπι (το καϊμάκι που λέμε εμείς), που πουλιέται στα καροτσάκια των πλανόδιων παγωτατζήδων, το αίμα που έχει βάψει και το τελευταίο οίκημα της πόλης δεν καθαρίζει ούτε από τη συνείδηση των ανθρώπων, ούτε από το χώμα, που ακόμα και σήμερα πατάει η Ιστορία και βουλιάζει στα αμαρτήματα και στις δηώσεις…

Τούτες τις ώρες το Καραμάνμαράς μετράει νεκρούς ξανά και γονατίζει…