«Αν έμπαινε ο ΕΛΑΣ στην Αθήνα, η Ελλάδα θα απολάμβανε κοινοβουλευτική δημοκρατία» - Και η απάντηση: «Ευτυχώς χάσαμε»!

«Αν έμπαινε ο ΕΛΑΣ στην Αθήνα, η Ελλάδα θα απολάμβανε κοινοβουλευτική δημοκρατία» Αν... 

Τέτοιες μέρες ήταν, πριν από 79 χρόνια: Δεκέμβρης του ’44. Μέρες αδέσποτες, μέρες που με βαθύ σκοτάδι συνοδεύονταν. Δεκεμβριανά και η Ελλάδα έρμαιο των Μεγάλων, δήθεν φίλων της. Ο ιστός της ελληνικής κοινωνίας φλεγμαίνει ακόμα τόσα χρόνια μετά· οι παθογόνοι μικροοργανισμοί της διχόνοιας δεν έχουν εξοντωθεί!

«ΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ δεν άρχισαν στις 3 Δεκεμβρίου, την ημερομηνία δηλαδή που όλοι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Υπάρχουν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι όλα είχαν αποφασιστεί νωρίτερα. Υπάρχει απόφαση του ΚΚΕ της 27ης Νοεμβρίου 1944 με την
οποία φαίνεται ότι τινάζεται στον αέρα η κυβέρνηση Παπανδρέου. Με αυτή την απόφαση επιλέγεται η στρατιωτική πίεση. Επιπλέον, υπάρχει διαταγή του Σιάντου, στις 2 Δεκεμβρίου, που αναφέρει "καταλάβετε τα αστυνομικά τμήματα"»!

Τα στοιχεία αυτά επανακαθόριζαν (από το τέλος του περασμένου αιώνα) τα μέχρι τότε ιστορικά δεδομένα, σχετικά με τις συνθήκες και τα αίτια που προκάλεσαν τα Δεκεμβριανά. Η καταγραφή τούτων των γεγονότων περιλαμβάνεται στον Β’ τόμο του βιβλίου «Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων» (εκδόσεις Εξάντας 1997) του Διονύση Χαριτόπουλου: μια ενδελεχής έρευνα και (σίγουρα) η πιο εμπεριστατωμένη- μέχρι τις μέρες μας- για τον Άρη Βελουχιώτη και τους αγώνες αντίστασης του ΕΛΑΣ.
«Ακόμη και στα Δεκεμβριανά το ΚΚΕ δεν πήγαινε να καταλάβει την εξουσία. Τουλάχιστον όχι στην αρχή. Όταν ξεκίνησαν οι καταλήψεις των αστυνομικών τμημάτων, το ΚΚΕ είχε στόχο να προκαλέσει την παραίτηση Παπανδρέου και να συμμετάσχει σε μία νέα κυβέρνηση με τον Σοφούλη», γράφει ο Διονύσης Χαριτόπουλος και προσθέτει: «Όπως και έγινε αμέσως μετά. Ο Παπανδρέου παραιτήθηκε, ο Σοφούλης πήγαινε να ορκιστεί και τότε έχουμε την καταλυτική επέμβαση του Τσώρτσιλ, ο οποίος λέει "φυλακίστηκε τον". Ο Τσώρτσιλ απαγορεύει στον Παπανδρέου να παραιτηθεί. Στέλνει μήνυμα στον Λίπερ "πείτε του ότι για 15 ημέρες είναι άρρωστος, απαγορεύω στην κυβέρνηση να παραιτηθεί"».

«Ο ΕΛΑΣ μπορούσε να καταλάβει την εξουσία»

Με αυτόν τον τρόπο, προσθέτει ο συγγραφέας, ενώ οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ μπορούν από τον Οκτώβριο του 1944 να καταλάβουν την εξουσία, στο τέλος καταλήγουν στην, επιζήμια για την Αριστερά, Συμφωνία της Βάρκιζας. «Ο ΕΛΑΣ μπορούσε να καταλάβει την εξουσία στις 12 Οκτωβρίου. Να μπει στην Αθήνα και να τελειώσουν τα πάντα, αφού δεν υπήρχε τίποτα· δεν το έπραξε. Και να σκεφθεί κανείς ότι οι Άγγλοι ομολογούν ότι δεν μπορούσαν πια να πατήσουν το πόδι τους στην Ελλάδα. Για να συνέβαινε αυτό θα έπρεπε να γίνει μία κανονική απόβαση, κάτι εξαιρετικά δύσκολο, όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και πολιτικά ανέφικτο, καθώς δεν μπορούσε να μη ληφθεί υπ' όψιν η κοινή γνώμη της Ευρώπης. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας η κομματική γραμμή ήταν: «Θα σας συλλάβουν, θα σας δείρουν, θα σας βασανίσουν, θα σας στείλουν εξορία, θα σας εκτελέσουν. Εσείς δεν θα κάνετε τίποτα. Και αυτό το έκαναν με το αιτιολογικό ότι δεν πρέπει να δώσουν αφορμή στην άλλη πλευρά ότι δεν τηρούν τη Συμφωνία της Βάρκιζας, έτσι ώστε να δώσουν την ευκαιρία στη δεξιά πλευρά που είχε τα όπλα να τους κυνηγήσει».

«Αν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ήταν αποφασισμένο να καταλάβει την εξουσία με τη βία αμέσως με την απελευθέρωση της Ελλάδας, η πρωτεύουσα ήταν απόλυτα στη διάθεσή του την ίδια μέρα που έφυγαν οι Γερμανοί. Αν το αποφάσιζε, μόνο με μια εισβολή που θα στοίχιζε ακριβά θα ήταν δυνατόν να εκδιωχθεί-την οποία η συμμαχική πίεση και η κοινή γνώμη θα την έκαναν αδύνατη», γράφει ο chris Woodhouse στο βιβλίο του «Το Μήλο της Έριδος» εκδόσεις Εξάντας.
Παρά τις εγχώριες καυχησιολογίες και τους παλικαρισμούς, ο καθ' ύλην αρμόδιος στρατιωτικός διοικητής της Αθήνας, στρατηγός Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, δεν είχε αυταπάτες: «Εάν επιχειρούσε ο ΕΛΑΣ να καταλάβει την εξουσία, και αν ακόμη έδιδα διαταγήν αντιστάσεως εις την εισβολήν, η απόκρουσης της θα ήτο αδύνατος».
Τέλος ο στενός συνεργάτης του Γεωργίου Παπανδρέου, στρατηγός Παυσανίας Κατσώτας ήταν αφοπλιστικός: «Δεν είχαμε τίποτα στη διάθεσή μας! Εγώ φθάνοντας από την Ιταλία ακόμα ήρθα μόνο με τη λεβεντιά μου!»…
Και ένα πλέον είναι διακριβωμένο, κάτι το οποίο έχουν καταγράψει όλοι οι έλληνες και ξένοι ιστορικοί: «Το ΕΑΜ είχε αποφασίσει να μην καταλάβει την εξουσία, σε μια στιγμή που θα μπορούσε εύκολα να το κάνει», όπως γράφει ο Mark Mazower στην Ελλάδα του Χίτλερ» του εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Αν...

Και καταλήγει ο Διονύσης Χαριτόπουλος με έναν υποθετικό σύνδεσμο, που δεν έχει θέση στην Ιστορία: «αν»… «Αν έμπαινε ο ΕΛΑΣ Στην Αθήνα, η Ελλάδα θα απολάμβανε από τότε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία δυτικού τύπου, δεν θα έχανε πολύτιμα χρόνια αυτοκαταστρεφόμενη και οι αριστεροί δεν θα κατέληγαν οι νέγροι της πολιτικής ζωής. Υποθέσεις».

«Έναν γελοίο άνθρωπο»...

Απάντηση στο «αν» του Διονύση Χαριτόπουλου από τον Λεωνίδα Κύρκο: «Από τη στιγμή που μπήκα μέσα στο αριστερό κίνημα ήμουνα δοσμένος σε αυτό. Δεν ήμουνα με την κριτική διάθεση που απέκτησα εκ των υστέρων, γι’ αυτό και τα όσα συζητάμε για νέους κ.τ.λ. τα ακούω βερεσέ. Ενας νέος αν δεν έχει εμπειρίες, δεν τις έχει ζήσει, δεν τις έχει βιώσει για να μπορεί να κάνει τον κριτικό έλεγχο, εύκολα παραδίδεται στους εντυπωσιασμούς. Ήρθε μια στιγμή που μπορούσα να δω πολλά πράγματα από τη συμπεριφορά του Ζαχαριάδη, δεν τα είδα. Και νιώθω μια ευθύνη. Δεν ασκούσα, βέβαια, τότε καμιά απολύτως επιρροή. Ήμουν ένα στελεχάκι της βάσης, που δεν μετείχε στις πολιτικές διεργασίες, που δεν είχε την πληροφόρηση, αλλά δεν είχε και το κουράγιο να δει κατάματα τους ανθρώπους, οι οποίοι στα μάτια του παρουσιάζονταν γιγάντιοι. Και είδα ότι όλοι αυτοί, ας μην τους πω όλους, ήταν περιτρίμματα. Με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι π.χ. αν νικούσε τότε η επανάστασή μας θα είχαμε πρωθυπουργό τον Μάρκο, έναν γελοίο άνθρωπο -τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος άνθρωπος ήταν- θα είχαμε υπουργό Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, θα είχαμε υπουργό της Παιδείας π.χ. τον Στρίγγο, θα είχαμε υπουργό των Εσωτερικών τον άλλον, τον ανεκδιήγητο άνθρωπο που ήρθε από την Κρήτη, τον Βλαντά, ο οποίος ήταν για την εποχή εκείνη ένας ήρωας για τη νεολαία, γραμματέας της νεολαίας κ.τ.λ. Άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμιά παιδεία για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο, σαν αυτόν που φιλοδοξούσαν να παίξουν».

Αντιγράφουμε, για το ποιος ήταν ο Λεωνίδας Κύρκος, τον πρόλογο της συνέντευξης του Κύρκου στον Αλέξη Παπαχελα για την εφημερίδα «Καθημερινή» το 2006: «Ο Λεωνίδας Κύρκος σφράγισε με τον πολιτικό του λόγο τη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Η συμμετοχή του στην πολιτική ζωή ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1940. Πέρασε από φυλακές, τόπους εξορίας, διηύθυνε την «ΑΥΓΗ» και εκπροσώπησε την ΕΔΑ στο Κοινοβούλιο. Άνθρωπος ήπιων τόνων ηγήθηκε μετά το 1974 της «φιλοευρωπαϊκής» Αριστεράς, η οποία δεν μπόρεσε ποτέ να γίνει υπολογίσιμη πολιτική δύναμη με όρους εξουσίας, αλλά διέθετε μεγάλη επιρροή στη διανόηση και τη νεολαία».
«Αν», λοιπόν, με δύο αναγνώσεις… Σήμερα τι κάνουμε;