Η ημέρα του Περιβάλλοντος, το black-out στην Ιβηρική και τα Ενεργειακά της χώρας μας

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε άραγε (εκτός από τα εδαφικά) ως δευτερεύοντα ή κύριο στόχο τα ενεργειακά τόσο της Ευρώπης αλλά και την παγκόσμια αναστάτωση στο θέμα; Μήπως ήταν απλά παράπλευρη απώλεια;

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Άραγε τελικά, ήταν όλα σκόπιμα και πολύ καλά προσχεδιασμένα, ή απλά έτσι προέκυψαν; Ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε άραγε (εκτός από τα εδαφικά) ως δευτερεύοντα ή κύριο στόχο τα ενεργειακά τόσο της Ευρώπης αλλά και την παγκόσμια αναστάτωση στο θέμα; Μήπως ήταν απλά παράπλευρη απώλεια;

Από τότε που άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία, επί τρία χρόνια παρακολουθούμε χρηματιστηριακά παιχνίδια σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και φυσικά του ηλεκτρισμού. Παράλληλα, ταυτόχρονα με την απολιγνιτοποίηση, και το κλείσιμο πολλών πυρηνικών αντιδραστήρων, τονίστηκε και ενισχύθηκε η στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας εφόσον όχι μόνον αποτελούν την λύση για περιορισμό της ρύπανσης, και της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου και κατά συνέπεια συνεισφέρουν απόλυτα στον έλεγχο της ανθρωπογενούς συμμετοχής στην Κλιματική Αλλαγή, αλλά και συνεισφέρουν στην απεξάρτηση από ρυπογόνα καύσιμα εισαγόμενα από άλλες χώρες με συνεπακόλουθες οικονομικές και πολιτικές εξαρτήσεις.

Γνωρίζουμε πως όσο πιο περίπλοκο και πολυσύνθετο είναι ένα σύστημα, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος του να συμβεί ένα πρόβλημα, και τόσο πιο δύσκολο το να μπορούν να έχουν προβλεφθεί εκ των προτέρων και να έχει εξασφαλιστεί η αντιμετώπισή των όποιων πιθανών θεμάτων που μπορεί να προκύψουν (αστοχία, παρεμβολή, κακόβουλη ενέργεια, κλπ). Όμως, αυτός υποτίθεται πως είναι και απόλυτος στόχος των όποιων κατασκευαστών/δημιουργών ενός συστήματος: η εξασφάλιση της καλής λειτουργίας του, ακόμη και στην περίπτωση των όποιων προβλημάτων. Με αυτά ως δεδομένα, ερχόμαστε στο θέμα του black-out στην Ιβηρική χερσόνησο. Τυχαίο ή λίγο-πολύ σκόπιμο συμβάν; Άραγε θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη; Με πηχυαίους τίτλους και κραυγές ενοχοποιήθηκαν αμέσως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι οποίες φταίνε διότι προκάλεσαν υπερφόρτωση του συστήματος, το οποίο δεν άντεξε και κατέρρευσε… Μα… Όταν σχεδιάζουμε τροφοδότηση του συστήματος από τις Α.Π.Ε., δεν προβλέπουμε διακόπτες ασφαλείας για αυτήν την περίπτωση;

Ο κοινωνικός θόρυβος και ο πανικός που προκλήθηκε (όχι μόνον στην Ιβηρία και την Νότια Γαλλία αλλά διεθνώς) ήρθε να δικαιώσει απόλυτα τις εισηγήσεις και αποφάσεις στις COP28 και COP29 (Dubai και Baku) όπου περίπου εξομοιώθηκαν οι πυρηνική ενέργεια με τις μη ρυπαίνουσες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ήλιο και άνεμο). Η ήδη τρομοκρατημένη Δύση από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν από τη Ρωσία και χώρες της Μέσης Ανατολής τόσο στο φυσικό αέριο όσο και στο πετρέλαιο, παραμερίζει εύκολα τον τρόμο που έζησε με το Chernobyl (και την Fukushima, το Three Mile Island), και δέχεται εύπεπτα το μήνυμα της επανόδου στο προσκήνιο της πυρηνικής ενέργειας. Μπροστά στο να στερηθούμε την θέρμανση, το air-condition και τις ανέσεις μας, ξεχνάμε τις αντιδράσεις του Αϊνστάιν και του Οπενχάιμερ μετά από τη διάσπαση του ατόμου, και προσπαθούμε να καλυφθούμε πίσω από διαβεβαιώσεις για το ότι η νέα τεχνολογία των SMR (μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες) είναι σχεδόν απόλυτα ασφαλείς.

Από την άλλη όμως:

Η Αμερική του Τράμπ ενισχύει το πυρηνικό πρόγραμμα με νέους αντιδραστήρες. Οι Ευρωπαϊκές χώρες, και όχι μονάχα όσες ήδη είχαν σε λειτουργία αντιδραστήρες αλλά ακόμη και η Γερμανία (που τους είχε κλείσει όλους) και χώρες που παραδοσιακά τηρούσαν φιλοπεριβαλλοντική στάση (Δανία) στρέφονται στην άμεση υιοθέτηση εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων έστω και SMR. Και φυσικά οι ηγέτες Γαλλίας – Γερμανίας, προτρέπουν την Ε.Ε. για την πλήρη αποδοχή και ένταξη των πυρηνικών αντιδραστήρων.

Στη χώρα μας, στις κοινωνικές έρευνες μου για τα ενεργειακά την τελευταία εικοσαετία, το κοινό σε μεγάλο ποσοστό, είναι αντίθετο με την εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων, τονίζοντας ιδιαίτερα και την σεισμικότητα της περιοχής. Η πραγματικότητα όμως, διαμορφώνεται ήδη διαφορετικά: Στην άμεση γειτνίαση με τη χώρα μας, ήδη η Ιταλία προγραμματίζει δώδεκα επιπλέον αντιδραστήρες, η Αίγυπτος και η Τουρκία θα θέσουν σε λειτουργία πολύ σύντομα τους δικούς τους, και η Βουλγαρία ανακαινίζει και επεκτείνει το kozloduy -ίσως και με συμμετοχή της Ελλάδας.

Συνεπάγεται πως ο Ρώσο-Ουκρανικός πόλεμος, έφερε στο προσκήνιο το ενεργειακό θέμα, όχι όμως από την περιβαλλοντική σκοπιά (επιπτώσεις σε ρύπανση και Κλιματική Κρίση), αλλά από την σκοπιά των οικονομικών/πολιτικών εξαρτήσεων, και φυσικά την ανάγκη της άμεσης κάλυψης ενεργειακών αναγκών και αδιάλειπτης λειτουργίας και παροχής ενέργειας (εδώ βλέπε black-out Ιβηρικής), προτάσσουν άμεσα την λύση των πυρηνικών αντιδραστήρων σε σχέση με τις (ξαφνικά αναξιόπιστες και προβληματικές;) Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Ως προς τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, φυσικά και θεωρούμε δεδομένο ότι η σχετική τεχνολογία και σε απόδοση και σε ασφάλεια έχουν ελεγχθεί και καλύπτουν νέα όρια και κανονισμούς. Η εξάρτηση πολλών χωρών (π.χ. Γαλλία) από αυτούς το καταδεικνύει. Στη χώρα όμως, εκτός από τη σεισμικότητα που θέλει προσοχή, έχουμε το πρόβλημα της χωροθέτησης: σκεφτείτε τι αντιδράσεις και ξεσηκωμοί προκύπτουν για ΧΥΤΑ, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, και κατά συνέπεια τι θα αντιμετωπίσει η χώρα για τέτοιο θέμα: Επίσης με τους διαγωνισμούς και τις αναθέσεις σε ανάδοχους και τις αντιπαλότητες και ενστάσεις που θα προκύψουν… Μάλλον χλωμή και τρομερά χρονοβόρα δείχνει η πραγμάτωση εγκατάστασης πυρηνικού σταθμού στη χώρα μας…

Όμως: πλανάται ένα μεγάλο, σοβαρό πρόβλημα: λιγνίτη έχουμε δικό μας. Πετρέλαιο και φυσικό αέριο, εισαγόμενα, με τα όποια γνωστά και λίγο πολύ αντιμετωπίσιμα θέματα. Αλλά, πυρηνικά καύσιμα (πλουτώνιο, ουράνιο) και σχετική τεχνολογία από ποιες χώρες θα προμηθευόμαστε, και με τι εξαρτήσεις, υποχρεώσεις και δεσμεύσεις; Νομίζω πως αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να μας προβληματίσει πολύ σοβαρά.

Κατά συνέπεια τι αποκομίζουμε από το black-out της Ιβηρικής;

Διατήρηση, έστω σαν εφεδρεία, αλλά σε άμεση ετοιμότητα για κάλυψη του δικτύου, των μονάδων που λειτουργούν κυρίως με εγχώρια πρώτη ύλη (λιγνίτη), αλλά και μονάδων με φυσικό αέριο και πετρέλαιο.
Αποκεντρωμένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού από Α.Π.Ε., και όχι τεράστιες συγκεντρωμένες και συγκεντρωτικά ελεγχόμενες, ώστε εξασφαλίζεται η δυνατότητα κάλυψης αναγκών έστω και σε περίπτωση μερικών black-out.
Άμεση προώθηση και ένταξη στο σύστημα μεγάλων μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρισμού (μπαταριών)
Άμεση ανακαίνιση και διεύρυνση του δικτύου, ώστε να δέχεται τις παραγόμενες ποσότητες.
Ενίσχυση και όχι παρεμπόδιση (οικονομική και γραφειοκρατική) στους οικιακούς παραγωγούς/καταναλωτές.
Πλήρη αποδοχή και ένταξη των αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, για απόλυτη εκμετάλλευση του Θείου δώρου της χώρας μας, του ήλιου και των ανέμων.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο εθνικός μας στόχος πρέπει να είναι η μέγιστη δυνατή ενεργειακή αυτονομία, προερχόμενη από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Διαβάστε ακόμη